کتاب «التمثیل و المحاضرة»، نوشتة ابومنصور ثعالبی (429-350هـ..ق) یکی از کتابهای درخشان به زبان عربی است که به دلیل اشتمال بر گوشههایی از مثلها و حکمتهای کهن ایرانی در نوع خود کم نظیر است. در میان مثلهای موجود در این کتاب, مثلهای ایرانیِ عربی شدهای هستند که ریشه در دوردستهای تاریخ دارند و امروزه در میان ما همچنان رایجاند. آن چه در این نوشتار به آن پرداخته شده، بیشتر, همین مثلهای دیرسالِ آشنا و رایجی است که از فرط آشنایی و رواج در نگاه نخست گمان نمیرود ریشه در گذشتههای بسیار دور داشته باشند. قدمت این مثلها و رواج امروزی آنها و حضورشان در متون کهن عربی، هم نشان از پویایی و توان آنها دارد و هم نشان از استمرار فرهنگ خاستگاه آنها.