انسان به عنوان اشرف مخلوقات، مورد توجّه فیلسوفان پیشا سقراطی بود؛ ولی با ظهور سقراط این توجّه، کمرنگ شد چون که وی به نسبی بودن برتری‌های انسان اشاره نمود. بعد از گذشت قرن‌های متمادی، فیلسوفان بزرگی چون کیرکگارد، مارتین‌هایدگر، ژانپلسارتر و... ظهور کردند که انسان را محور توجهشان قرار داده و مکتب اگزیستانسیالیسم را بنیان نهادند. این مکتب در مورد انسان و اصالتش سخن گفته، بر تقدم وجود بر ماهیت تأکید ورزیده و همه‌چیز را از آنِ انسان می‌داند. اگزیستانسیالیسم در ادبیات جهانی به خصوص ادبیّات معاصر عربی نفوذ کرده و شاعران و ادیبانی چون أدونیس، سیاب و... از آن تأثیر پذیرفتند. یکی از آن‌ها، یوسفالخال، از شاعران بنام مدرنیسم در شعر معاصر عرب است که در این جستار، با روش تحلیل محتوا و تکیه بر ابیات او، به تأثیر اگزیستانسیالیسم در شعر او با محورهای انسان، آزادی و تعهد پرداخته می‌شود؛ چرا که وی برای انسان و اصالت او ارزش و اهمیت زیادی قائل است تا جایی که از نظام‌‌های کمونیستی به دلیل نادیده گرفتن نبوغ انسان و استعدادهای فردی او، شدیداً انتقاد می‌کند. از نظر او انسان همه چیز است و آزادی حق مسلم اوست؛ آزادی‌ای که به شناخت او از حقیقت و تشکیل جامعه‌ای آزاد، کمک کند. او ادبیّات را در خدمت انسان دانسته و ادیبی را ارزشمند می شمارد که نسبت به فرد و جامعه، تعهد داشته و حاضر باشد جانش را در راه میهن خود فدا کند.
زمانی، محمدرضا، بررسی روابط اگزیستانسیالیسم و اصالت بشر، ترجمة مصطفی رحیمی، تهران، نشر قطره، 1380هـ.ش.
سارتر، ژان پل، ادبیات چیست؟،ترجمة ابوالحسن نجفی و مصطفی رحیمی، تهران، کتاب رمان، 1365هـ.ش.
ــــــــــ ، اگزیستانسیالیسم و اصالت بشر، ترجمة مصطفی رحیمی، تهران، نشر قطره، 1380هـ.ش.
ــــــــــ ، تهوع، ترجمة امیرجلال‌الدّین أعلم، تهران، نیلوفر، 1365هـ.ش.
السالسی، جاک أماتاییس، یوسف‌الـخال و مـجلته «شعر»، بیروت، دارالنهار، 2004م.
شریعتی، علی، اگزیستانسیالیسم و علم و اسکولاستیک جدید، قم، عمار، 1355هـ.ش.
عبدالصبور، صلاح، الأعمال الشعریة الکاملة، بیروت، دارالعودة، 2006م.
الغمری، مکارم، تأثیر فرهنگ اسلامی بر ادبیّات روسیه، ترجمة موسی بیدج، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، 1378هـ.ش.
فرزاد، عبدالحسین، «نقد و بررسی اندیشة خردگرایی و آزاداندیشی در شعر متنبی و ناصرخسرو»، مجلة زبان و ادبیات، شماره 45 و 46، بهار و تابستان، تهران، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی، 1384هـ.ش.
گیب، هامیلتون، ادبیّات نوین عرب، ترجمة یعقوب آژند، تهران، اطلاعات، چاپ اوّل، 1366هـ.ش.
مک‌کواری، جان، فلسفة وجودی، ترجمة محمدسعید حنایی، تهران، هرمس، 1377هـ.ش.
میرزایی، فرامرز؛ پروانه، علی؛ « الموت الخیامی فی شعر صلاح عبدالصبور »، مجلة اللغة العربیة وآدابها، العدد الخامس، قم، دانشگاه تهران پردیس قم، السنة الـخامسة، ربیع و صیف، 2009م.
میرزایی، فرامرز؛ شریفیان، مهدی؛ پروانه، علی، «مرگ‌اندیشی خیامی در آثار دو شاعر فارسی و عربی: صلاح عبدالصبور و نادر نادرپور»، مجلة زبان و ادبیّات تطبیقی، شمارة2، دورة14، تهران، دانشگاه تربیت مدرس بهار 1389هـ.ش.
ابتدای صفحه