نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• هادی رضوان

استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه کردستان

چکیده

«منهاج البلغاء و سراج الأدبا»‌ی حازم قرطاجنی را می­توان یکی از تأثیرگذارترین آثار در بلاغت و نظریّة شعر عربی به شمار آورد. اگرچه حازم در محیطی متأثّر از فلسفة ابن رشد پرورش یافته و با یک واسطه شاگرد او نیز به حساب می­آید، امّا او در این کتاب - که سبکی فلسفی بلاغی دارد- در پایه گذاری و بیان نظریّة شعر عربی کاملاً متأثّر از ابن سیناست. او در کتاب خود بی آنکه نامی از ابن رشد ببرد، بارها عبارات ابن سینا را نقل می­کند و در مسائلی چون محاکات، تخییل، وزن و صدق و کذب، آرای او را مبنای کار خود قرار می­دهد. حازم در کتاب منهاج البلغاء به دنبال محقق ساختن وعدة ابن سینا در بنیان­گذاری دانش محض شعر است. این مقاله میزان تأثیر پذیری حازم از مکتب سینوی را مورد بررسی قرار می­دهد، به بیان مهمترین عناصر شعری از دیدگاه ابن سینا و حازم می‌پردازد و به تفاوت‌های موجود در آرای آن دو اشاره می‌کند.

کلیدواژه‌ها

• نظریّة شعر عربی
• حازم قرطاجنی
• تخییل
• وزن
• محاکات
• حکمت سینوی
• ابن سینا

عنوان مقاله [English]

The Effect of Avicinnean Concept of Wisdom on the Hazem Theory of Arabic Poetry (Case Study: The Book of Menhaj Al-Bolagha by Hazem Qartajeni)

نویسنده [English]

• Hadi Rezvan

Assistant Professor, Department of Arabic Language and literature, University of Kordistan

چکیده [English]

The Menhaj Al-Bolagha and Seraj Al-Odaba by Hazem Qartajeni is one of the most effective books on rhetoric and theory of Arabic poetry. Although he was grown up in an environment influenced by Ibn Rushd and is considered his indirect student, in this book (with a rhetoric and philosophical style) he is under the influence of Ibn Sina in founding and presenting the theory of Arabic poetry. Without mentioning the name of Ibn Rushd, he continually recites Ibn Sina's expressions and uses his views as a basis of his theory considering questions such as imitation, imagery, prosody, and true & false. Hazem in his book Menhaj Al-Bolagha tryied to implement Avicinna's promise in utilizing pure knowledge for theorizing poetry.

کلیدواژه‌ها [English]

• Hazem Qartajeni Wisdom
• Theory of Arabic Poetry
• The concept of Avicinnean wisdom
• imitation
• Imagery
• Prosody
• Avicinna