یکی از عناصر مهم داستان، «گفتههای» شخصیتها است؛ زیرا گفتهها، افکار و روحیات شخصیتها را آشکار میسازد. چگونگی انتقال این گفتهها از نویسنده به خواننده از طریق روایتگر انجام میگیرد و از آن با عنوان «شیوههای روایت گفتههای داستانی» یاد میشود که براساس رابطه روایتگر با شخصیتها شکل میگیرد. رمان مشهور و واقعگرایانة «الإقلاع عکسالزمن» اثر خانم املی نصرالله، نویسندة معاصر لبنان، از آن دسته رمانهایی است که از فوت و فن‌هایی روایی متناسبِ با شخصیت و حادثه، بهره برده و از شیوههای پنجگانه روایی در انتقال گفتههای داستانی به خوبی، استفاده کرده است. این شیوهها به ترتیب از سیطرة راویتگر در داستان (گزارش روایی) شروع و به سیطرة کامل شخصیت در داستان (روش آزاد مستقیم) پایان مییابد. این مقاله به بررسی شیوههای روایت گفتههای داستانی ـ به حسب فراوانی ـ در این داستان پرداخته است تا زیباییهای روایی آن را نشان دهد.
)