نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشان

2 کارشناس ارشد در رشته زبان و ادبیات عربی

چکیده

ممدوح عدوان(2004-1941م)، شاعر معاصر سوری است که در اشعار خود از سنت، بهرة فراوان برده و کوشیده است تا به صورتی نمادین و از رهگذر شخصیت‌های سنتی به ابراز اندیشه‌ها و
موضع­گیری‌های خود دربارة مسائل امروز دنیای عرب بپردازد. وی که به عنوان شاعری متعهد نسبت به وطن و مردم، شناخته می‌شود، دغدغة اصلی شعر خویش را  بیان مشکلات و بدست دادن راه حلی برای آن می­داند؛ از این روی، در بیان این مسائل و راه­های برون رفت از آن، به فراخوانی شخصیت‌های سنتی روی آورده است و از آنجا که بیشتر مخاطبان شعرش، عامۀ مردمند، مقبول‌ترین چهره‌ها در منظر وی برای به دوش کشیدن این مسؤولیت، پیامبرانند که به عنوان الگوهای شناخته شده و مورد اعتماد در شرایط سخت، بهترین پناهگاهند. حضور سه پیامبر الهی:حضرات یوسف، نوح و موسی علیهم السلام و الهام گیری از آنان در شعر ممدوح عدوان، قابل تأمل است. وی از رهگذر فراخوانی شخصیت این پیامبران، قیام و انقلاب را می‌ستاید و از سکوت در برابر ظلم، ابراز نارضایتی می­کند و برای خود رسالتی چون رسالت پیامبران، متصور است؛ تا مردم را به رهایی از طاغوت، رهنمون سازد. این مقاله بر آن است تا ضمن واکاوی فراخوانی این سه پیامبر در شعر ممدوح عدوان، به دلالت‌های این شخصیت‌ها و رویکرد شاعر در  فراخوانی آنها بپردازد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Recalling the divine prophets in the poems of Mamdūh Adwān: a Case Study of the prophets Josef, Noah, and Moses (a)

نویسندگان [English]

  • Mohsen Seifi 1
  • Robabeh Hosseini Rebat 2

چکیده [English]

Mamdūh Adwān (1941-2004) is a contemporary Syrian poet who has vastly used traditions in his poems and has tried to express his ideas and stances toward Arab world's current problems in a symbolic way and through traditional characters. Mamdūh Adwān is known as a poet committed to his country and people, and so, he considers expression of problems and provision of solutions as the highest concerns of his poems. Consequently, in order to express these issues and provide solutions, he recalls traditional characters, and since the majority of his addressees are laymen, he deems the prophets as the most appropriate characters to bear the foregoing responsibility in his poems. Prophets are the famous and trusted models of the hard times, and so, are the best shelters. It is stimulating that three divine prophets, namely Josef, Noah, and Moses (a), are mentioned and used as a source of inspiration in Mamdūh Adwān's poetry. By recalling the characters of these prophets, he praises uprising and revolution and expresses his dissatisfaction with muteness against tyranny. He considers his mission the same as the prophets': to guide people toward freedom from tyrants. The article at hand aims at inspecting this recalling of the three aforementioned prophets in Mamdūh Adwān poems. It also intends to examine the implied real-life examples of these characters and the poet's method of recalling them.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Recalling
  • Divine prophets
  • Contemporary Arab Poetry
  • Mamdūh Adwān
قرآن کریم
بلبل، فرحان، منالتقلیدإلیالتجدیدفیالأدبالـمسرحیالسوری، دمشق، وزارة الثقافة، 2002م.
الـحسینی، راشد، البنی الأسلوبیة فی النص الشعری، لندن، دار الـحکمة، 2004م.
زاید، علی عشری، إستدعاء الشخصیّات التراثیّة فی الشعر العربیّ الـمعاصر، القاهرة، دار غریب، 2006م.
زین الدین، ثائر، أبو الطیب الـمتنبی فی الشعر العربی الـمعاصر، دمشق، اتحاد الکتاب العرب، 1999م.
سلیمان، محمد، ظواهر أسلوبیة فی شعر ممدوح عدوان، الأردن، دار الیازوری العلمیة للنشر والتوزیع، 2007م.
الطبری، محمد بن جریر، جامع البیان عن تأویل آی القرآن، حققه: محمد شاکر، بیروت، مؤسسة الرسالة، چاپ اول،1420هـ.
عباس، إحسان، إتـجاهات الشعر العربی الـمعاصر، الأردن، دار الشروق للنشر والتوزیع، 2001م.
عدوان، ممدوح، الأعمال الشعریة الکاملة، مـجلّدان، بیروت، دارالعودة، 1986م.
ــــــ، للریح ذاکرة ولی، بیروت، دار الآداب، 1997م.
ــــــ، علیک تتکئ الـحیاة، القاهرة، آفاق الکتابة- الهیئة العامة لقصور الثقافة، 1999م.
مجاهد، أحمد، أشکال التناص الشعری، القاهره، الهیئة الـمصریة العامة للکتاب، 1998م.
مکارم شیرازی، ناصر، برگزیدة تفسیر نـمونه، تـهران، دار الکتب الاسلامیة، 1376ش.
الـموسی، خلیل، بنیة القصیدة الـمعاصرة الـمتکاملة، دمشق، اتـحاد الکتاب العرب، 2003م.