TY - JOUR ID - 73306 TI - گل سرخ و بادۀ گلگون؛ بازخوانی ابیاتی از دیوان أبونؤاس بر پایۀ آیین کهن شادگلی JO - ادب عربی JA - JALIT LA - fa SN - 2251-9238 AU - طباطبایی, سمیه السادات AD - عضو هیئت علمی / دانشگاه کوثر بجنورد Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 11 IS - 2 SP - 209 EP - 229 KW - أبونؤاس KW - باده‌سرایی KW - الورد و گل سرخ KW - شادگلی و گل‌افشانی DO - 10.22059/jalit.2019.262088.611944 N2 - آن دسته از شاعران عصر عباسی که خاستگاه پارسی دارند و از آبشخور فرهنگ و تمدن ایران باستان سیراب شده­اند، در سروده‌های خود به فراخور حال، گاه آشکار و گاه در پرده، از آداب و آیین­های دیرزیست این مرزوبوم سخن گفته­اند. همین اشارت­های کم و بیش می­تواند راهگشای پژوهشگران باشد برای آشنایی بهتر و بیشتر با آیین­هایی که گذر زمان آن­ها را در فراموشخانه به زنجیر کشیده است. أبونؤاس از آن دسته شاعرانی است که افزون بر دگرگون ساختن اغراض شعری کهن عربی بر پایۀ آموزه­های ایرانی، در دیوان خود از آداب و آیین­های کهنی یاد می­کند که در روزگار وی همچنان پابرجا بوده است. او در پنج بیت از میگساری «علی الورد»، «فوق الورد» (بر گل سرخ) سخن می­گوید. این جستار در پی آن است که روشن کند مراد از باده­گساری بر گل سرخ چیست. نگارنده بر آن است که «علی الورد» اشاره­ای است به «شادگلی»؛ آیینی ایرانی و درپیوسته با گل سرخ و شراب، همان که در ادبیات کهن فارسی «گل­افشانی» خوانده شده است. از آن­جا که در آثار کهن و معاصر فارسی نشانی از «شادگلی» یافت نشد، در این نوشتار، نخست تلاش شده که به یاری منابع کهن عربی، این آیین شناسانده و سپس از رهگذر آن، ابیات مذکور بازخوانی شود. UR - https://jalit.ut.ac.ir/article_73306.html L1 - https://jalit.ut.ac.ir/article_73306_2baa0fd8891962a904970c80bc4f06b7.pdf ER -