مقارنة بین آراء ابن‌مالک وابن‌الناظم الصرفیة (ترکیزا علی ألفیة ابن مالک وشرحها لابن‌الناظم)
مقارنة بین آراء ابن‌مالک وابن‌الناظم الصرفیة (ترکیزا علی ألفیة ابن مالک وشرحها لابن‌الناظم)

رسول دهقان ضاد؛ ابراهیم عبدالرزاق

دوره 9، شماره 1 ، شهریور 1396، ، صفحه 153-171

https://doi.org/10.22059/jalit.2017.200676.611420

چکیده
  تَحظی المقارنة بین «الألفیة» و«شرحها» بأهمیة بالغة بالنسبة لآراء النحاة فی القضایا الصرفیة. وتعود الأهمیة هذه إلی معرفة الشخصیة الأدبیة لابن مالک فی «ألفیته» من جهة، والمکانة الأدبیة ...  بیشتر
تحلیلِ ساختگرایانه قابیل و هابیل در شعر بدر شاکر السیاب
تحلیلِ ساختگرایانه قابیل و هابیل در شعر بدر شاکر السیاب

ناصر زارع

دوره 8، شماره 1 ، خرداد 1395، ، صفحه 161-184

https://doi.org/10.22059/jalit.2016.60173

چکیده
  دو نماد هابیل و قابیل از عناصر مهمِ شعر بدر شاکر سیابند که نشان آن دو را به وضوح می­توان در شعرهای مختلف وی دید. با توجه به این که ساختار هر شعر، حاصل همکاری اجزای تشکیل دهندة همان شعر است، قابیل و هابیل ...  بیشتر
تحلیل کاربردشناسی خطبه امام حسن (ع) در باب صلح
تحلیل کاربردشناسی خطبه امام حسن (ع) در باب صلح

موسی عربی؛ مریم اشراق پور

دوره 11، شماره 2 ، مهر 1398، ، صفحه 167-186

https://doi.org/10.22059/jalit.2019.234220.611751

چکیده
  خطبة صلح امام حسن(ع) در باب صلح یکی از اسناد معتبری است که می­توان از گذر بررسی و تحلیل آن، به زوایای پنهان دلایل صلح و تکذیب ادعای دروغین معاویه در این خصوص پی برد. بر همین اساس نگارندگان با نگاهی دقیق‌تر ...  بیشتر
کتاب‌شناخت: نگاهی دوباره به کتاب تاج جاحظ
کتاب‌شناخت: نگاهی دوباره به کتاب تاج جاحظ

وحید سبزیان‌پور؛ وجیهه سروش

دوره 12، شماره 4 ، اسفند 1399، ، صفحه 167-184

https://doi.org/10.22059/jalit.2019.229287.611675

چکیده
  جاحظ از جمله نویسندگان عرب است که در آثار خود توجه ویژه­ای به ایرانیان، آیین و رسوم ایرانی، پادشاهان ساسانی و سخنان حکیمانة آن‌ها داشته است، به گونه­ای که به سهولت می­توان دریافت که فرهنگ ایرانی از نظر ...  بیشتر
أصول العامیة العربیة وأثرها فی الجانب التوظیفی لتعلیمها کلغة ثانیة
أصول العامیة العربیة وأثرها فی الجانب التوظیفی لتعلیمها کلغة ثانیة

مسعود فکری

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 171-190

https://doi.org/10.22059/jalit.2017.62564

چکیده
  لا شک أن اللغة المحکیة ظاهرة من ظواهر غالبیة اللغات إن لم نقل جمیعها. وقد شغلت بال الکثیر من أصحاب الدراسات اللغویة وباحثی اللسانیات فی إطار تعریفها ورسم حدودها إضافة إلی مکانتها وأهمیتها. وإن هذه الظاهرة ...  بیشتر
الانزیاح الدلالی فی شعر أیمن العَتوم؛ دیوان «خُذنی إلی المسجد الأقصی» نموذجًا
الانزیاح الدلالی فی شعر أیمن العَتوم؛ دیوان «خُذنی إلی المسجد الأقصی» نموذجًا

عباس یداللهی فارسانی

دوره 11، شماره 1 ، تیر 1398، ، صفحه 173-194

https://doi.org/10.22059/jalit.2019.255624.611888

چکیده
  تعدّ ظاهرة الانزیاح من الظواهر الألسنیة الحدیثة التی تحاول کسر الرتابة وهدم اللغة المعیاریة عبر الإنتاجات الأدبیة وتهتمّ بالنص الأدبی وطرائق توظیف اللغة،ومن ثمّ یعتبر ضربًا من انحراف الکلام عن نسقه ...  بیشتر
گذری بر نقاب‌های أدونیس
گذری بر نقاب‌های أدونیس

محمد عامری تبار؛ حبیب الله عباسی؛ نعیمه غفارپور صدیقی

دوره 7، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 179-200

https://doi.org/10.22059/jalit.2016.58104

چکیده
  بازگشت به میراث انسانی از مقوله‌های مهم ادبیات معاصر جهان به شمار می‌آید. در این زمینه، نظریة معادل عینیِ تی.اس.الیوت، میان شاعران معاصر جهان، به ویژه شاعران عرب، با استقبال بسیار زیادی روبرو شد. این ...  بیشتر
بررسی تطبیقی اغراض مدح در شعر انوری و متنبی
بررسی تطبیقی اغراض مدح در شعر انوری و متنبی

امیرعباس عزیزی‌فر؛ مجید محمدی

دوره 12، شماره 2 ، تیر 1399، ، صفحه 181-201

https://doi.org/10.22059/jalit.2020.207841.611471

چکیده
  در این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی مبتنی بر مطالعۀ کتابخانه­ای انجام گرفته است، در پی آنیم تا موارد تشابه یا تفاوت دو شاعر شهیر مدیحه­گو در ادب فارسی و عربی یعنی انوری و متنبی را در زمینۀ مدح و اغراض ...  بیشتر
مرگ زندگی‌بخش در شعر بدر شاکر السیاب و نیمایوشیج
مرگ زندگی‌بخش در شعر بدر شاکر السیاب و نیمایوشیج

فرهاد رجبی

دوره 3، شماره 2 ، آبان 1390، ، صفحه 185-206

چکیده
  دیدگاه‌های مختلفی همواره دربارة مرگ، در جامعة انسانی ارائه شده است. برخی از آن متنفر بوده و برخی نیز به گونه‌ای آن را پذیرفته‌اند. اما آنچه قابل توجه است ارتباط این دیدگاه‌ها با مقولة زندگی است. انسان ...  بیشتر
بررسی جایگاه و خدمات میرزا یوسف خان اعتصام الملک (اعتصامی) به دو ادب فارسی و عربی
بررسی جایگاه و خدمات میرزا یوسف خان اعتصام الملک (اعتصامی) به دو ادب فارسی و عربی

ناصر محسنی نیا؛ رضا میرزایی

دوره 5، شماره 1 ، تیر 1392، ، صفحه 193-212

https://doi.org/10.22059/jalit.2013.35592

چکیده
  میرزا یوسف خان اعتصامی مشهور به اعتصام الملک از نویسندگان و مترجمان نامور ایرانی عهد قاجار است. وی تمامی حیات ادبی خود را وقف ترجمه و توسعۀ دانش‌های ادبی نموده است. ترجمه های اعتصامی از ادبیات مغرب ...  بیشتر
نقد روانشناسی شخصیت در اشعار متنبی
نقد روانشناسی شخصیت در اشعار متنبی

یحیی معروف؛ مسلم خزلی

دوره 5، شماره 2 ، اسفند 1392، ، صفحه 193-216

https://doi.org/10.22059/jalit.2014.50323

چکیده
  نقد روانشناسی یکی از حوزه‌‌های جدید نقد ادبی به شمار می‌رود که ناقد در آن بر اساس اصول علم روانشناسی به نقد و تحلیل اثر ادبی می‌پردازد. پژوهش حاضر به نقد روانشناسی شخصیت در اشعار متنبی تحت عنوان نبرد، ...  بیشتر
القرآنیون وأهم شبهاتهم (دراسة نقدیة)
القرآنیون وأهم شبهاتهم (دراسة نقدیة)

علی أحمد ناصح؛ وفاء نصرالله

دوره 6، شماره 1 ، تیر 1393، ، صفحه 193-216

https://doi.org/10.22059/jalit.2014.52030

چکیده
  یتناولُ هذا الـمقال الآراء الـحدیثیة والقرآنیة لتیارٍ إسلامی نشأ بین أهل السنة وسمی بالقرآنیین، ولد هذا التیار فی الهند ثم انتقل إلى مصر والعالم العربی. یعتقد أصحاب هذا التیار أن القرآن هو الـمرجع الوحید ...  بیشتر
بررسی منصرف و غیر منصرف از دیدگاه شریف جرجانی و رضی استر‏آبادی
بررسی منصرف و غیر منصرف از دیدگاه شریف جرجانی و رضی استر‏آبادی

امیر محمود کاشفی؛ غلامعباس رضایی هفتادر؛ شرافت کریمی

دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 197-224

https://doi.org/10.22059/jalit.2015.56695

چکیده
  شرح میر سید شریف جرجانی بر کافیة ابن حاجب معتبر‏ترین شرح فارسی این کتاب است. جرجانی با اسلوبی فصیح و روان و زبانی استوار و منطقی، اصول علم نحو را بیان کرده است. بحث منصرف و غیر منصرف از مباحث مفصل و پیچیدة ...  بیشتر
مضامین تعهد ادبی در اشعار فاروق جُوَیده
مضامین تعهد ادبی در اشعار فاروق جُوَیده

مرتضی قائمی؛ فرامرز میرزایی؛ مجید صمدی

دوره 6، شماره 2 ، بهمن 1393، ، صفحه 201-222

https://doi.org/10.22059/jalit.2015.54206

چکیده
  تعهد ادبی مفهومی وارداتی از نقد ادبی غرب است که در دهه­های گذشته در میان ادبا و ناقدان عرب جایگاهی درخور یافت، چرا که شرایط نابسامان سیاسی، اقتصادی و فرهنگی دنیای عرب و حاکمیت استبداد و استعمار، شاعران ...  بیشتر
نگاه نوستالژیک خاقانی و بحتری به ایوان مداین
نگاه نوستالژیک خاقانی و بحتری به ایوان مداین

حمید رضا مشایخی؛ اصغر خوشه چرخ

دوره 4، شماره 1 ، خرداد 1391، ، صفحه 203-230

https://doi.org/10.22059/jalit.2012.29690

چکیده
  نوستالژی (nostaligia) واژه‌ای فرانسوی است که از دو سازة یونانی(nostos = بازگشت) و (alogos = درد و رنج) ترکیب شده. معنی لغوی آن «بازگشت درد و رنج» است. در اصطلاح، نوستالژی خلاصة یک حس درونی تلخ و شیرین نسبت به اشخاص، وطن ...  بیشتر
بررسی تطبیقی دو قصیدۀ تائیۀ دعبل خُزاعی و طلائع بن رُزّیک در مدح اهل بیت (ع)
بررسی تطبیقی دو قصیدۀ تائیۀ دعبل خُزاعی و طلائع بن رُزّیک در مدح اهل بیت (ع)

سید مهدی مسبوق؛ اعظم دریا دل موحد

دوره 4، شماره 3 ، آبان 1391، ، صفحه 223-246

https://doi.org/10.22059/jalit.2012.30326

چکیده
  دعبل خزاعی از نامدارترین شعرای متعهّد اهل بیت (ع)، در قرن سوم هجری است که در عصر عباسی می‌زیست. او چندین قصیده در مدح اهل بیت (ع) دارد؛ ولی شهرتش را بیشتر مرهون قصید? تائیه‌ای است که بعدها به نام «مدارس ...  بیشتر
هاشمیّات، جهادی از جنس قلم
هاشمیّات، جهادی از جنس قلم

محمدحسن فؤادیان؛ مجید محمدی

دوره 3، شماره 3 ، بهمن 1390، ، صفحه 225-246

چکیده
  هاشمیات عنوان هشت قصیدة مذهبی، سیاسی، اجتماعی و انقلابی است که توسط کمیت‌بن زید اسدی سروده شده است؛ در واقع این قصاید نخستین و با اهمیتترین اثر او به شمار میرود که با فاصله‌ای اندک در حدود پانزده یا ...  بیشتر
آیا انتساب لامیة العرب به شنفری درست است؟
آیا انتساب لامیة العرب به شنفری درست است؟

محمدرضا هاشملو؛ غلام عباس رضایی هفتادُر؛ فاطمه حسنلویی

دوره 4، شماره 4 ، اسفند 1391، ، صفحه 231-243

https://doi.org/10.22059/jalit.2013.35140

چکیده
  شنفری (اوایل قرن 6 میلادی) با گروهی از دوستانش چون تأبط شرا و غیره در تاریخ ادبیات دورة جاهلی به شاعران صعلوک معروفند و از راه غارت و چپاول روزگار می­گذراندند. از شنفری دو قصیدة بلند و مشهور روایت شده ...  بیشتر
بلاغة الحِجَاج ( فی شعر الحسن بن علی الهَبَل أمیر شعراء الیمن )
بلاغة الحِجَاج ( فی شعر الحسن بن علی الهَبَل أمیر شعراء الیمن )

أمة الکریم الذارحی؛ سعید بزرگ بیگدلی؛ خلیل پروینی

دوره 4، شماره 2 ، مرداد 1391، ، صفحه 275-306

https://doi.org/10.22059/jalit.2012.30315

چکیده
  الحجاج بمعناه العام فعالیة لغویة خطابیة قائمة علی قضایا من شأنها الإقناع والتأثیر فی نفس المتلقی. وهو ظاهرة ملازمة لإنتاج الخطاب عند البشر مذ کانوا، بید أن الخطابات تتفاوت فی الحجاجیة. أما الیوم فنظریة ...  بیشتر
بررسی کتاب شرح ابن عقیل به مثابة منبعی درسی در دوره های کارشناسی ارشد (با تکیه بر رشتة زبان و ادبیات فارسی)
بررسی کتاب شرح ابن عقیل به مثابة منبعی درسی در دوره های کارشناسی ارشد (با تکیه بر رشتة زبان و ادبیات فارسی)

محمدرضا عزیزی

دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 161-177

https://doi.org/10.22059/jalit.2018.208326.611475

چکیده
  کتاب شرح ابن­عقیل سده­هاست در حوزة ادبیات تعلیمی در مکتب­خانه­ها و حلقه­های درس جهان اسلام از گزیده­ترین متون در علم نحو به شمار می­رود. این پژوهش می­کوشد کتاب مذکور را از لحاظ شکلی و بیشتر ...  بیشتر
شخصیت زن در ادبیات مقاومت لبنان (موردپژوهی رمان الوصول)
شخصیت زن در ادبیات مقاومت لبنان (موردپژوهی رمان الوصول)

نرگس انصاری

دوره 10، شماره 1 ، خرداد 1397، ، صفحه 161-178

https://doi.org/10.22059/jalit.2018.208860.611481

چکیده
  الوصول اثر نویسندة معاصر لبنانی، عبدالقدوس امین به­عنوان یکی از آثار شاخص در حوزة مقاومت به انعکاس زندگی «أم یاسر»، یکی از شخصیت­های تأثیرگذار در جبهة مقاومت می­پردازد. این اثر به دنبال معرفی ...  بیشتر
تحلیل ادبی و بلاغی قصیده‌‌ هائیّۀ منسوب به امام رضا(ع)؛ رهیافتی به آرمانشهر رضوی
تحلیل ادبی و بلاغی قصیده‌‌ هائیّۀ منسوب به امام رضا(ع)؛ رهیافتی به آرمانشهر رضوی

امید جهان بخت لیلی؛ سید اسماعیل حسینی اجداد نیاکی

دوره 10، شماره 2 ، دی 1397، ، صفحه 167-185

https://doi.org/10.22059/jalit.2019.216320.611551

چکیده
  قصیده هائیّه منسوب به امام هشتم، حضرت علی بن موسی الرضا(ع)، از جمله مصادیق عینی تعلیم و روشنگری در سطح فردی و اجتماعی است که امام(ع) در آن، هنجارها و ناهنجاری­های اخلاقی و پیامدشان را با زبانی بلیغ و ادبیّاتی ...  بیشتر
دراسة نقدیة للاستعارة المکنیة عند البالکی
دراسة نقدیة للاستعارة المکنیة عند البالکی

هادی رضوان

دوره 9، شماره 1 ، شهریور 1396، ، صفحه 173-189

https://doi.org/10.22059/jalit.2017.125317.611273

چکیده
  تعد الاستعارة المکنیّة من المسائل الخلافیّة فی علم البیان وتحدث عنها البلاغیّون بالتفصیل؛ فهناک - على أقلّ تقدیر- أربعة مذاهب: مذهب السلف ومذهب الخطیب القزوینی ومذهب السکاکی ونظریة عصام‌الدین الإسفرایینی. ...  بیشتر
بسترهای مقاومت در اشعار محمدعلی شمس الدین
بسترهای مقاومت در اشعار محمدعلی شمس الدین

محمد صالح شریف عسکری؛ لیلی اصل رکن آبادی

دوره 8، شماره 1 ، خرداد 1395، ، صفحه 185-204

https://doi.org/10.22059/jalit.2016.60182

چکیده
  ادبیات مقاومت به عنوان یکی از انواع جدید ادبی، در بسیاری از کشورهای عربی و غیر عربی، رایج است. برخی شاعرانِ این عرصه، سهم بسزایی در روند تصویر آفرینی­های زیبا و خیال انگیزی­های پویا داشته­اند که ...  بیشتر
بررسی و تحلیل شگردهای طنزآفرینی در «حمار من الشرق» اثر محمود السعدنی
بررسی و تحلیل شگردهای طنزآفرینی در «حمار من الشرق» اثر محمود السعدنی

میترا علیشاهی؛ مصطفی مهدوی ارا؛ حسین میرزایی نیا

دوره 11، شماره 2 ، مهر 1398، ، صفحه 187-207

https://doi.org/10.22059/jalit.2019.251441.611855

چکیده
  محمود السعدنی، روزنامه­نگار و نویسندة طنزپرداز معاصر مصری است که آثار زیادی را در قالب فسوس و طنز، در حیطة موضوعات سیاسی و اجتماعی جامعة عرب، به نگارش درآورده است. وی فعال سیاسی بوده که در اغلب تألیفات ...  بیشتر