TY - JOUR ID - 35591 TI - تضمین و گونه های آن در چکامه های صفی الدین حلی JO - ادب عربی JA - JALIT LA - fa SN - 2251-9238 AU - گنجی, نرگس AU - اشـراقی, فاطمه AD - استادیار دانشگاه اصفهان AD - دانشجوی دکتری در رشته زبان و ادبیات عربی دانشگاه اصفهان Y1 - 2013 PY - 2013 VL - 5 IS - 1 SP - 171 EP - 192 KW - صفی الدین حلی KW - تضمین مصرّح KW - تضمین مبهم DO - 10.22059/jalit.2013.35591 N2 - غلبۀ تقلید بر نوآوری یکی از ویژگی­های بارز شعر عربی پس از سقوط حکومت عباسیان است؛ اما در عین حال وام­گیری ادبی آگاهانه و آمیخته با خوش ذوقی و ظرافت، تداعیات و تأثیرات مناسبی برای مخاطبان دارد. در اصطلاح علم بدیع، اگر شاعری مصراع، بیت یا ابیاتی از سروده­های دیگران را به شیوة تمثّل و استشهاد، به وام گیرد و با همان وزن و قافیه در میان اشعار خود بگنجاند و یا به تناسب مقصود، آن را اندکی تغییر دهد، صنعتی مقبول به کار بسته که آن را تضمین گویند. یکی از شاعران مشهور و توانای این دوره صفی­الدین حلّی (677-750 هـ) است که توجه ویژه­ای به شاعران نام‌آور عرب در دوره­های پیشین و فرا­خوانی و باز­آفرینی اشعار آنان داشته و از همین رو بارها به تضمین اشعارشان پرداخته است. این پژوهش با تأمل در دیوان حلی – از یک سو – و مراجعه به دیوان شعرای متقدم – از سوی دیگر – ضمن باز­شناسی موارد فراوانی از انواع تضمین و کاربرد آن در دیوان این شاعر، به معرفی منابع اصلی (با ذکر ابیات و عبارات شاعران پیشین) در دوره­های متوالی تاریخ می­پردازد تا افزون بر بیان گونه­های تضمین و کارکردهای آن در شعر صفی­الدین حلی، شیوۀ بهره­گیری هنرمندانۀ این شاعر از صنعت تضمین را روشن سازد. UR - https://jalit.ut.ac.ir/article_35591.html L1 - https://jalit.ut.ac.ir/article_35591_ce9abed22a29055eaeb66cf35269e98a.pdf ER -