نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه کردستان
چکیده
پس از گسترش اسلام و پذیرش آن از طرف اقوام مختلف، فرهنگ اسلامی بستری برای احترام متقابل میان اقوام وملتها شد و شعر عربی نیز به جای ترویج نخوت قبیلهای، به ترسیخ أخوت ایمانی پرداخت؛ اما در جامعة اسلامی و دنیای عرب، پس از فاصله گرفتن تدریجی از سرچشمه‌های تبعیض زدای دین، و به دنبال پیدایش دوبارة تعصّبات قبیلهای پیش از اسلام، به ویژه در دورة عباسی، از یک سو نحله‌هایی چون شعوبیه، در واکنش به بیعدالتی شاهان موسوم به خلفا، به ذکرمعایب عرب‌ها پرداختند و در عکسالعملی مشابه، برخی عرب‌های متعصّب نیز به تحقیر دیگر ملل اسلامی چون ایرانیان و کردها پرداختند. البته سهم کردها در این میان، مضاعف بود؛ از طرفی به دلیل ایرانی بودن، می‌بایست تاوان شعوبی‌گری برخی ایرانیان را بپردازند و از جهتی دیگر، به دلیل انتساب به «ماد»ها از تیر تحقیر برخی از ایرانیان باستان‌گرا بی نصیب نماندند. در این پژوهش برای پاسخ به این پرسش که در شعر کلاسیک عربی، چه تصویری از کردها ارائه شدهاست؟ بررسی جوانب گوناگون سیمای کُرد در شعر کلاسیک عربی از جمله مدح و نکوهش شخصیتهای کرد، اشاره به نسب و نژاد کردها، بررسی شدهاست و نتایج آن نشان می‌دهد که تعداد قابل توجهی از این تصویرها، متأثر از درگیری‌های میان شعوبیه و عرب‌های متعصّب، چهره‌ای منفی و گاه خرافی از کردها را نشان می‌دهند. در برخی دیگر، شاهد تمجید از شخصیتهای مهم و اثر گذار کرد هستیم؛ اما همراه با تجاهل یا انتحال نسبشان. در موارد اندکی نیز شاهد تصویر واقعی همراه با همدلی نسبت به کردها هستیم که موارد اخیر بیشتر به دلیل گسترش ارتباطات وبالا رفتن سطح آگاهیهای عمومی وبه هم خوردن معادلات منطقهای ونیز قرار گرفتن کردها در شرایط مشابه با دیگر ملتهای خاورمیانه بودهاست.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Portrait of the Kurds in Classical Arabic Poetry
نویسنده [English]
- Abdollah Rasoulnejad
Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, University of Kurdistan
چکیده [English]
After the spread of Islam and its acceptance by different ethnic groups, the Islamic culture became the basis for mutual respect among peoples and nations, and Arabic poetry started promoting brotherhood in faith instead of tribal arrogance. However, when the Islamic society and the Arab world gradually moved away from the Islamic anti-discrimination sources, followed by the reappearance of pre-Islamic tribal prejudices, especially in the Abbasid period, some sects like Shu'ubiyya started defaming the Arabs as a reaction to the injustice of the kings called Caliphs. In the same way, some Arab fanatics started humiliating other Islamic nations such as Iranians and Kurds. Of course, the share of the Kurds was more than double; on the one hand, due to being Iranian, they had to pay for what Iranian Shu'ubiyya did, and on the other hand, because they were believed to be the descendants of the "Medes", they were humiliated by some Persian fanatics. So, “how Kurds have been portrayed in the classical Arabic poetry?” is the question which the researcher, using a descriptive-analytical method, tries to answer in the present study. In fact, some various aspects of the images of Kurds in the classical Arabic poetry like how Kurdish figures have been praised or criticized, and their race and lineage have been investigated. The results show that a significant number of such images, under the influence of the conflict between Shu'ubiyya and Arabs, portray negative and superstitious images of Kurds. In some other works, some influential Kurdish figures have been admired and praised but their lineage and race have been changed intentionally. In a few cases, we can find a true image of Kurds. Expansion of mutual communications, general knowledge enhancement, regional disputes, and similar status of Kurds with other nations in the middle east are among the main causes of this positive portrait of Kurds.
کلیدواژه‌ها [English]
- classical Arabic poetry
- images of Kurds
- Kurdish figures
- Race of Kurds
- differences in languages and races
)