نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدرضا هاشملو ¹
• غلام عباس رضایی هفتادُر ²
• فاطمه حسنلویی ³

¹ استادیار دانشگاه گیلان

² دانشیار دانشگاه تهران

³ کارشناس ارشد در رشته زبان و ادبیات عربی

چکیده

شنفری (اوایل قرن 6 میلادی) با گروهی از دوستانش چون تأبط شرا و غیره در تاریخ ادبیات دورة جاهلی به شاعران صعلوک معروفند و از راه غارت و چپاول روزگار می­گذراندند. از شنفری دو قصیدة بلند و مشهور روایت شده است: یکی تائیه و دیگری لامیة العرب. لامیة العرب در ادب عربی، به منزلتی دست یافته که با معلقات برابری می‌کند. لامیه، نمونة کامل شعر دورة بدوی گری است و از جلوه­های شهرنشینی و نوش­خواری بدور است. شنفری در این قصیده، به آوارگی، فقر، غارت در شب­های سرد، عدم خضوع در برابر خواری، برگزیدن جانوران وحشی بر اهل و قبیلة خود، بسنده کردن به قوت اندک، بردباری در برابر گرسنگی شدید، شجاعت و انتقام­گیری، افتخار کرده است. از آنجا که لامیة العرب از دورة جاهلی تا قرن دوم هجری، دهان به دهان نقل شده بود و در بیشتر مجموعه­های ادبی ثبت نگردیده بود، ابن ­دُرید (م 321 هـ) از قدما و یوسف خلیف و کرنکو از معاصران در انتساب آن به شنفری تردید کردند، و در مقابل، بروکلمان، جرج یعقوب، عبدالحلیم حفنی، فؤاد افرام بستانی و امیل بدیع یعقوب از انتساب لامیه به شنفری دفاع کردند. نویسندگان در این مقاله می­کوشند با بررسی و تحلیل آراء ناقدان به این پرسش پاسخ دهند که آیا انتساب لامیة العرب به شنفری درست است؟

کلیدواژه‌ها

• شنفری
• لامیة العرب
• خلف احمر
• انتساب
• صعلوک

عنوان مقاله [English]

Is this true to attribute the Lāmiyyatu'l arab to al-shanfarā?

نویسندگان [English]

• Mohammad Rezā Hāshemlu ¹
• Gholām Abbās rezāee Haftador ²
• Fātemeh Hasanluei ³

چکیده [English]

Al-shanfarā (6th century BC) with a group of poets such as Taabbata Sharran (“he who has put evil in his armpit”) are among the best known of the sulūk (“brigand”) poets. Shanfarā was depicted as living a life of solitude and hardship based on the looting and plundering. Shanfarā has two long and famous odes. One of them is Tāeiyeh and the other is Lāmiyyatu'l arab. Lāmiyyatu'l arab is one of the most famous poems in the Arabic literature which can be as important as Moallaqāt. Lāmiyyatu'l arab is natural expression of nomad life and far from features of urban life. Shanfarā in this poem has taken pride in following items: homelessness, poverty, looting at cold nights, refusing the life with Breaking, preferring the wild animals to his tribe, simple life, endurance against starvation, courage, taking revenge.
Since the Lāmiyyatu'l arab has been quoted orally from the pre-Islamic times to the Eighth century AD, and was not written in the literary collections, Ibn-e Dorayd among the ancients and Yosuf Khalif and Korenko among the moderns scholars have doubts in its attribution to Shanfarā. On the other hand there are other scholars such as Borokelman, Jorge Yaqoob, Abdo-l Halim Hafni, Foad Bostani and Emil Badie Yaqoob who believed that Lāmiyyatu'l arab belongs to Shanfarā. This article tries to find that whether Lāmiyyatu'l arab’s attribution to Shanfarā is true or not.

کلیدواژه‌ها [English]

• Lāmiyyatu'l arab
• Shanfarā
• Khalaf-e Ahmar
• attribution
• Sulūk