• صفحه اصلی
  • مرور
    • شماره جاری
    • بر اساس شماره‌های نشریه
    • بر اساس نویسندگان
    • بر اساس موضوعات
    • نمایه نویسندگان
    • نمایه کلیدواژه ها
  • اطلاعات نشریه
    • درباره نشریه
    • اهداف و چشم انداز
    • اعضای هیات تحریریه
    • اصول اخلاقی انتشار مقاله
    • بانک ها و نمایه نامه ها
    • پیوندهای مفید
    • پرسش‌های متداول
    • فرایند پذیرش مقالات
    • اخبار و اعلانات
  • راهنمای نویسندگان
  • ارسال مقاله
  • داوران
  • تماس با ما
 
  • ورود به سامانه ▼
    • ورود به سامانه
    • ثبت نام در سامانه
  • English
صفحه اصلی فهرست مقالات مشخصات مقاله
  • ذخیره رکوردها
  • |
  • نسخه قابل چاپ
  • |
  • توصیه به دوستان
  • |
  • ارجاع به این مقاله ارجاع به مقاله
    RIS EndNote BibTeX APA MLA Harvard Vancouver
  • |
  • اشتراک گذاری اشتراک گذاری
    CiteULike Mendeley Facebook Google LinkedIn Twitter
ادب عربی
مقالات آماده انتشار
شماره جاری
شماره‌های پیشین نشریه
دوره دوره 11 (1398)
دوره دوره 10 (1397)
شماره شماره 2
پاییز و زمستان 1397، صفحه 1-313
شماره شماره 1
بهار و تابستان 1397، صفحه 1-282
دوره دوره 9 (1396)
دوره دوره 8 (1395)
دوره دوره 7 (1394)
دوره دوره 6 (1393)
دوره دوره 5 (1392)
دوره دوره 4 (1391)
دوره دوره 3 (1390)
دوره دوره 1 (1388)
ملاابراهیمی, عزت, سالمی, محمد. (1397). بینامتنی کاربردی قرآن در شعر معاصر عرب (مورد مطالعه پژوهانه اشعار محمد قیسی). ادب عربی, 10(1), 55-72. doi: 10.22059/jalit.2018.223559.611616
عزت ملاابراهیمی; محمد سالمی. "بینامتنی کاربردی قرآن در شعر معاصر عرب (مورد مطالعه پژوهانه اشعار محمد قیسی)". ادب عربی, 10, 1, 1397, 55-72. doi: 10.22059/jalit.2018.223559.611616
ملاابراهیمی, عزت, سالمی, محمد. (1397). 'بینامتنی کاربردی قرآن در شعر معاصر عرب (مورد مطالعه پژوهانه اشعار محمد قیسی)', ادب عربی, 10(1), pp. 55-72. doi: 10.22059/jalit.2018.223559.611616
ملاابراهیمی, عزت, سالمی, محمد. بینامتنی کاربردی قرآن در شعر معاصر عرب (مورد مطالعه پژوهانه اشعار محمد قیسی). ادب عربی, 1397; 10(1): 55-72. doi: 10.22059/jalit.2018.223559.611616

بینامتنی کاربردی قرآن در شعر معاصر عرب (مورد مطالعه پژوهانه اشعار محمد قیسی)

مقاله 4، دوره 10، شماره 1، بهار و تابستان 1397، صفحه 55-72  XML اصل مقاله (1.09 MB)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2018.223559.611616
نویسندگان
عزت ملاابراهیمی email 1؛ محمد سالمی2
1دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران
چکیده
بینامتنیت تکنیکی است که در شعر معاصر عرب کاربرد فراوانی پیدا کرده است. با توجه به تعریف‌هایی که سردمداران این نظریه از جمله بارت و کریستیوا و بسیاری از ناقدان عرب از آن داده‌اند باید گفت که آنها این نظریه را به­عنوان پدیده‌ای اسلوبی و ساختاری به شمار آورده‌اند که در آن هیچ تأثیر و تأثری میان متن مبدأ و مقصد و نیز ارجاع خواننده به متن مبدأ قائل نمی‌شوند. در حالی که این گونه نیست و این پدیده در شعر معاصر عرب علاوه بر نقش ساختاری‌اش، به نوعی یک وظیفة ابزاری در متن مقصد ایفا و باعث ایجاد یک رابطة تأثیر و تأثر میان دو متن مبدأ و مقصد می‌شود. بدین ترتیب که شاعران با بکارگیری یک بینامتن، تصویر و معنایی که در متن پیشین (مبدأ) ابداع شده را به­عنوان ابزاری در راستای تأیید مقصود خویش و تأثیر هر چه بیشتر بر خواننده بکار می‌گیرند.  از این حیث برآن شدیم تا با بررسی پرکاربردترین انواع بینامتنیت، یعنی بینامتنیت قرآنی در شعر محمد القیسی علاوه بر تأیید نظریه ابزاری بودن بینامتنیت (جدای از ساختاری بودن آن) و نیز تأثیر متن پیشین بر متن کنونی به بیان چگونگی استفاده شاعر از تصاویر قرآنی در راستای هدف خویش بپردازیم. از یافته‌های تحقیق بر می‌آید که شاعر با استفاده از این تکنیک آیات قرآن و تصاویر حاصل از آنها را در چهار محور اصلی بکار گرفته است: 1. ایجاد رابطه عکس و استفاده از تصاویر قرآنی در معنای متناقض برای بیان عمق فاجعه، 2. استفاده از تصاویر قرآنی که بیانگر امید و امداد الهی هستند برای امید بخشی به ملت و مبارزان فلسطینی، 3. استفاده از تصاویر قرآنی که در وصف ستمگران و کافران می‌باشند، 4.  استفاده از تصاویر قرآنی بیانگر بیدارسازی و انذار برای بیدارسازی ملت فلسطین.
کلیدواژه‌ها
بینامتنیت کاربردی؛ بینامتنیت قرآنی؛ کریستیوا؛ بارت؛ محمد قیسی
مراجع

قرآن کریم

بارت، رولان، «نظریة متن در ضمن کتاب آفاق التناصیه»، محمد خیر البقاعی، الهیئة المصریة للکتاب، ص 42، 1998.

بارت، رولان، «از اثر تا متن»، ترجمة مراد هادی پور، ارغنون، ش 4، ص 62، زمستان 1373.

حفظ الله، حسین واصل، عصام، التناص التراثی فی الشعر العربی المعاصر، عمان، دار غیداء للنشر و التوزیع، 2011.

خیر البقاعی، محمد، دراسات فی النص و التناصیة، حلب، مرکز الإنماء الحضاری، 1998.

راضی، صدوق، شعراء فلسطین فی القرن العشرین، بیروت، المؤسسة العربیة للدراسات و النشر، 2000.

ربابعة، موسی، التناص فی نماذج الشعر العربی، الأردن، مؤسسة حمادة للدراسات الجامعیة، 2000.

الزبیدی، محمد مرتضی الحسینی، تاج العروس من جواهر القاموس، مجلد1، بیروت، دار مکتبة الحیاة، 1979.

عزام، محمد، النص الغائب، تجلیات التناص فی الشعر العربی، دمشق، اتحاد الکتاب العرب، 2001.

علی یوسف اسماعیل،نداء، التناص فی شعر محمد القیسی، نابلس، جامعة النجاح الوطنیة، صص 6-7، 2012.

الغذامی، عبدالله، الخطیئة والتفکیر- من البنیویة الى التشریحیة- قراءة نقدیة لنموذج انسانی معاصر، جدة، النادی الثقافی الأدبی، 1985.

فرجیل، الإلیاذة، ترجمة عنبرة سلام خالدی، بیروت، دارالعلم للملایین، 1985.

القیسی، محمد، الأعمال الشعریة الکاملة، بیروت، المؤسسة العربیة للدراسات و النشر، دارالعودة، 1986.

مفتاح، محمد، تحلیل الخطاب الشعری (استراتیجیة التناص)، بیروت، المرکز الثقافی العربی، 1992.

موسى، خلیل، «التناص و الأجناسیة فی النص الشعری»، دمشق، مقال فی مجلة الموقف الأدبی، ص 135، 1996.

مها داوود، محمود احمد، البحر و دواله، دال البحر فی شعر محمود درویش، جامعة النجاح الوطنی، 2011.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 316
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 314
صفحه اصلی | واژه نامه اختصاصی | اخبار و اعلانات | اهداف و چشم انداز | نقشه سایت
ابتدای صفحه ابتدای صفحه

Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License./

Journal Management System. Designed by sinaweb.