نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سعدالله همایونی ¹
• عدنان طهماسبی ²

¹ استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران

² دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران

چکیده

هناک جذور عریقة لتعددیة الفکر فی العالم العربی بما فیها العصر العباسی حیث تبلورت إرهاصاتها فی أفکار متضاربة و أحزاب وشخصیات تتصارع علی السلطة مستغلین الدیانة والقومیة، کما انجبت حیناً افکارا منیرة وحیناً آخر افکارا متکلسة واستمر هذا الحجاج الجدلی فی ابیستمة مدورة و متمحورة حول الذات و تضخم الأنا و رفض «الآخر» فی حلقة ضیقة و خطاب مغلق یدور فی نزاعات علی سلطة، و انتماءاتٍ دینیة وقومیة کما کانت تتبلور فی إثارة نعرات طائفیة واشتباکات دامیة تحرق الأخضر و الیابس. ولکن التلاقح الفکری و التمازج الحضاری والعلمی فی العصر الحدیث أصبح مبدءا لتدجین الروافد الفکریة العالمیة فی خدمة الفکر العربی و محوراً للتَمفصل العقلانی بین التراث والحداثة، کما تمخضت الأجواء الخطابیة المنفتحة الجدیدة عن تهاوِی الکثیر من الأفکار المنتفخة الهشة بناء علی حاجیات العصرنة والتی طغت بظلالها علی الفکر المهیمن علی العقل الجماعی العربی. و إن یعانی الفکر العربی حالیاً من معیقات ولکن بدأ یرافق العصرنة و مضاعفاتها الإیجابیة و السلبیة. تستهدف هذه الورقة المتواضعة تناول الفکر العربی المعاصر فی ضوء آراء المفکِّرین العرب أمثال أدونیس، و مصطفی الحجازی، و حسن حنفی وإلخ دراسة تحلیلیة متمحصةً افانین فکرهم التجدیدی و کیفیة الإنفلات من التصلب و التقوقع المقیت المهیمن علی عصرهم والذی أدّی إلی وأد کل ما یتّسم بالتجدید فی عصور موالیة.

کلیدواژه‌ها

• التعددیة
• الفکر العربی
• الأصالة والمعاصرة
• الهویّة
• «الأنا» و «الآخر»

عنوان مقاله [English]

Criticue: The Pluralism and Dialect of Authenticity and Modernity in Arab Thought

نویسندگان [English]

• Saadollah Homaiuni ¹
• Adnan Tahmasbi ²

¹ Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, University of Tehran

² Associate Professor, Department of Arabic Language and Literature, University of Tehran

چکیده [English]

Pluralism is rooted in the long history of Arab thought, as in the Abbasid era, to the extent that its consequences were manifested in the emergence of contradictory ideas, parties and personalities engaging with one another in order to attain power by exploiting religion and ethnicity. Contractions that often did not have any rational logic beyond them but only to achieve power. In this way, we sometimes see the emergence of intellectual and sometimes reactionary thoughts. The dialectic was conducted in a narrow worldview focused on "self" and the commemoration of "me" and the "other" rejection in a closed loop. A discourse that was fueled by power struggles, religious and ethnic affiliations, the rise of tribal strife and, ultimately, civil wars. But in the contemporary era, the link between thought and civilization and science provided the basis for using the intellectual achievements of the world for Arab thought to establish a rational link between tradition and modernity in the Arab world. Just as the atmosphere of an open contemporary discourse, in line with the new needs, provided the ground for emancipation from the absurd thoughts and long-suffering ideas that had long been shadowed by the collective thought of the Arabs.  Though today, this idea is facing obstacles and challenges, it is in line with modernity and its positive and negative consequences. So its manifestations can be seen in the thoughts of the intellectuals of the Arab world in many countries and undoubtedly its implications in the social sphere of the Arab world will be reflected and found, so that the Arab Spring can be considered part of the intellectual outcomes in the Arab world. The present article seeks to use the descriptive-analytical method of contemporary Arab thought and how the emancipation of such scholars as Aedounis, Mostafa Hejazi, Hassan Hanafi and others from the fatalistic self-centeredness of their era, which had destroyed all the modernist effects of the past.

کلیدواژه‌ها [English]

• Pluralism
• Arabic Thought
• Tradition and Modernity
• Identity
• "Me" and "Other"