نویسنده

• محمود فضیلت

دانشیار دانشگاه تهران

چکیده

از آغاز حضور قرآن کریم در حوز? اندیشه و فرهنگ، نقد و بلاغت نیز مورد توجه قرار گرفته است که از آن جمله می‌توان به آثار ادبی و بلاغی‌ای چون مجاز القرآن از ابوعبیده مَعمَر بن مثنّی و کتاب الفصاحه از ابوحاتم سجستانی و اعجاز القرآن از جاحظ بصری و نقد النثر و نقد الشعر از ابوالفَرج قُدَامة بن جعفر و کتاب الشعر و الشعراء از ابن قتیب? دینوری و کتاب الکامل از مبرّد اشاره کرد. همچنین در قرن چهارم هجری عبدالله بن معتز با تأمّل در آرایه‌های قرآنی به تدوین مباحث علم بدیع پرداخت و آمِدی کتاب موازنه و ابوهلال عسکری در میان? قرن چهارم کتاب الصّناعتین را نوشت.
تأمل نویسندگان در مقوله‌هایی چون موازنه و بلاغت از دیدگاه ارسطو، رمز و رازهای زبان، فنون زیبایی‌شناسی، نحو و کارکردهای آن، علوم قرآنی و رابط? بلاغت و اعجاز قرآن، متأثر از نقش قرآن در نقد و بلاغت است .
در این مقاله، نقش قرآن در نقد و بلاغت و لفظ و ترکیب و شکل و محتوا و موسیقی و تصویر و هماهنگی در لفظ و معنی و شاخصه‌های داستان‌پردازی و سبکی مورد توجه قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

• بلاغت
• قرآن
• نقد
• و تحوّل و اثرگذاری

عنوان مقاله [English]

The Role of the Holy Qur’an in the Development of Criticism and Rhetoric

نویسنده [English]

• Mahmoud Fazilat

چکیده [English]

Since the beginning of the presence of the holy Qur’an, criticism and rhetoric have received attention in the areas of culture and thought, too. In this respect we can name some literary and rhetorical works like Maj?z al-Qur’?n by Abu Ubaydah Ma’mar Ibn Muthann?, Ket?b al-Fas?hah by Abu H?tam Sajest?ni, E’j?z al-Qur’?n by J?hez Basri, Naqd al-Nathr wa Naqd al-She’r by Abu al-Faraj Qud?mah ibn Ja’far, al-She’r wa al-Shu’ar? by Ibn Qutaybah Dinvari and al-K?mel by Mubarrad. Furthermore, in the fourth century AH, Abdullah Ibn Mu’tazz studied Quranic figures of speech and wrote on the science of rhetoric, ?medi authored Mov?zeneh and Abu Hel?l ‘Askari, in the middle of the fourth century, wrote al-San?’atain.
The role of the Qur’an in criticism and rhetoric has also influenced the focus of writers on issues like rhetoric and balance from Aristotle’s perspective, the mysteries of language, aesthetic skills, syntax and its functions, Quranic sciences as well as the relation between rhetoric and the miraculous inimitability of the Qur’an.
This paper studies the role of the Qur’an in criticism, rhetoric, lexis, collocations, form, content, music, imagery, the harmony of form and content, and the features of storytelling and stylistics.

کلیدواژه‌ها [English]

• Criticism
• Development
• influencing
• Rhetoric
• the Qur’an