سید مهدی مسبوق؛ ابوذر گلزار خجسته
چکیده
گفت وگو از سازمایههای مهم و بنیادین ادبیات داستانی است که همسو و هم جهت با ساختار روایی داستان عمل میکند و شخصیتها، درونمایه، کشمکشها و بهطور کلی طرح اثر را قوام میبخشد. نویسندگانِ داستان ...
بیشتر
گفت وگو از سازمایههای مهم و بنیادین ادبیات داستانی است که همسو و هم جهت با ساختار روایی داستان عمل میکند و شخصیتها، درونمایه، کشمکشها و بهطور کلی طرح اثر را قوام میبخشد. نویسندگانِ داستان کودک، در آثار هنری خود به گفتوگو اهتمام ویژهای داشته و آثار آنان با گفتوگو ارتباطی تنگاتنگ دارد. پژوهش پیشرو بر آن است که با روش نقد ساختارگرایی و بر اساس مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی، سازمایۀ گفتوگو را با تأکید بر آموزههای دینی در دو داستان ماهی سیاه کوچولو اثر صمد بهرنگی و الحدیقة الأجمل اثر زهیر ابراهیم رسام بررسی نماید. برآیند پژوهش نشان میدهد که در میان انواع کارکردهای گفتوگو، پیشبرد عمل داستانی بیشترین بسامد را در دو داستان دارد و با وجود همسویی داستان ماهی سیاه کوچولو با آموزههای دینیای همچون یاری رساندن به دیگران، مرگاندیشی، نفرت از غرور و دروغ، گاه در آن ناهمگونیهایی با آموزههای دینی دیده میشود مثل سلام نکردن، مسخره کردن دیگران، کتک زدن و.... اما ابراهیم رسام آموزههای دینی را بیش از بهرنگی در داستان خود آورده و میتوان گفت داستان او مغایرتی با آموزههای اسلام ندارد و بیش از داستان ماهی سیاه کوچولو با آموزههای دینی همسو است.