نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• شعله ظهیری ¹
• عنایت‌اله فاتحی نژاد ²

¹ دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

² دانشیار گروه زبان وادبیات عربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

چکیده

بررسی نقش کردها در تحولات مختلف ادب عربی در حوزة ادبیات تطبیقی مکتب فرانسه می‌گنجد؛ زیرا ادیبان قومی در ادبیات ملتی دیگر تأثیرگذار بوده‌اند. در دورة عباسی‌، زبان و ادب عربی با همت اندیشمندان ملیت‌های مختلف مسلمان بیش از هر دورة دیگری شکوفا شد که در این میان سهم کردها برجسته است. هرچند اندیشمندان کرد در حوزه‌های مختلف زبان و ادبیات عرب، خدمات ارزنده‌ای به زبان قرآن نمودند، اما نقش و تأثیر آن‌ها، در تحولات علوم‌ ادبی و زیر شاخه‌های آن مانند صرف و نحو، بلاغت و نقد، و نیز علوم مرتبط به لغت‌شناسی و نگارش فنی، بارزتر‌ است. لذا این نوشتار بر آن است تا ضمن تبیین جایگاه حقیقی کردها، نقش تأثیرگذار آن‌ها را در تحولات حوزه‌های مختلف علوم ادبی مشخص نماید و یافته‌های آن حاکی از این است که در دوران عباسی، با حضور مؤثر ادبای کردتباری چون ابن‌قتیبه دینوری‌ و ابن‌جنی موصلی، ‌تصویری متمایز از صرف و نحو عربی ارائه گردید. از دیگر سوی آثاری چون الشعر و الشعراء ابن‌قتیبه، الموازنةآمدی والمثل السائر ابن‌اثیر در نقد ادبی و شاهکارهای ابوعلی قالی در لغت‌شناسی و نیز آثار بر جای مانده از صائبی حرانی و خطیب حصکفی در نثر فنی و مصنوع، تحولی عظیم در زبان و ادب عربی ایجاد نمود.

کلیدواژه‌ها

• دورة عباسیان
• علوم عربی و ادبی
• کردستان
• ادیبان کرد
• ادبیات تطبیقی

عنوان مقاله [English]

Investigating of Kurdish Writers Roles in Arabic Literary Evolution in Abbasid Era

نویسندگان [English]

• sholeh zahiri ¹
• Enayatollah Fatehinejad ²

¹ Graduated of Arabic Language and Literature, Islamic Azad University of Central Tehran Branch

² Associate Professor, Department of Arabic Language and Literature, Islamic Azad University of Central Tehran Branch

چکیده [English]

Investigating of Kurd’s roles in Arabic literary evolution in comparative literature refers back to French schools since ethnic scholars were influential in other’s literature. Arabic literature succeeded by Muslim scholars from different nations during Abbasid Era, among them Kurd’s share was noticeble due to cultural and political and lingual and ideological relations. In the abbasid era kurds with first class scholars and scientist and  useful books in the any aspect of arabic literature had an essential role in revolution of it. Although Kurds offered useful services  to Arabic literature and other scientific domains, their roles and influence in Arab science and its subcategories like syntax, Rhetoric, analysis, and history writing were more noticeable. During Abbasid Era, kurdish scholars and writers like Dinewari, Ᾱmedi, and Jazari offered a different imagination of Arabic language and literature.  Ebn Qutybeh, Beshr Ᾱmedy, and Ibn Athir made a revolution in Arab literature by works like "al-shi^ʿr wa al-shu^ʿarᾱ", "al-Muwᾱzana", "al-Mathal Al-saʾir" and Abo Ali Ghali’s masterpiece    In"Al maᾱli va Al bᾱrea And Ibn Geni’s work  in Khasᾱʾyes va sirr Al sinᾱʿa in is noticable. and Abu Ali Alـghᾱli book about philology and any other remained  writings by Sᾱebi _harani and Khatib- hasfaki about  prose poem made a great revolution  in  the arabic language literature. In this study, attempts have been made to investigate descriptively and analytically what Kurds scholars have done in different scientific and historical domains of Arab literature. Furthermore, this study shows the place of Kurd’s as a part of Islamic culture and civilization and their influential roles in literary evolution of this era. the findings of this research shows that abbasid era was the most important that kurds have been at the service of the arabic language literature and they throw all attention to this language and imagine it to all as possible.

کلیدواژه‌ها [English]

• Abbasid Era
• Arabic literature
• Kurdistan
• Kurd Scholars
• Comparative literature