نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• بهرام امانی چاکُلی

استادیار دانشگاه زنجان

چکیده

وصیّت‌نامه به عنوان فنّی از فنون خطابه و به عنوان متنی ادبی، بخش جدایی‌ناپذیر از یک بافت فرهنگی گسترده است که بررسی آن می‌تواند ما را در شناخت فرهنگ، ایدئولوژی و باور‌های حاکم بر جامعه رهنمون سازد. ساختار وصیّت‌نامه‌های دورة جاهلی دلالت بر فقدان ادبیات نوشتاری، تکیه بر ذهنِ شفاهی و روایی، فقدان تمرکز قدرت سیاسی، اعتماد بر تجربه‌های شخصی در قالب امثال ‌و حِکم و... دارد؛ همان‌گونه که ساختار وصیّت‌نامه‌های عصر نخست اسلامی‌ بر بروز رگه‌هایی از مخالفت با اسلوب جاهلی و حاکمیت تدریجی ایدئولوژی و جهان‌بینی اسلامی‌‌ دلالت دارد. مقایسة دو متن از وصیّت‌نامه‌های مربوط‌ به امر خلافت از دوره‌های جاهلی و اسلامی، یکی از عبدِ شمس[i] و دیگری از ابوبکر، در این مقاله، مبِیّن این نکته است که اگرچه اسلوب قرآنی، وصیّت ابوبکر را تحت تأثیر خود قرار داده است، اما می‌توان دریافت که هنوز اسلوب و معنی در این وصیّت صبغة جاهلی داشته و این امر دلالت بر این نکتة با اهمیّت دارد که مسالة خلافت در نزد ابوبکر به‌ عنوان یک مسالة برون‌ متنی، با اسلوب و معنای جاهلی این وصیت‌نامه مرتبط بوده و بر اساس ارزش‌‌ها و ایدئولوژی دورة جاهلی انجام پذیرفته است.



[i]- عبد شمس بن وائل بن غوث، از پادشاهان حمیری یمن و از اعراب قحطانی پیش از اسلام است. (ناصیف، 1415: ص32-31)

کلیدواژه‌ها

• خطابه
• ادبیات وصیّت‌نامه
• وصیّت‌نامة خلافت
• ابوبکر
• عبد شمس

عنوان مقاله [English]

the study of wills in the pre - islamic period and first islamic period (relying on Abd Shams wills and Abubakar wills)

نویسنده [English]

• Bahram Amani chakoli

چکیده [English]

Will is one of the techniques of prose that states Important community issues. Will, in the  Jahilid period  was according to Interpreting minds and personal experience as wills in Islamic period was according to Quranic style that states Islamic ideology. This article will discuss  and compared to Two Wills , One of the Gaheli period and other of islamic period, and makes The result that Abubakar Will about caliphate was according to Will Abdshms and Jahilid period  and  reveals that caliphate problem at the beginning of islamic  period was according to Jahilid tradition not based on tradition of the prophet .

کلیدواژه‌ها [English]

• literature Will
• caliphate wills
• lecture
• Abubakar
• Abd Shams