نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی احمدزاده ¹
• کبری روشنفکر ²

¹ دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت مدرس

² دانشیار دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

ناکامی­ها و تضادهای زندگی، موجب آشفتگی انسان می­گردد و ساختار شخصیتی «من» (ego) را
مختل می­کند. در چنین شرایطی، سیستم‌های دفاع روانی فعال می­شود تا با از بین بردن اضطراب و تشویشی که «من» را تهدید کرده است، آرامش را دوباره به انسان برگرداند. «سید قطب» و «شهریار» نیز، به علت عوامل مختلف فردی، اجتماعی، سیاسی و...، در زندگی خویش دچار اضطراب و هیجان‌های نامطلوب گشته­اند. از آنجا که اشعار این دو شاعر، بازتاب روان و احساس­های آنها است، مکانیزم­های دفاع روانی که برای مقابله با اضطراب از آن استفاده کرده­اند، در شعرشان نیز نمود
یافته است. جستار کنونی با روش توصیفی ـ تحلیلی، و با مراجعه به کتاب­های مختلف روانشناسی،
به واکاوی اشعار «سید­قطب» و دیوان ترکی «شهریار» از دیدگاه روانشناختی پرداخته است. در مضامین مشترک این دو شاعر همچون دوران کودکی، رثاء و پیری، ساز و کارهای دفاعی مختلفی مانند «بازگشت زمانی»، «همانند­سازی»، «جداسازی»، «هنجار­سازی» و... به کار رفته است.

کلیدواژه‌ها

• روانشناسی
• مکانیزم‌های دفاعی
• شعر
• واکاوی
• سید قطب
• شهریار

عنوان مقاله [English]

Psychological Analysis of Common Themes in Poetry of Seyyed Qotb and Turkish Collection of Shahriar

نویسندگان [English]

• ali ahmadzadeh ¹
• Kobra Roshanfekr ²

¹ the student of tarbiat modares modares univercity

²

چکیده [English]

Failures and contradictions of life cause confusion and disrupt personality structure of ego. Under such conditions, human psychological defense system is activated to overcome anxiety which threats the ego and to recover one's calmness. Seyyed Qotb and Shahriar have also infected by anxiety and unfavorable excitements in their lives, because of individual, social, political,…, factors. Since their poetries are reflection of their sentiments and mentality, the psychological defense system, used to overcome anxiety has been reflected in their poetry. The present research has analyzed the two  poetries collections from psychological viewpoint, using descriptive-analytical method and through a review of various psychological books. Common concepts used in their poetry include childhood; elegy and aging, different defensive mechanisms such as back time, replication, separation and normalization, etc.

کلیدواژه‌ها [English]

• psychology
• Defensive
• mechanisms
• Poetry
• Psychological criticism
• Seyyed Qotb
• Shahriar