نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• انسیه سادات هاشمی ¹
• کوثر چاپچی بهبهانی زاده ²

¹ گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

² دانشجوی دکترای زبان وادبیات عربی، دانشگاه الزهراء

چکیده

لقد امتاز النثر العربی فی العصر العباسی بأنواعه المختلفة وأنساقه العدیدة. فالمقامات ازدهرت فی هذا العصر، وهی تعتبر من أهم فنون الأدب العربی التی تکشف عن براعة الأدیب ومهارته فی الصناعة الأدبیة واستخدام الألوان البدیعیة التی تزینت بزخارف السجع، وهی فی الوقت ذاته تأتی بإشارات إجتماعیة کاتّساع الفقر، والبؤس، وتدهور الأخلاق فی المجتمع العباسی بجوانبها القصصیة التی تعکف علی المحاورة بین الشخصین وهما: الراوی والبطل. والذی یبدو أنّ أوّل من ابتکر فنّ المقامات هو بدیع الزمان الهمذانی، ثم حذی حذوه الحریری، فقام بتألیف وتصنیف المقامات لمعارضته، بحیث سمّی ثمانی من مقاماته بأسماء مقامات الهمذانی. فلاستیعاب وإتقان هذه النصوص الأدبیة، لابدّ أن ینتمی المتلقی إلی دراسات علمیة لعناصر اللغة واتجاهاتها الادبیة. إذن، السیمیائیة من أهم وأبرز الاتجاهات اللسانیة تسبر فی أغوار النصوص، وتتوغل فی أعماقها لتفک شفرات الدلالات السیمیائیة، وتمحو اللثام عن المستویات الأفقیة والعمودیة بفروعها المختلفة من المستوی الصوتی، والمعجمی، والنحوی، والبلاغی. إذن، بعد الموازنة بین (الکوفیة والشیرازیة) کنموذجین للهمذانی والحریری فی مجال الإتجاهات السیمیائیة، توصلت المقالة إلی النتائج التالیة التی تؤکد علی أن الحریری لم یتحدی الهمذانی بتکرار أسماء المقامات فحسب، بل نال علی منواله فی المستوی الصوتی والمعجمی، وکذلک فی المستوی العمودی الذی یمثل التوازن والانسجام الموضوعی والحبکی، ولکن عارضه فی مجال المستوی النحوی والبلاغی، بحیث قد جاء بفنون بلاغیة ونحویة خلاف ما جاء به الهمذانی فی الکوفیة والشیرازیة.

کلیدواژه‌ها

• السیمیائیة
• الدلالة
• المقامة
• الهمذانی
• الحریری

موضوعات

• برای مشاهده مقالات مرتبط با موضوع، روی نام موضوع کلیک کنید.

عنوان مقاله [English]

Semiotics of significance in the similar Maqamat of Al-Hamadani and Al-Hariri (Kufi and Shirazi)

نویسندگان [English]

• Ensiyeh Sadat Hashemi ¹
• kosar chapchibehbahanizade ²

¹ Department of Arabic Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, University of Tehran, Tehran, Iran

² PhD student in Arabic language and literature

چکیده [English]

Arabic prose in the Abbasid era was distinguished by its various types and many styles. Maqamat flourished in this era, and it is considered one of the most important arts of Arabic literature, which reveals the ingenuity of the writer and his skill in the literary industry and the use of creative colors that are decorated with sajja decorations. The narrative focuses on the dialogue between the two people: the narrator and the hero. It seems that the first person to invent the art of Maqamat was Badi’ al-Zaman al-Hamdhani, and then he followed Hariri’s example and composed and classified Maqamat to oppose him so that eight of his Maqamat were named after the Maqamat al-Hamdhani. To comprehend and master these literary texts, the recipient must engage in scientific studies of the elements of the language and its literary trends. So, semiotics is one of the most important and prominent linguistic trends that probes into the depths of texts and penetrates into their depths to decode the semiotic connotations in such a way that to clear the veil you mean the horizontal and vertical levels with their various branches from the phonetic, lexical, grammatical, and rhetorical levels. So, after comparing (Kufi and Shirazi) as models of Al-Hamdhani and Al-Hariri in the field of semiotic trends, we arrived at the following results that confirm that Al-Hariri did not only challenge Al-Hamdhani by repeating the names of the shrines, but rather he defeated him It exists on the phonetic and lexical levels, as well as on the vertical level that represents Thematic and plot balance and harmony, but it is occasional in the field of the grammatical and rhetorical level, such that it has brought rhetorical and grammatical arts contrary to what Al-Hamdhani brought in Kufi and Shirazi.

کلیدواژه‌ها [English]

• Semantic
• Semiotics
• Maqama
• Al-Hamdhani
• Al-Hariri