%0 Journal Article %T مؤلفه‌های پسانوگرایی در داستان یوم قتل الزعیم اثر نجیب محفوظ %J ادب عربی %I دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران %Z 2251-9238 %A عسکری, صادق %A خدادادیان, ناهید %A جهانشاهلو, پرویز %D 2021 %\ 02/19/2021 %V 12 %N 4 %P 101-120 %! مؤلفه‌های پسانوگرایی در داستان یوم قتل الزعیم اثر نجیب محفوظ %K پسا‌مدرنیسم %K مؤلفه‌های پسانوگرایی %K نجیب محفوظ %K یوم قتل الزعیم %K نقد داستان %R 10.22059/jalit.2019.275786.612030 %X پست­‌مدرنیسم به مجموعة آرا و نظریات مختلف و گسترده‌ای اطلاق می‌گردد که از نیمه دوم قرن بیستم پا به عرصه ظهور گذاشت. داستان یوم قتل الزعیم (روز قتل رئیس جمهور) نوشتة نجیب محفوظ داستان­نویس معاصر مصری، نمونه­ای از یک داستان پست­مدرنیسم و فراداستان است که در صدد گشودن عرصۀ داستانِ خود بر فضای تاریخی مصر می‌باشد. هدف این پژوهش بررسی داستان یاد شده، در پرتو تکنیک فراداستان با ماهیتی پسانوگرایی می‌باشد. این داستان با وجود اینکه جلوه‌هایی از واقعیت و رئالیسم را در خود گنجانده، اما داستانی است که ماهیتی تخیلی دارد و حاوی برخی از واقعیتهای معاصر مصر نیز می­باشد. یافته های پژوهش بیانگر آن است که نجیب محفوظ در این اثر با تأثیر­پذیری از مکتب پست­مدرنیسم، به دنبال توصیف اضطراب‌ها، سرگردانی‌های انسان معاصر و مبارزۀ منفی بر ضد شرایط بوده است. از بین مؤلفه­های متعدّد پست‌مدرنیسم، از تناقض، اتصال کوتاه، عدم قطعیت و بینامتنیت بیش از سایر مؤلفه­ها استفاده نموده است. بازتاب بینامتنیت بویژه در صحبت­های محتشمی زاید به دلیل ایمان مثال­زدنی او بیشتر آشکار شده است. اتصال کوتاه، مؤلفۀ قابل‌توجه دیگری است که محفوظ در حین بیان وقایع تاریخی از آن مدد جسته است. عدم انسجام و قطعیت از دیگر پیامدهای این نظریه است که در جای‌جای داستان «یوم قتل الزعیم» بیان شده است. آثار نجیب محفوظ آیینۀ جامعۀ مصر است به‌گونه‌ای که زمان و مکان و شخصیت­های تاریخی در داستان وی پررنگ­تر از سایر شخصیت­های داستانی دیده می­شوند. وی با بهره گرفتن از مؤلفه‌های متعدد پسامدرن، در پی آن است تا به­ طور غیرمستقیم شرایط نامناسب اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جامعۀ مصر را توصیف و نقد نماید و در نتیجه پیوند انداموار ادبیات با جامعه و تبلور نابسامانی­های اجتماعی را در این نوع داستان­ها به تصویر کشد. وی با گزینش مؤلفه­های پست‌مدرن توانسته تا حدودی بی­کفایتی فرمانروایان و شرایط نامناسب اقتصادی-سیاسی کشور مصر و به‌ویژه مسئلۀ فقر را به تصویر بکشد. %U https://jalit.ut.ac.ir/article_73519_e1252d78657b066d06142795a85eeea9.pdf