نویسنده

• مجتبی رحماندوست

دانشیار دانشگاه تهران

چکیده

به موازات گسترش دامنة علوم، ذهن تخصص‌گرای انسان متفکر، اقبال بیشتری به تخصصیتر شدن موضوع کتابها و مدارک علمی‌، نشان داده است. انسان محقق همواره می‌کوشد در برخورد با مجهولات، بدون اتلاف وقت و گسسته شدن رشته‌ تحقیقات و افکارش، در کوتاهترین زمان ممکن، به پاسخی مطمئن دست یابد.
در برخورد با تألیفات و منابع گرانقدر تاریخی، که نفس استناد به آن کتب و استفاده از آنها موضوعیت دارد، راهی جز تهیة‌ کتب کلید مناسب برای هرکدام که مطالب مندرج در آنها به شکل الفبایی تنظیم شده باشد، وجود ندارد. گسترش دامنة‌ علوم، حفظ اصالت‌ها، جلوگیری از انواع تحریفها و ضرورت دستیابی سریع به مطالب مورد نظر، مهمترین علل گرایش به معجم‌نگاری است و میتوان گفت که امروزه مهمترین علت توجه به این فن، آسان ساختن دستیابی به مطالب مورد نظر است. بنابراین معجم‌نگاری یکی از شاخه‌های فنی و علمی طبقه‌بندی اطلاعات است که در عرصة اطلاع‌رسانی کاربردی وسیع دارد.
شاید بتوان گفت فرهنگهای لغت از نخستین کتب کلید و تألیفات منظمی هستند که در شاخه‌ای از ادبیات تألیف شده‌اند و ریشه‌ دراز تاریخی دارند. بموازات آن، کار تدوین راهنمای الفاظ قرآن نیز کار تازه و بیسابقه‌ای نیست.
معجم حدیثی سابقة تاریخی زیادی ندارد اما حرکتهای خوب و شایسته‌ای که در خلق معجم‌‌ فراهم آمده نشان از تحرکی عظیم در این عرصه و توجهی شایسته دارد

کلیدواژه‌ها

• کتاب کلید
• معجم لفظی
• معجم موضوعی
• معجم‌نگاری
• منابع اسلامی

عنوان مقاله [English]

“Lexicography Movement”

نویسنده [English]

• Mojtaba Rahmandoost

چکیده [English]

In the course of development of sciences extent, thoughtful human’s specialist mind has shown more opportunity for further specialization of books subject and scientific documents. Researcher human always tries to acquire reliable reponse within the minimum period of time without losing time and interruption the chain of his/ her studies and thoughts.
In facing with historical writing and sources where documentation to such books and their use may be relevant in this regard, there is no alternative except for preparation of appropriate key books for each of the subject listed in them and indexed there in alphabetic order. The expansion of sciences range, preservation of originalities, prevention from types of manipulations and necessity of quick access to the given issues are the foremost reason for tendency toward lexicography and it may be said that today ease of accessto the aforesaid subjects is the most important reason for paying attention to this technique. Thus, lexicography is one of the technical and scientific branches of information classification that is widely used in the field of applied communication.
I may be impiled that dictionaries are of the first key books and systematic writings that have been insctribed in a branch of literature and and they possess long historical root. In this course, codification of guide book for Quranic terms is not also a new task or without prior background.
Hadith (Islamic Tradition) glossary has no long history but some appropriate and deserving measures have been made to create this glossary that represents an immense movement in this field and requires adequate attention

کلیدواژه‌ها [English]

• Islamic sources
• Key Book
• Lexical Glossary
• Lexicography
• Thematic Glossary