مژگان بیات کشکولی؛ علی اصغر حبیبی؛ عبدالباسط عرب یوسف آبادی
چکیده
تمرکززدایی در تصاویر ارجاعدهنده گونهای از تمرکززدایی تصویری است که در آن کودک با مراجعه به تصاویر بعد یا قبل از تصویر فعلی، دست به مقایسه میزند و این مقایسه باعث میشود وی از تمرکز بر تصویر فعلی ...
بیشتر
تمرکززدایی در تصاویر ارجاعدهنده گونهای از تمرکززدایی تصویری است که در آن کودک با مراجعه به تصاویر بعد یا قبل از تصویر فعلی، دست به مقایسه میزند و این مقایسه باعث میشود وی از تمرکز بر تصویر فعلی خارج شود و به اجزاء و ابعادی دیگر از تصاویر یا متن داستان، مراجعه نماید. استفاده از شگردهای تمرکززدایی تصویری سبب میشود کودک هرچه بیشتر به مرحلة تمرکززدایی نزدیک شود. در پژوهش حاضر، با هدف واکاوی و کشف نقش تصاویر ارجاع دهنده در تمرکززدایی ذهنی مخاطب کودک، شگردهای تمرکززدایی ارجاعدهندة تصویری بکار رفته در ده داستان منتخب از یعقوب شارونی مورد بررسی قرار می گیرد. این داستانها بر اساس میزان و چگونگی استفاده از شگردها، مورد بحث قرار میگیرند. در راستای تحقق هدف پژوهش و دستیابی به نتیجه مناسب، ابتدا شگردهای به کار رفته در جامعة آماری به 7 دستة همترازی متن و تصویر، خودارجاعی، تصاویر دوتکه، پیشآگهی، همانندی، نمای دور و نزدیک، سطحینگری و ژرفنگری تقسیم بندی شده و در ادامه، تمام تصاویر این داستانها که در راستای موضوع، اهداف و پرسشهای پژوهش قرار میگیرد، گردآوری شده است. نظام و بنیان جستار پیش روی بر اساس پاسخگویی به دو سوال بنا شده است: 1- کدام یک از انواع تمرکززدایی تصویری ارجاعدهنده در داستانهای منتخب شارونی بیشترین بسامد را داشتهاست؟ 2- هدف شارونی از کاربرد شگردهای تمرکززدایی ارجاع دهنده تصویری در داستانهایش چه بودهاست؟ برداشت و نتیجه نهایی این پژوهش حاکی از آن است که شگردهای تمرکززدایی ارجاع دهنده در داستانهای مورد بررسی با 232 مورد و فراوانی تقریبی 30 شگرد در هر داستان، از بسامد بسیار بالایی برخوردار است. از میان شگردهای بکار رفته، همترازی متن و تصویر با بسامد 93 (40%) و خودارجاعی با بسامد 64 (28%) بیشترین فراوانی را در داستانها داشته اند. علت اصلی کاربرد بیشتر شگرد همترارزی متن و تصویر، آن است که این شگرد مناسبترین و قابل درکترین شگرد تمرکززدایی برای کودک است که موجب درگیر نمودن، پویایی و رشد خلاقیت ذهنی کودک میشود. همچنین مشخص شد که ایجاد خلاقیت و پویایی ذهنی کودک، جذاب نمودن داستانها با خروج از شکل رایج آن، همراهی کودک با نویسنده و خروج ذهن او از برداشت سطحی و کشف سطوح زیرین و پیچیده داستان، اصلیترین اهداف یعقوب شارونی از کاربست تصاویر تمرکززدای ارجاع دهنده است.