نویسنده

• حجت رسولی

دانشیار دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

در قرن‌های نخست دورة اسلامی زبان عربی با سرعت زیادی در ایران گسترش یافت و به مرور زمان به زبان سیاسی و علمی و ادبی ایران در حوزة تمدن اسلامی تبدیل شد. در این میان عدة زیادی از ایرانیان اهل ذوق و ادب به آفریدن آثار ادبی به زبان عربی پرداختند. به طوری که بازار شعر عربی در ایران به ویژه در قرن چهارم و پنجم رونقی تام و تمام گرفت. حملة مغولان به سرزمین ایران و بروز تحولات و نابسامانی‌های اجتماعی و سیاسی تأثیری شگرف بر جوانب مختلف جامعه و فرهنگ و ادبیات ایران گذاشت. این که یورش مغول و نابسامانی‌ها و تحولات اجتماعی ناشی از آن، چه پیامدهایی برای زبان و ادب عربی در ایران داشت مسئله‌ای است که این مقاله بدان پرداخته است و با تکیه بر دیدگاه‌های صاحب‌نظران و تحقیقات معاصران کوشیده است آن را تبیین نماید. بررسی انجام‌شده این واقعیت را مسجل ساخت که به همان میزان که تا پیش از حملة مغول بازار فرهنگ و دانش و ادب و از جمله ادب عربی در ایران گرم بود پس از حملة مغول به سردی گرایید؛ اما درخت ادب عربی در این مرز و بوم به کلّی نخشکید، بلکه با جان گرفتن دوبارة ادب فارسی، زبان عربی نیز به ضرورت به حیات خود ادامه داد و شاعران ایرانی که البته عمدة آنان در اصل فارسی‌سرای بودند آثار فراوانی را به زبان عربی از خویش بر جای گذاشتند

کلیدواژه‌ها

• ایرانیان
• ایلخانان
• شعر عربی و فارسی.
• عربی‌سرایان
• مغولان

عنوان مقاله [English]

“Impact of Mongol Invasion on Arabic versification in Iran”

نویسنده [English]

• Hojjat Rasooli

چکیده [English]

In the earliest centuries of Islamic period, Arabic language was spread in Iran by accelerated rate and over time it has been converted into Iranian political, scientific, and literary language in the field of Islamic civilization. Amidst, many of Iranian intellectual and literate people created some literary works in Arabic so that an all-out Arabic verse market was highly boosting in Iran, particularly at 4th and 5th Hegira centuries (11th and 16th AD). Mongol invasion to Iranian homeland and arising some sociopolitical developments and failures crucially influenced on different aspects of Iranian community, culture, and literature. The fact that what consequences were resulted from Mongol invasion and social failures and developments for Arabic language and literature in Iran is a subject that will be discussed in this essay and the present paper has tried to interpret it by reliance on experts’ views and studies by contemporary researchers. The conducted survey demonstrated this fact that to the same extent the culture, science and literature market, including Arabic literature had been prosper in Iran, after Mongol invasion it was vanished; but, Arabic literature tree was not totally withered, instead, by revival of Persian literature, Arabic language also resumed its life necessarily and a lot of works in Arabic were left from Iranian poets, who were mainly Persian versifiers, of course

کلیدواژه‌ها [English]

• Arabic and Persian Poetry.
• Arabic- versifiers
• Ilkhanates
• Iranians
• Mongols