دوره 15 (1402)
دوره 14 (1401)
دوره 13 (1400)
دوره 12 (1399)
دوره 11 (1398)
دوره 10 (1397)
دوره 9 (1396)
دوره 8 (1395)
دوره 7 (1394)
دوره 6 (1393)
دوره 5 (1392)
دوره 4 (1391)
دوره 3 (1390)
دوره 1 (1388)
تعداد مقالات: 18
سخن سردبیر
دوره 10، شماره 2 ، دی 1397
چکیده
سخن سردبیر پژوهشگران فرهیخته و استادان ارجمند! در آغاز سخنِ این شماره از مجله ادب عربی لازم است نکات چندی را یادآور شوم. هیأت محترم تحریریه فعال‌تر از گذشته، کار ارزیابی مقالات و آثار نویسندگان و ... بیشتر
واکاوی کارکرد "رؤیا" در سروده های ادونیس
دوره 10، شماره 2 ، دی 1397، صفحه 1-20
چکیده
چکیده «رؤیا» از جمله اصطلاحات اساسی در نقد ادبی و تعریف شعر نو به شمار میرود که تحت تأثیر مکاتب غربی یا تصوّف به این حوزه وارد شد. امروز شاعر نوپرداز عرب نه تنها از ساختارها و چارچوب های از پیش تعیین ... بیشتر
مولفه های پسااستعماری در رمان " الطریق الی الشمس شرق - غرب " نوشته ی عبدالکریم ناصیف
دوره 10، شماره 2 ، دی 1397، صفحه 21-40
چکیده
یکی از رویکردهای ادبیات تطبیقی و مطالعات فرهنگی نقد پسااستعماری است که نتایج استعمار در متون ادبی را تحلیل و به کشف مولّفههای پسااستعماری در ادبیات می پردازد. این نقد یکی از موضوعاتی است که توجه ... بیشتر
واکاوی معنای واژهی «غلو» منتسب به شاعران شیعه در آثار شوقی ضیف
دوره 10، شماره 2 ، دی 1397، صفحه 41-59
چکیده
با وجود اندیشة تابناک و منش خردگرا در گفتمان تشیع، شیعه عملاً در طول تاریخ مورد فرونگری از جانب مخالفان بوده است که گاه با انتساب عقاید انحرافی، درصدد خدشهدار کردن چهرة شیعه بودهاند. شوقی ضیف، پژوهشگر، ... بیشتر
چارچوبی نظری برای داوری در باب اخذ در شعر: بر مبنای نظریه نظم عبدالقاهر جرجانی و نظریه فرمالیسم روسی
دوره 10، شماره 2 ، دی 1397، صفحه 61-80
چکیده
این مطالعه میکوشد چارچوبی نظری برای داوری در باب وقوع اخذ در شعر طرح کند. پرسش این است که با چه معیاری میتوان حکم به وقوع اخذ در شعر متأخر از شعر متقدّم داد و با چه روشی میتوان نحوۀ این اخذ را ارزیابی ... بیشتر
مطالعه‌ی مولفههای معنایی واژهی قرآنی «حمیم» بر مبنای روابط همنشینی و جانشینی
دوره 10، شماره 2 ، دی 1397، صفحه 81-100
چکیده
معناشناسی دانشی است که به بررسی معنا میپردازد و معناشناسی تاریخی – توصیفی از جمله مهمترین و رایجترین روشهای این علم به شمار میرود. یکی از شیوههای یافتن معانی دقیق واژه در معناشناسی تاریخی- ... بیشتر
دگردیسی نماد در اشعار سیاسی نزار قبانی
دوره 10، شماره 2 ، دی 1397، صفحه 101-121
چکیده
شرایط پیچیدة سیاسی و اجتماعی دوران معاصر و فزایندگی و ریشه‌داری تناقضهای جامعه در برخی کشورهای عربی، در کنار انگیزه‌های هنری باعث میشود تا شاعر برای بیان اندیشه‌های درونی، اصالت‌بخشی به اثر خود ... بیشتر
سیمای کرد در شعر کلاسیک عربی
دوره 10، شماره 2 ، دی 1397، صفحه 123-143
چکیده
پس از گسترش اسلام و پذیرش آن از طرف اقوام مختلف، فرهنگ اسلامی بستری برای احترام متقابل میان اقوام وملتها شد و شعر عربی نیز به جای ترویج نخوت قبیلهای، به ترسیخ أخوت ایمانی پرداخت؛ اما در جامعة اسلامی ... بیشتر
تأثیرپذیری سعدی شیرازی از ابوالفتح بُستی
دوره 10، شماره 2 ، دی 1397، صفحه 145-165
چکیده
داد و ستدهای ادبی به شکلهای مختلف در ادبیات جهان وجود دارد و کمتر ادبیاتی را میتوان یافت که در مداری بسته و محدود حرکت کند و از مرزهای خود پا فراتر نگذاشته باشد؛ در این میان، ادبیات عربی و فارسی به ... بیشتر
تحلیل ادبی و بلاغی قصیده هائیّۀ منسوب به امام رضا(ع)؛ رهیافتی به آرمانشهر رضوی
دوره 10، شماره 2 ، دی 1397، صفحه 167-185
چکیده
قصیده هائیّه منسوب به امام هشتم، حضرت علی بن موسی الرضا(ع)، از جمله مصادیق عینی تعلیم و روشنگری در سطح فردی و اجتماعی است که امام(ع) در آن، هنجارها و ناهنجاریهای اخلاقی و پیامدشان را با زبانی بلیغ و ادبیّاتی ... بیشتر
تحلیل زیباشناختی وصف طاق بستان در شعر ناصح‌الدّین الأرّجانی
دوره 10، شماره 2 ، دی 1397، صفحه 187-206
چکیده
قاضی ناصحالدین ارّجانی (460 – 544) از مفاخر استان خوزستان و از برترین شاعران عربیسرای ایرانی در دورة سلجوقیان است که علاوه بر تصدی منصب قضا در شهرهای خوزستان و فارس، شاعری پرآوازه و شیرین‌سخن بود. ... بیشتر
بررسی مفهوم فناپذیری دنیا در شعر حضرت علی(ع) (براساس الگوی بدنمندی شناخت در نظریه ی معناشناسی شناختی)
دوره 10، شماره 2 ، دی 1397، صفحه 207-225
چکیده
معناشناسی شناختی به رابطة میان تجربه، شناخت تجسّمیافته و معنا پرداخته و کارکرد تجربههای دریافتی انسان از جهان خارج و محیط اطراف را در فرآیند معناسازی مورد بررسی قرار میدهد. یکی از مبانی مهم در ... بیشتر
تأثیر حیوانات اهلی بر شعر جاهلی با تکیه بر کتاب «مفضلیات»
دوره 10، شماره 2 ، دی 1397، صفحه 227-248
چکیده
ادبیات بازتاب اوضاع طبیعی زیستگاه هر ملت و تجلیگاه رسوم و قوانین اجتماعی حاکم بر آن است؛ بنابر این، چگونگی آب و هوا، پوشش گیاهی و جانوری، اوضاع اقتصادی، سیاسی، دینی و فرهنگی ملتها، گاه در جزئی ترین ... بیشتر
تحلیل و بررسی نقش ادیبان کرد در تحولات ادب عربی دوره عباسی
دوره 10، شماره 2 ، دی 1397، صفحه 249-269
چکیده
بررسی نقش کردها در تحولات مختلف ادب عربی در حوزة ادبیات تطبیقی مکتب فرانسه می‌گنجد؛ زیرا ادیبان قومی در ادبیات ملتی دیگر تأثیرگذار بودهاند. در دورة عباسی، زبان و ادب عربی با همت اندیشمندان ملیت‌های ... بیشتر
ریخت‌شناسی روایات قرآنی در کشف کارکردهای معنایی و اجتماعی، تحلیل موردی روایت موسی و سامری
دوره 10، شماره 2 ، دی 1397، صفحه 271-290
چکیده
چکیده در این پژوهش، ریخت‌شناسی روایت موسی(ع) و سامری در دو کلان‌سطح داستان و کلام در چهارچوب نظریة سیمور چتمن و واکاوی لایههای سطحی و بالایی روایت همچون رویدادها، زمینة داستان، شخصیتها، نحوة ... بیشتر
تأثیر پایداری فلسطین بر گفتمان انسانی در دیوان فدوی طوقان
دوره 10، شماره 2 ، دی 1397، صفحه 291-309
چکیده
مفاهیم و ارزش‌هایی چون آزادی و عشق و عزت که انسان به‌طور فطری با آنها آشناست، در دیوان فدوی طوقان جایگاه ویژهای دارد که «گفتمان انسانی» وی را شکل میدهد. استفاده از زبان رمزآمیز و کنایه‌ای ... بیشتر
کتابشناخت: مآخذ ابیات و عبارات عربی مقامات حمیدی (بخش دوم)
دوره 10، شماره 2 ، دی 1397، صفحه 313-332