TY - JOUR ID - 75785 TI - بررسی تطبیقی اسطوره «زرتشت» در شعر شاعران فارس و عرب JO - ادب عربی JA - JALIT LA - fa SN - 2251-9238 AU - امرائی, محمدحسن AD - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه ولایت، ایرانشهر Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 12 IS - 4 SP - 143 EP - 165 KW - اسطوره KW - شاعران فارس KW - شاعران عرب KW - زردشت KW - زوراستر KW - زَرَثوشْتَرَ DO - 10.22059/jalit.2020.141126.611404 N2 - فراخوانی اسطورة ایران باستان، زردشت و پیامدهای این حضور ادبی در شعر جدید و قدیم فارس و عرب، غالباً به سبب فضای ادبی متفاوت و نیز سلایق شخصی شاعران رویکردهای متفاوتی یافته است، تا جایی که می­توان با رویکرد مقایسه­ای و تطبیقی بدان پرداخت و جایگاه این اسطوره را در شعر هر دو شاعران قدیم و جدید فارس و عرب به طور همگام تبیین نمود. اسطورة زردشت اگرچه در شعر شاعران قدیم عرب غالباً وجود ندارد و شاعران قدیم فارس و عرب غالباً از مفاهیم اسطوره­ای برای اغراضی همانند تفاضل و تفاخر علمی، بیان تجربه­های صوفیانه و دینی، مبالغه در مدح ممدوحان و تقریر اندیشه یا آرایش کلام استفاده ­کرده و قدرت معنایی آن­ها را محدود نموده­اند، امّا برخی شاعران معاصر عرب، با الهام از فریدریش نیچه (1844-1900)، شاعر و فیلسوف آلمانی، در چهارچوب «نقابِ» اسطورة «زردشت» در پی دستیابی به عنصری برای مبارزات سیاسی-اجتماعی و بیداری ملت­هایشان با شعار اَبَرانسان بوده تا بدین وسیله، خیزشی مردمی در برابر اهریمن ظلم و فساد مستکبران معاصر به پا دارند. شاعران معاصر عرب گسترة معنایی وسیعی را در قالب اسطوره­ها خلق نموده و تجربه­ها­ی امروزین را با تجربه­ها­ی کهن باستانی میلیون­ها انسان پیوند زده­اند؛ در مقابل، آنچه در خاطرة شاعران فارسی‌زبان از این اسطوره بر جای مانده، متفاوت بوده و زردشت گاه در جایگاهی آسمانی با ابراهیم پیامبر برابری نموده و گاه در جایگاهی زمینی همانند حقّه‌بازی چابک‌دست یا کافری آتش‌پرست می­نشیند. هدف این مقاله بررسی تطبیقی اسطورة زرتشت در شعر شاعران فارس و عرب، با تکیه بر مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی است تا نشان دهد که اندیشة نمادین و سمبولیک شاعران فارس و عرب دربارة این اسطوره چه بوده و اصولاً هر یک از این شاعران به چه منظور یا منظورهایی از این اسطوره در شعر خود بهره برده‌اند. UR - https://jalit.ut.ac.ir/article_75785.html L1 - https://jalit.ut.ac.ir/article_75785_46b49bfa985162d6d5dff9eff6f608a6.pdf ER -