• صفحه اصلی
  • مرور
    • شماره جاری
    • بر اساس شماره‌های نشریه
    • بر اساس نویسندگان
    • بر اساس موضوعات
    • نمایه نویسندگان
    • نمایه کلیدواژه ها
  • اطلاعات نشریه
    • درباره نشریه
    • اهداف و چشم انداز
    • اعضای هیات تحریریه
    • اصول اخلاقی انتشار مقاله
    • بانک ها و نمایه نامه ها
    • پیوندهای مفید
    • پرسش‌های متداول
    • فرایند پذیرش مقالات
    • اخبار و اعلانات
  • راهنمای نویسندگان
  • ارسال مقاله
  • داوران
  • تماس با ما
 
  • ورود به سامانه ▼
    • ورود به سامانه
    • ثبت نام در سامانه
  • English
صفحه اصلی فهرست مقالات مشخصات مقاله
  • ذخیره رکوردها
  • |
  • نسخه قابل چاپ
  • |
  • توصیه به دوستان
  • |
  • ارجاع به این مقاله ارجاع به مقاله
    RIS EndNote BibTeX APA MLA Harvard Vancouver
  • |
  • اشتراک گذاری اشتراک گذاری
    CiteULike Mendeley Facebook Google LinkedIn Twitter
ادب عربی
مقالات آماده انتشار
شماره جاری
شماره‌های پیشین نشریه
دوره دوره 11 (1398)
دوره دوره 10 (1397)
دوره دوره 9 (1396)
دوره دوره 8 (1395)
دوره دوره 7 (1394)
شماره شماره 2
پاییز و زمستان 1394، صفحه 1-332
شماره شماره 1
بهار و تابستان 1394، صفحه 1-378
دوره دوره 6 (1393)
دوره دوره 5 (1392)
دوره دوره 4 (1391)
دوره دوره 3 (1390)
دوره دوره 1 (1388)
افخمی عقدا, رضا, ضرونی, محمدصادق. (1394). عنصر «شخصیت» در مقامات بدیع الزمان همدانی. ادب عربی, 7(1), 1-22. doi: 10.22059/jalit.2015.56601
رضا افخمی عقدا; محمدصادق ضرونی. "عنصر «شخصیت» در مقامات بدیع الزمان همدانی". ادب عربی, 7, 1, 1394, 1-22. doi: 10.22059/jalit.2015.56601
افخمی عقدا, رضا, ضرونی, محمدصادق. (1394). 'عنصر «شخصیت» در مقامات بدیع الزمان همدانی', ادب عربی, 7(1), pp. 1-22. doi: 10.22059/jalit.2015.56601
افخمی عقدا, رضا, ضرونی, محمدصادق. عنصر «شخصیت» در مقامات بدیع الزمان همدانی. ادب عربی, 1394; 7(1): 1-22. doi: 10.22059/jalit.2015.56601

عنصر «شخصیت» در مقامات بدیع الزمان همدانی

مقاله 1، دوره 7، شماره 1، بهار و تابستان 1394، صفحه 1-22  XML اصل مقاله (1.07 MB)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2015.56601
نویسندگان
رضا افخمی عقدا1؛ محمدصادق ضرونی* 2
1استادیار دانشگاه یزد
2کارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی
چکیده
مقامات بدیع‌الزمان همدانی یکی از ارزشمندترین آثار قدیم عرب به شمار می‌رود که به سرعت توانست مورد توجه ادبا و حتی عامة مردم قرار بگیرد، چرا که بدیع‌الزمان توانست با خلاقیت و هوش کم ‌نظیر خود برای اولین بار بسیاری از عناصر داستانی نظیر شخصیت ‌پردازی، حادثه، پیرنگ، صحنه، گفتگو، حقیقت ‌نمایی و... را در آنها به کار بگیرد. شخصیت و شخصیت ‌پردازی، محوری‌ترین عنصر داستانی درمقامات وحلقةارتباطیبیندیگرعناصر داستانیاست که در مقامات به مانند دیگر داستان­های کوتاه به دو شیوة مستقیم و غیر مستقیم بکار گرفته شده است. این مقاله با بررسی و تجزیه و تحلیل شیوه­های شخصیت پردازی در داستان­های معاصر به بررسی و تطبیق آن در مقامات بدیع‌الزمان همدانی پرداخته و چگونگی بکارگیری این عنصر در مقامات را از دیدگاهی علمی بیان می­کند.
با توجه به ویژگی شخصیت‌های موجود در مقامات بدیع الزمان و میزان توانمندی و توفیق وی در استفاده از این عنصر به این نتیجه می‌رسیم که بدیع الزمان با استمداد از ویژگی‌های تودة مردمِ هم عصرش توانسته است، حقیقت نمایی شخصیت‌هایش را بیشتر نماید تا خواننده را وادار کند که بپذیرد شخصیت‌هایی به مانند آنچه که در مقامات می‌بیند، وجود دارد. این شخصیت‌ها نه موجوداتی فرا زمینی و پیچیده­اند که در نزد خواننده ارتباطشان با واقعیت قطع شود و نه بسیار ساده و تک بعدی که خواننده به راحتی تمامی رفتار و اعمال و گفتار آنها را پیشگویی کند. بدیع‌الزمان با ذکر نمونه‌هایی عینی از اعمال، رفتار و گفتار شخصیت‌ها در مقامه‌های مختلف در این کار چنان موفقیتی به دست آورد که هنوز هم با گذشت حدود ده قرن، کمتر کسی توانسته است یک راوی به مانند «عیسی ‌بن هشام» و یک قهرمان چون «ابوالفتح اسکندری» بیافریند.
کلیدواژه‌ها
مقامات؛ بدیع‌الزمان همدانی؛ عنصر شخصیت
مراجع

ابن الطقطقی، محمد بن علی بن طباطبا، الفخری فی الآداب السلطانیة و الدول الاسلامیة، ایران، منشورات الشریف الرضی، 1414هـ.ق

ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار صادر، 1956م

أمین، احمد، النقد الأدبـی، القاهرة، لجنة التألیف والترجمة‌ و النشر، 1952م

امین پور، قیصر، مجموعة کامل اشعار، انتشارات مروارید، چ 3، 1388هـ.ش

بکر، أیمن، السرد فـیالمقامات الـهمذانـی، القاهرة، الهیئة المصریة العامة للکتاب، 1998م

الثعالبی، أبو منصور عبدالملک، یتیمة الدهر فی محاسن أهل العصر، شرح و تحقیق مفید محمد قمیحة، بیروت، دارالکتب العلمیة، الطبعة الأولی، الجزء الرابع، 1983م.

حسن،محمدرشدی،أثرالمقامةفینشأة القصة‌المصریةالحدیثة،القاهرة، الهیئةالمصریةالعامةللکتاب، 1974م

حمودی، هادی حسن، المقامات من ابن فارس إلی بدیع الزمان الـهمذانـی، بیروت، منشورات دارالآفاق الجدیدة، 1985م

دادخواه، حسن و جمشیدی، لیلا، عنصر «صحنه» در مقامات حریری و حمیدی، یزد، کاوش نامه، شمارة 17، 1387هـ.ش.

ذکاوتی قراگوزلو، علیرضا، بدیع الزمان همدانی و مقامه نویسی، سوره، 1378هـ.ش

روزبه، محمدرضا، ادبیات معاصر ایران (نثر)، تهران، نشر روزگار، چ3، 1387هـ.ش

الشِّرِّیشی، أبوالعباس أحمد بن عبدالمؤمن القیسی، شرح المقامات الحریریة، تصحیح محمد عبدالمنعم الخفاجی، بیروت، المکتبة الثقافیة، دون تا

شمیسا، سیروس، انواع ادبی، انتشارات فردوس، چ3، 1373هـ.ش

ضیف، شوقی، فنون الأدب العربـیالفن القصصی، المقامة، القاهرة، دارالمعارف، 1954م

عتیق، عبدالعزیز، الأدب العربـی فی الأندلس، بیروت، دارالنهضة المصریة، ط2، 1980م

عوض، یوسف نور، فن المقامات بین المشرق والمغرب، بیروت، دارالفکر، 1979م

الفاخوری، حنا، تاریخ الأدب العربـی، تهران، انتشارات توس، چ3، 1380هـ.ش

مبارک، زکی، النثرالفنی فـی القرن الرابع، بیروت، منشورات المکتبة العصریة، ج2، صیدا، دون تا

المقدسی، أنیس، تطورالأسالیب النثریة فی الأدب العربـی، بیروت، دارالعلم للملایین، 1989م

میرصادقی، جمال، عناصر داستان، تهران، انتشارات سخن، چ3، 1376هـ.ش

نجلاء، علی حسین الوقاد، بناء الـمفارقة فـی الـمقامات عند بدیع الزمان الهمذانـی والـحریری، دراسة أسلوبیة، القاهرة، مکتبة الآداب، 2006م

نجم، محمدیوسف، فن القصة، بیروت، دارالثقافة، چ7، 1979م

الهمذانی، أبوالفضل أحمد بن حسین، مقامات بدیع­الزمان الـهمذانـی ، شرح علی بوملحم، بیروت، لبنان، دارو مکتبة الهلال، 2002م

یونسی، ابراهیم، هنر داستان نویسی، تهران، انتشارات نگاه، چ10، 1388هـ .ش

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 2,638
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,243
صفحه اصلی | واژه نامه اختصاصی | اخبار و اعلانات | اهداف و چشم انداز | نقشه سایت
ابتدای صفحه ابتدای صفحه

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License./

Journal Management System. Designed by sinaweb.