نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه گیلان

2 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه خوارزمی

چکیده

شعر سال­های اخیر زبان عربی به شدت تحت تأثیر جریان­های مسلط بر حوزه­های فکری و فرهنگی است؛ شاعران با توسعه بخشیدن به آگاهی­های خود، با حفظ چارچوب­های هنری،
شعرشان را در مسیر اندیشه حرکت می­دهند. آن­ها در تلاشند تا بدین­وسیله بین هنر و آگاهی­های انسانی، ارتباط برقرار نمایند. از­جمله شاعران معاصر عربی، که نوگرایی توأم با اندیشه­ورزی در شعرش نمود می­یابد مرام المصری شاعری سوری است. او در اشعارش به ویژه در مجموعة  أنظر إلیک مقولة هستی­شناسی خویش را  با تجربه­های زیست، در هم آمیخته است و به­عنوان یک زن می­خواهد بین دغدغه­های انسانی مرتبط با مسئلة زنان و آگاهی­های فلسفی با ساختار هنری شعرش رابطه برقرار نماید. بر همین اساس مطالعه و بررسی نشان می­دهد که مجموعة حاضر، قابلیت خوانش بر مبنای دیدگاه­های فمنیستی-اگزیستانسیالیستی سیمون دوبووار را دارد؛ چرا که شاعر  توانسته است با اتخاذ زبانی ساده و حفظ چارچوب­های هنری در فضایی متفاوت، تجربه­های شرقی-غربی خویش را دربارة زن به تماشا گذارد. نتیجة این نوشته نشان می­دهد که مقوله­هایی همچون دغدغه­های حضور واقعی زن، بحران هویت، نقش­­آفرینی زنان و مسئلة خود از مهم­ترین مؤلفه­های مشترک بین شعر المصری و نگرش دوبووار است و البته ممکن است شاعر به­عنوان یک آفرینشگر خلاق، گاهی نگرش­هایش با الگوهای قبلی سازگار نباشد که از­جمله آن­ها باید به مقولة توجه شاعر به خود در پرتو حضور اجتماعی و تکیه بر عناصر هویت­بخش هستی اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analyzing Poem Series “Looking at You” (Andhor Elaik) by Maram al-Masri Based on Existentialist Feminism

نویسندگان [English]

  • Farhad Rajabi 1
  • Fatemeh Parchegani 2

1 Associate Professor, Department of Arabic Language and Literature. University of Guilan

2 Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature. University of Kharazmi

چکیده [English]

The last years of the twentieth century were the end of a period in Arabic poetry where poets were using clear or mysterious symbols to express their views. Yet the new period in Arabic poetry, made it possible for a mainstream in Arabic poetry, and poets tends to resort to simplicity and avoiding symbolic language as they offer noticeable vision relevant to facts of life with reservation of humane poem. However, the current era paved the way an Arab poetry, namely simplicity and avoidance of the symbolic language of ambiguity, as poets provide a vision associated with life realities while preserving the humane message of poetry. On the other hand, the evolution of relationship between human consciousness on the one hand and between art and literature on the other has deepened the meanings inherent in literary works, where we feel an attempt to present meanings more simply than before. This relationship helps facilitate the introduction of this human consciousness first, while influencing the expansion of vision in the field of poetry at the same time; and also contributes to the development of literature and poetry. One example of this claim is contemporary Syrian poet Maram al-Masri’s poetry. Masri has a new and varied face in the meaning. Maram Al-Masri, a Syrian poet, is considered a poet who tries to enrich readers with life experience as a woman in her poems specifically in "Looking at You."  So we can analyze these series as a feminist poetry also, we are going to analyze it in accordance with the views of the existentialist feminism for "Simone de Beauvoir”.  The results show that the poet was able to express her Eastern and Western experiences utilizing easy language while maintaining the technical framework in a different space. Also poet tries to visualize these experiences in her poems. Expression of despair of active presence of women in society and life, the identity crisis, social concerns and search for the establishment of unity between itself and other is one of the main axes in the reflection of experience of the poet.

کلیدواژه‌ها [English]

  • feminism
  • Maram al-Masri
  • De Beauvoir
  • woman
  • Poem
افضلی، علی و فاطمه اعرجی، «خوانش اگزیستانسیالیستی رمان ستارة آگوست اثر صنع­الله ابراهیم»،  ادب عربی، ش 1، سال 7، صص 40-23، 1394.
اورتنز، شری، «آیا نسبت زن به مرد مانند نسبت طبیعت به فرهنگ است»، ترجمة فیروزه مهاجر، مجموعه مقالات فمنیسم و دیدگاه­ها، تهران، روشنگران، صص 37-72، 1385.
بروتون، داویدلو، جامعه­شناسی بدن، ترجمة ناصر فکوهی، چاپ دوم، تهران، ثالث، 1392.
پاسنو، دایانا، فمنیسم راه­یابی راه، ترجمة محمـدرضا مجیدی، تهران، معارف، 1384.
تانگ، رزمری، درآمدی جامع بر نظریه­های فمنیستی، ترجمة منیژه نجم عراقی، چاپ سوم، تهران، نشرنی، 1387.
تایسن، لوئیس، نظریه­های نقد ادبی معاصر، ترجمة مازیار حسین زاده و فاطمه حسینی، تهران، نگاه امروز، 1387.
تلاوی، تمام، قراءة فی دیوان العودة للشاعرة مرام المصری
جیمز، سوزان، «فمنیسم»، ترجمة عباس یزدانی، مجموعه مقالات فمنیسم و دانش­های فمنیستی، تهران، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، صص 79-98، 1382.
الجیوسی، سلمی الخضراء، الاتجاهات و الحرکات فی الشعر العربی الحدیث، ترجمه عبدالواحد لؤلؤة، الطبعة الثانیة، بیروت، مرکز دراسات الوحدة العربیة، 2007.
درانتی، ژان فیلیپ، زیبایی شناسی اگزیستانسیالیستی، ترجمة هدی ندایی فر، تهران، ققنوس، 1393.
دوبووار، سیمون، جنس دوم، ترجمة قاسم صنعوی، تهران، توس، 1360.
راغب، نبیل، موسوعة النظریات الادبیة، بیروت، مکتبة لبنان ناشرون، 2003.
صویلح، خلیل، «مرام المصری تکتب عریها و جحیمها»، جریدة الأخبار، العدد 536، صص31-33، 2008.
علام، مدحت، «مرام المصری و فاطمة ناعوت تحلّقان بالکلمة فی مساحة أنثویة شاسعة»، صحیفة الرأی، العدد 11083، ص 31، 2009.
قاسم، قیس، «وثائقی فرنسی عن الشاعرة السوریة مرام المصری»، صحیفة المدی، العدد 3803، صص 1-2، 2014.
کمال زکی، احمد، دراسات فی النقد الادبی، بیروت، مکتبة لبنان ناشرون، 1997.
کلیگز، مری، درسنامة نظریة ادبی، ترجمة جلال سخنور و دیگران، چاپ دوم، تهران، اختران، 1394.
گرو، بنوات، زنان از دید مردان، ترجمة محمـد جعفر پوینده، چاپ سوم، تهران، جامی، 1379.
مرکبیان، محمـد، چون گناهی آویخته در تو، تهران، چشمه، 1393.
المصری، مرام، أنظر إلیک، بیروت، شرکة المطبوعات للتوزیع و النشر، 2000.
معلوف، امین، هویت­های مرگبار، ترجمة عبدالحسین نیک­گهر، چاپ دوم، تهران، نشر نی، 1389.
موسوعة الشاعرة مرام المصری (2015) facebook.com/Arabic .
وایلی، آلیسون، «فمنیسم و علوم اجتماعی»، ترجمة عباس یزدانی، مجموعه مقالات فمنیسم و دانشهای فمنیستی، تهران، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، صص 243-252، 1382.
Beasley, chris, what is Feminism? New York: Sage, p 3. 1999.