نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران

2 استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه خوارزمی

چکیده

نیومارک، یکی از نظریه‏پردازان شاخص معاصر، در زمینة مطالعات ترجمه، عناصر فرهنگی را به پنج دسته تقسیم می‏کند و با پیشنهاد هفده روش در ترجمة این عناصر، سعی کرده است تا راهکارهای مناسب‏تری پیش روی مترجمان قرار دهد. در این زمینه، نویسندگان این پژوهش بر آن شدند تا نقش عنصر فرهنگی «نهادها، آداب و رسوم، جریانات و مفاهیم»را در ترجمه با تکیه بر چارچوب نظری نیومارک، شاخص‏تر کنند. نتایج به‏دست آمده در ترجمه‏های یوسف عزیزی، محمدعلی عسگری، احسان موسوی و موسی اسوار از داستان‏های عائد الی حیفا، رجالٌ فی الشمس و الکعک علی الرصیف غسان کنفانی نشان می‏دهد که علی‏رغم اینکه عنصر فرهنگی «نهادها، آداب و رسوم، جریانات و مفاهیم» با اصطلاحات و تعابیر سیاسی، مذهبی، تاریخی و هنریِ زیادی مواجه است، این مترجمان توانسته‏اند به‏خوبی با استفاده از روش «معادل فرهنگی» از عهدة ترجمه آن برآیند. با این ‏حال، استفادة کمتر آنان از روش‏های مهمی چون روش «تلفیقی» و «یادداشت‏ها، اضافات و توضیحات» باعث ضعف و ابهام در ترجمة آنان شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Translatibility of “Organisations and Customs, Activities, Procedures, Concepts” in Arabic to Persian Translations with Consider to Newmark Theory

نویسندگان [English]

  • fatemeh kiadarbandsari 1
  • Hamed Sedghi 2

1

2

چکیده [English]

Newmark, contemporary linguist theorist, is dividing cultural elements to five categories, and he proposed 17 methods for translating of this elements. He tries to give better solutions to translators. The authors at this paper try with analytical-description method specifying the role at the cultural elements with emphasis of framework Newmark theory. They express, with presentation the schemes of these elements translation and with presentation the samples of those in translations Arabic to Persian, the role of the “organisations, customs, activities, procedures, concepts element” for Iranian translators. Thus, it is found that the Iranian translators used which schemes for transferring this element in their translations, and to what extend success in translation this element and correct transferring to destination language. The results show that despite of the “organisations, customs, activities, procedures and concept elements” encounter with political, religious, historical and artistic phrases and interpretations, but Iranian translators could transfer well using with “cultural equivalent”. Nevertheless using less important methods like “couplet” and “notes, additions and glosses” schemes cause ambiguity and weakness in their translations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Translation
  • Translotion of Organisations Names
  • Customs
  • Translotion of Activities
  • Procedures
  • Concept Elements
  • Newmark
قرآن کریم.
آذرنوش، آذرتاش، فرهنگ معاصر عربی- فارسی براساس فرهنگ عربی- انگلیسی هانس‏ور، تهران، نشر نی، چاپ پانزدهم، 1392.
پالامبو، گیزپه، اصطلاحات کلیدی در مطالعات ترجمه، ترجمة فرزانه فرحزاد و عبداله کریم‏زاده، تهران، قطره، 1391.
تمام، عبدالکریم قطاف، «إشکالیة نقل الخصوصیات الثقافیة»، رسالة ماجستیر فی الترجمة، الجزایر، جامعة منتوری، 2005.
الحداد، سلمی، «لماذا یعزف المترجمون عن ترجمة الشعر»، مجلة جامعة دمشق، العدد 3 و 4، 2006.
حیدری، احمد و کبری روشنفکر، «إشکالیات نقل الخصوصیات الثقافیة فی روایات نجیب محفوظ المترجمة إلی الفارسیة فی ضوء نظریة نیومارک؛ (زقاق المدق، اللّص و الکلاب، الشّحاذ نموذجاً)»، رسالة ماجستیر فی اللغة العربیة وآدابها، جامعة تربیت مدرس، 1393.
روشن، بلقیس و روح­الله افراه، «ترجمه پذیری عناصر فرهنگی در اشعار سهراب سپهری و فروغ با تکیه بر چارچوب نظری نیومارک»، مطالعات نظری ترجمه، ش 3، صص 39-51، 1391.
ریویر، کلود، درآمدی بر انسان‏شناسی، تجمة ناصر فکوهی، تهران، نشر نی، چاپ ششم، 1385.
فرحزاد، فرزانه، «سیر تحول مطالعات ترجمه در پنجاه سال اخیر»، مجموعه مقالات 2 هم‏اندیشی ترجمه­شناسی، تهران، یلدا قلم، صص 9-24، 1383.
کنفانی، غسان، بازگشت به حیفا و پنج داستان کوتاه، ترجمة یوسف عزیزی بنی طرف، تهران، چکامه، 1370.
                                  ، به حیفا بازمی‏گردم، ترجمة محمدعلی عسگری، تهران، آب، 1380.
                                  ، تا هر وقت که برگردیم، ترجمة موسی اسوار، تهران، آگاه، 1369.
                                  ، مردانی در آفتاب، ترجمة احسان موسوی خلخالی، تهران، نیلوفر، 1393.
معروف، یحیی، فن ترجمه (اصول نظری و عملی ترجمه از عربی به فارسی و فارسی به عربی)، تهران، سمت، چاپ پنجم، 1384.
ناظمیان، رضا، فن ترجمه (عربی-فارسی)، تهران، دانشگاه پیام نور، 1388.
نصیری، حافظ، روش ارزیابی و سنجش کیفی متون ترجمه­شده از عربی به فارسی، تهران، سمت، 1390.
نیومارک، پیتر، الجامع فی الترجمة، ترجمة حسن غزالة، بیروت، دار مکتبة الهلال، 2006.
                                  ، دورة آموزش فنون ترجمه، ترجمة منصور فهیم و سعید سبزیان، تهران، رهنما، چاپ سوم، 1372.
Newmark, peter, A Textbook of Translation, first published, Prentice Hall, Newyork, 1988.
Slovakova, Vera, Historical Terminology in Translation of Non-Fiction, Department of English and American Studies, English Language and Literature, B.A. Major Thesis, 2007.