نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشگاه تهران

2 استادیار دانشگاه سمنان

چکیده

احیاگری و مبارزه با حالت جمودِ غالب بر جوامع، یکی از عوامل اصلی بیداری ملت‌ها و رهایی آنان از چنگ استعمارگران و زورگویان است. شاعر مشهور تونس، ابوالقاسم شابی در جای­جای دیوان خود خواستار قیام و بیداری مردم از حالت بی‌توجهی نسبت به محیط اطراف خود شده است. در این دیوان، تصاویر احیاگرانة بسیاری دیده می‌شود که بر اراده و خواست مردم تأکید کرده است. قیام‌های اخیر در جهان اسلام در اوایل سال 2011 میلادی از این کشور نشأت گرفت و شعار غالب این انقلاب‌های مردمی «الشعب یرید إسقاط النظام» بود که آن نیز بر خواست مردم تأکید می‌کرد؛ از سوی دیگر مردم نیز در پارچه نوشته‌های خود، اشعار شابی را حمل می‌کردند که نشان ‌دهندة تأثیر مستقیم یا غیر مستقیم این شاعر بر تحوّلات اخیر جهان عرب است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Al-Shābbi's Revivalist Poems on Contemporary Poets and Revolutions in the Arab World

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ali Azar Shab 1
  • Ali Zeighami 2

چکیده [English]

Social revivalism and fighting against the stagnation that entangles societies are the main reasons for nation's awakening and their freedom from colonizers and oppressors. The renowned Tunisian poet, Abu al-Qāsim al-Shābbi, has called for uprising and awakening of people throughout his poetry book and has asked people not to be indifferent about what is going on around them. In this book, numerous revivalist images can be seen that emphasize people's will and volition. The recent uprisings in the Islamic world started from Tunisia in the beginning of 2011. The slogan in these revolutions was often “People want the fall of the regime”, which shows the central role of people’s will. Besides, people carried al-Shabbi’s poems in the form of slogans on banners, an act that reflects the direct or indirect effects of this poet on the recent developments of the Arab world.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Revivalism
  • Al-Shābbi
  • Islamic awakening
  • contemporary Arabic literature
  • Tunisia
قرآن کریم
آذرشب، محمد علی، التوجیه الثقافی، تهران، دانشگاه تهران، چاپ1، 1388ش.
أبوزکریا، یحیی، الحرکة الإسلامیة فی تونس من الثعالبی وإلی الغنوشی، الکویت، دار ناشری للنشر الإلکترونی، 2003م.
أحمد، رفعت سید، الـحرکات الإسلامیة فی مصر وإیران، القاهرة، سینا للنشر، ط1، 1989م.
الإمام رشاد، سیاسة حـمودة باشا فی تونس 1782-1814، منشورات الـجامعة التونسیة، د.ط، 1980.
بیضون،  جمیل و شحادة  الناطور وعلی عکاشة، تاریخ العرب الحدیث، الأردن ، دارالأمل، ط 1، 1992م.
حسین، محمد خضر، تونس وجامع الزیتونة، القاهرة، دارالفکر العربی، د.ط، 1979م.
خاکی، غلامرضا، روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه نویسی، تهران: مرکز تحقیقات علمی کشور با همکاری کانون فرهنگی انتشاراتی درایت، چاپ اول، 1378ش.
رستم پور رقیه وامیر فرهنگ نیا، «ملامح الـمقاومة فی شعر أبی القاسم الشابی»، دراسات فی اللغة العربیة وآدابها، العدد الـ4، السنةالأولی، جامعة سمنان، سمنان، 1389ش.
الشابی أبوالقاسم،دیوان ورسائل، شرح  مجید طراد، بیروت، دارالکتاب العربی، د.ط، 2009م.
ــــــــــــــ ،دیوان، تعلیق یحیی شامی، بیروت، دار الفکر العربی، ط1، 1999م.
شبستری، معصومه، مفاهیم و ارزش­های انسانی در شعر ابوالقاسم شابی، پایان نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس،دانشکدة ادبیات، تهران، 1375ش.
الفاخوری حنا، الـجامع فی تاریخ الأدب العربی الأدب الـحدیث، بیروت، دار الجیل، ط1، 1986م.
کرّو، أبوالقاسم محمد، کفاح الشابی ، دمشق، دار طلاس، ط4، 1989م.
مطر، أحمد، دیوان، نسخة إلکترونیة PDF، الجزء الثالث، د.م، د.ط، د.ت.
نقاش، رجاء، ابوالقاسم الشابی شاعر الـحب والثورة، بیروت، دارالقلم، ط 1، 1971م.
واثقی، صدر، سیدجمال الدین اسدآبادی پایه گذار نهضت­های اسلامی، تهران، پیام، چ1، 1348ش.
منابع اینترنتی
خطب الدیکتاتور الـموزونة، 2012م.
www.adab.com/modules.php?name=Sh3er&doWhat=shqas&qid=64436
الشعب یرید إسقاط النظام، 2012م.
ویکیبدیا الـموسوعة الـحرة، حـماة الـحمى، 2012م.
https://ar.wikipedia.org/wiki/حماة- الحمى
یرید الشعب إسقاط النظام، 2012م.
التیار الإسلامی فی تونس أقوى التیارات 2011م
رشیدی طاهره، سید جمال الدین، مصلح شرق، 1390ش.
http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=202288
أیا مصر أیا قلبی، 2012م.
www.z77z.com/vb/forum63
الـحسینیون فی تونس، 2015م،
http://www.hukam.net/family.php?fam=4