در بررسی سیر تطور علوم انسانی، بویژه در حوزة ادبیات عربی، نقش قرآن کریم و تلاش مسلمانان برای فهم و تفسیر آن غیر قابل تردید است. اشارات و تصریحات قرآن به مباحث تاریخی، علوم اجتماعی و... بهمراه کاربرد فنون بدیع بلاغی، زمینه و بلکه ضرورت توجه و پژوهش در آنها را فراهم و ایجاب کرد. تدوین واژگان دشوار عربی و توضیح معانی آنها براساس تفاهمات و تعاملات اعراب، یکی از نتایج این تلاشها و پژوهشها است. خلاصة‌اللغات جُنابِذی یکی از دست‌آوردهای ارزشمند این کوششها است که توسط عالم بزرگ وادیب سترگ، مولا محمد جنابذی تالیف شده است. در این مقاله پس از بررسی سیر تحول لغت نویسی عربی به فارسی ویژگیهای خلاصة‌اللغات و مقایسة آن با فرهنگهای دیگر بیان شده است
)