تورج زینی وند؛ سمیه صولتی
چکیده
قرار گرفتن نوشتار و تصویر در یک راستا و تولید یک متن هدفمند و معنادار، فرایندی گفتمانی و در نتیجه فرهنگی و اجتماعی است. این کُنش و رفتار اجتماعی در مورد ادبیات کودک و داستانهایی که برای کودکان نوشته ...
بیشتر
قرار گرفتن نوشتار و تصویر در یک راستا و تولید یک متن هدفمند و معنادار، فرایندی گفتمانی و در نتیجه فرهنگی و اجتماعی است. این کُنش و رفتار اجتماعی در مورد ادبیات کودک و داستانهایی که برای کودکان نوشته میشود از ارزش و اهمیّت والایی برخوردار است و در سطحی فراتر؛ یعنی بینافرهنگی عمل میکند؛ زیرا سرعت پردازش تصویر و رمزگشایی آن برای کودک بیشتر از متن خطی است. القندیل الصغیر یکی از بهترین داستانهای کوتاه غسان کنفانی نویسندة حوزة ادبیات پایداری فلسطین است که برای القای مفاهیم ایدئولوژی و ارزشی، گفتمانی چندوجهی را بهکار بسته تا کلیدیترین واژهها در فرهنگ لغت فلسطین را در نهاد کودکان آن سرزمین که نیازمند آموزشند، نهادینه سازد. در این پژوهش سعی شده با خوانش داستان مذکور و با تکیه بر مطالعات نشانهشناختی اجتماعی، به این سوال پاسخ داده شود که نشانهشناسی اجتماعی بهعنوان گرایشی نوین، چگونه در کشف لایههای زیرین معنا و تحلیل گفتمانی متن و تصاویر ترسیم شده در این داستان عمل میکند؟ کنفانی بهخوبی دریافته که کودکان فلسطینی بهعنوان آیندهسازان وطن کار کرد و رسالتی مهم بر دوش دارند و آن آزادی وطن از سیطرة اشغالگران صهیونیستی است، لذا کُنشهای مادی و پویا بیشترین بسامد را در رمزگزاری واقعیت برعهده گرفته که غالباً با وجه خبری و قطعیت بالا ارائه شدهاند. نویسنده همچنین از قابلیت نشانههای زمانی ـ مکانی و تصویری به عنوان تکمیلکنندۀ معنا، برای استحکام متن، جلب توجه کودک و القای پیام غافل نمانده است.
