نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشیار دانشگاه لرستان
چکیده
قرآن کریم از مهم‌ترین آبشخورهای زبان و اندیشة حافظ(ره) است. در حقیقت، شهد و شکر سخن حافظ، آمیخته با شجرة طیبة قرآن حکیم است. مفروض است، غزلِ «دوش وقت سحر ...» (غزل 183) بازتابی پنهان و هدفمند از داستان حضرت یونس (ع) در قرآن کریم است. واژگانی از قبیل غمّ، نجات، ظلمت، قدر، صبر، نبات، و... در کنار معانی عرفانیی همچون آینة وصف جمال، بیخود از شعشعة پرتو ذات، نجات از بند غم ایام و... بیانگر این است که حافظ در سرایش این غزل، از داستان حضرت یونس(ع)، الگو گرفته است؛ ارجاع این غزل به آیات کریمه، خواننده را در فهم صحیح غزل، یاری
میکند. این مقاله به روشتحلیلی توصیفی، به این نتیجه دست یافت که میان غزل 183 و داستان قرآنی یونس(ع)، ارتباطی آگاهانه و پنهان وجود دارد و ابیات غزل، مستقل از هم نیست؛ بلکه انداموار، داستان و موضوع مشخصی را با زبان غزل به تصویر کشیده است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Shadow of the Quranic Tree of Yaqţin over Hāfiẓs’ Shakhe Nabat
نویسنده [English]
- ali nazari
چکیده [English]
The Holy Quran is one of the main fountainheads of Hāfiẓ idiolect and thought. Hāfiẓs’ sweet poetry is, indeed, intertwined with the Good Tree of Quran. The assumption in the present study is that 183rd sonnet of Hafiẓ, beginning with ‘Last night at dawn…’ implicitly yet purposefully echoes the story of Jonah in the Holy Quran. When words such as ‘grief’, ‘deliverance’, ‘darkness’, ‘gratification’, ‘patience’, ‘candy’, etc. are juxtaposed with such mystical ideas as ‘the mirror of beauty attributes’, ‘swoon at the radiance of His Light’, ‘deliverance from the tragic bonds of time’, etc. they indicate that firstly, in composing this sonnet, Hāfiẓ is inspired by the story of Jonah, and secondly, readers will come to a deep understanding of the sonnet if they refer to the noble Quranic verses. Using a descriptive-analytical method, the present study suggests that there is an implicit yet purposeful association between the 183rd sonnet and the Quranic story of Jonah (a). Moreover, the study reveals that the lines of this sonnet are organically interrelated, and they portray a specific theme in the form of a poem.
کلیدواژه‌ها [English]
- The holy Quran
- Jonah
- Hāfiẓ
- Tree of Yaqtin
- shakhe Nabat
)