نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• بهرام امانی چاکلی

استادیار گروه الهیات دانشگاه زنجان

چکیده

معجم العین خلیل بن أحمد فراهیدی(100 ـ 170 ه. ق) از منابع لغوی مهم دوره­های نخستین اسلامی است. بررسی چگونگی استنادات و استشهادات این کتاب به­ویژه استشهادات شعری بسیار مهم است. هدف از این پژوهش ارزیابی این منبع برای استفاده از  آن در فهم متون، به­ویژه متون نخستین دینی است. بررسی آماری ـ تحلیلی این پژوهش بیانگر آن است که فراهیدی در گردآوری این کتاب و شرح کلمات آن، از انواع استشهادات قرآنی، شعری، حدیثی و در موارد اندکی از امثال و حکم استفاده­کرده­است. کتاب العین علاوه بر برخورداری از مزیّت­هایی چون جامعیت در استناد، تاثیرپذیری از قرآن کریم، دارای ویژگی­هایی نظیر کم­توجهی به صحّت و سقم احادیث و ورود اسرائیلیات در این کتاب، ورود برخی از قرائت­های گوناگون قرآنی در آن و تمرکز شواهد شعری بر شاعران قبایل نجد و استفاده اندک از شواهد شعری شاعران قبایل حجاز، به­­ویژه قبایل مکّه و مدینه به­عنوان محل­های نزول وحی است.                            

کلیدواژه‌ها

• استشهاد
• شواهد شعری
• لهجات قبایل عرب
• خلیل بن احمد
• العین

عنوان مقاله [English]

Exemplifications in the Dictionary of al-Ain by Khalil Ibn Ahmad al-Farāhidi: With a Focus on Poetic Instance

نویسنده [English]

• Bahram Amani Chacoli

ssistant Professor, Department of Theology. University of Zanjan

چکیده [English]

Abstract
The book  of Al-ain Khalil ibn Ahmad Farāhidi (100- 170 AH) is one of the most important sources of the Islamic period. Exploring the citations of this book is important especially  in it's poetie instances. The purpose of this research is to assess the validity of this book in referring to the texts, especially the first religious texts. . Analytical statistical analysis of this research shows that Farahidi in collecting this book and describing its words, used a variety of Qur'an, poetry and hadith. This study has sought to accomplish such an objective. The statistical and content analyses revealed that despite its strong points such as comprehensive documentations, profound Quranic influences, reliance on the element of time (history) in bringing poetic examples, etc. the dictionary also suffers from some pitfalls such as lack of enough attention to the verification of the hadiths, frequent selection of poetic examples from the poetry of the Najd tribes, with fewer examples chosen from the  poetry of tribes in Mecca and Medina, where the revelations to the prophet of Islam took place.                                                                       

کلیدواژه‌ها [English]

• al-Esteshhad
• Poetic Instance
• Accents of Arab Tribes
• Khalil Ibn Ahmad
• al-Ain