نویسندگان

• ابوالحسن امین‌مقدسی ¹
• ابوبکر محمودی ²

¹ دانشیار دانشگاه تهران

² کارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی

چکیده

بی‌شک مقامه از جمله فنونی است که ریشه در تاریخ کهن ادب عربی دارد و از بدو ظهور تا به امروز نویسندگان و کاتبانی نامور و شهیر در این فن ظاهر شده وقدرت و مهارت خود را در این زمینه به نمایش گذاشته‌اند. از جملة این نویسندگان می‌توان به حریری(446 - 516) و سیوطی (849-911) اشاره کرد. حریری در این فن پنجاه مقامه و سیوطی سی مقامه از خود به یادگار گذاشته‌اند.
با وجود اینکه موضوع نهایی کل مقامات حریری به گدایی و تکدیگری ختم میشود، اما وی با ابراز قدرت و مهارت لغوی و همچنین استفاده از صنایع بیانی و بدیعی دوران خود، گوی سبقت را از دیگر مقامه‌نویسان ربوده است. مقام و منزلت حریری را در این زمینه شاید نتوان با کسی دیگر مقایسه کرد. این مقامات مملو از سجع و تعقیدات کلامی وکنایات گوناگون است که از نقطه نظر ادبی بسیار حائز اهمیت‌اند، بطوری که بسیاری از عبارات و جملات آنرا بعنوان شاهد در لابه-لای کتب بلاغی میتوان مشاهده کرد. منزلت سیوطی در انشاء و مقامه‌نویسی در حد بالایی نیست. این امر برای کسی مثل سیوطی که کل هم و غم خویش را صرف تألیف و تدریس کرده بعید نمی‌نماید، و مجالی برای زیبا نویسی و محسنات بدیعی باقی نمی‌گذارد؛ با وجود این، سیوطی در زمینة ادبیات و مقامه‌نویسی بی‌بهره نمانده و خود را از این چشمة لایتناهی محروم نکرده است. مقامات او بی‌شک به پای مقامات حریری نمی‌رسد، چرا که اسلوب علمی بر اکثر آنها حاکم بوده و مملو از متون دینی و اقوال علما و دانشمندان است و بیشتر جنبة موعظه و خطابه‌های دینی دارد تا یک فن ادبی

کلیدواژه‌ها

• حریری
• دین
• سیوطی
• گدایی
• مقامات
• مقایسه

عنوان مقاله [English]

“Analytical comparison between Hariri’s Maqamat and Soyouti’s Maqamat”

نویسندگان [English]

• Abulhassan Amin Moghaddasi ¹
• Abubakr Mahmoudi ²

چکیده [English]

Undoubtedly, Maqameh (Maqamat pl.) or Rhythmic Composition is one of techniques that have been stemmed in ancient history of Arabic literature and since the beginning of it emergence, several salient and well- known writers and authors appeared in the field of this technique and represented their power and skill in this regard. Of these writers, one may refer to Hariri (446-516h.) and Soyouti (849-911h.). In this technique, Hariri and Soyouti have purposed fifty and thirty Maqameh as reminiscent works in this field.
Despite of this fact that in general the final subject of all Maqamat of Hariri has led to begarry and poverty but he has overtaken other writers of Maqameh (rhythmic composition) by showing his lexical power and skill as well as employing speech and prosodic literary terms at his time. One may not compare position and stand of Hariri in this field with any other writer. These rhythmic compositions (Maqamat) are full of colloquial rhythms and metalepsis and different allusions that are important in terms of literary persepective so that many of these phrases and sentences may be observed through rhetoric books. Soyouti does not possess higher position in writing of composition and maqameh. This point is not probable for someone like Soyouti, who has made all his efforts for writing and teaching so no time might be remained for him for well- writing and prosodic advantageous implications; nevertheless, Soyouti has not be deprived from writing in the literary field and rhythmic compositions as well as benefitting from such endless spring. His rhythmic compositions are not certainly at same level with Hariri’s Maqamat since a scientific method has governed on most of his writings and they are full of religious texts and quotations from literati and scientists and they are mostly filled with religious admonishments and speeches than a literary technique

کلیدواژه‌ها [English]

• Begarry
• comparison
• Hariri
• Maghamat (Rhythmic Compositions)
• Religion
• Soyouti