محمدعلی شمس‌الدین ازجمله شاعران نوپرداز معاصر لبنان است. اشعار او به سبب آشنایی با ادبیات و مکاتب غربی و همچنین علاقه به عرفان شرقی، سبکی ویژه دارد. شمس‌الدین در زندگی شعری خود به شعر سوررئالیستی رؤیاورد؛ به‌گونه‌ای‌که بیشتر اشعار او بر پایة سبکِ مبتنی بر ناخودآگاه شکل گرفته است. او خود را شاعری ماورایی می‌داند که چکامه‌هایش در عالم غیب ریشه دارند. در این پژوهش با بررسی شناسه‌های سوررئالیسم در شعر محمد علی شمس‌الدین چنین می‌توان دریافت که سه مؤلفة «نگارش خودکار» و «جنون» و «رؤیا» در اشعار این شاعر نمود درخور توجهی دارد. تاکنون پژوهشی دربارة سوررئالیسم و نقش آن در اشعار این شاعر ارائه نشده‌است؛ به همین سبب پژوهشگران در این پژوهش کوشیده‌اند تا افزون‌بر نشان‌دادن تأثیرپذیری این شاعر از عرفان ایرانی ـ اسلامی، سه مؤلفة سوررئالیسم را در اشعار او بررسی و تبیین کنند. معاصر بودن محمد علی شمس‌الدین با پیدایش مکتب سوررئالیسم همراه با تمایلات عرفانی، بر شاعر بسیار تأثیر گذاشته است؛ به‌گونه‌ای‌که گویا اشعارش را در حالت ناخودآگاه و بی‌خویشی می‌سراید. با آشکارکردن نمودهای مختلف از سه مؤلفة سوررئالیسم (جنون، رؤیا، نگارش خودکار) در اشعار محمد علی شمس‌الدین، افزون‌بر معرفی اندیشه و نگرش شاعر، به شناخت گوشه‌ای از سبک شعری این شاعر نیز کمک خواهد شد.
أبوفخر، صقر (2000)، حوارٌ مع أدونیس؛ الطفولة، الشعر، المَنفی، بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات و النشر.
أدونیس (سعید)، علی احمد (1380)، تصوف و سوررئالیسم، ترجمة حبیب‌الله عباسی، تهران: روزگار.
اصل رکن آبادی، لیلی (1393)، «بررسی تطبیقی شعر مقاومت محمد علی شمس الدین و قیصر امین پور»، رساله دکتری، استاد راهنما: حسین ابویسانی، دانشگاه خوارزمی تهران.
ــــــــ (1395)، «بسترهای مقاومت در اشعار محمدعلی شمس‌الدین»، ادب عربی، سال هشتم، ش 1، صص 185–204.
امین مقدسی، ابوالحسن و اویس محمدی (1391)، «بررسی سبک سوررئالیسم در دیوان عبدالله البردونی»، پژوهشنامه نقد ادب عربی، ش6، صص48-68.
امینی، ادریس (1393)، «سوررئالیسم در شعر انسی الحاج، مجموعة «لن»، ادب عربی، ش 2، صص 27– 8.
ــــــــــــــــــــــــــــ (1392)، «ملامح السریالیة فی شعر ادونیس؛ کتاب التحولات و الهجرة فی أقالیم النهار و اللیل»، الجمعیة الإیرانیة للغة العربیة وآدابها، العدد 28، صص 1–23.
براهنی، رضا (1371)، طلا در مس، تهران: نگار .
بودافر، پیردو (1373)، شاعران امروز فرانسه، ترجمة سیمین بهبهانی، تهران: علمی فرهنگی.
بیات، حسین (1397)، «نشانه شناسی در اشعار محمدعلی شمس‌الدین»، رساله دکتری، استاد راهنما: ابوالحسن امین‌مقدسی، دانشگاه تهران.
بیگزبی، سی. و. ای (1375)، دادا و سوررئالیسم، ترجمة حسن افشار، تهران: نی.
ثروت، منصور (1385)، آشنایی با مکتب‌های ادبی، تهران: سخن.
جمشیدی، ناهید (1393)، «بررسی نمادها در شعر پایداری لبنان با تکیه بر اشعار محمد علی شمس الدین»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: اکرم روشنفکر، دانشگاه گیلان.
حمود، محمد (2002)، دراسة و تحلیل أمیرال الطیور، بیروت: الدراسات و النشر.
زیتون، علی‌مهدی (1996)، لغة محمد علی شمس‌الدین الشعریة، بیروت: حرکة الریف الثقافیة.
سیدحسینی، رضا (1366)، مکتب‌های ادبی، چاپ نهم، تهران: نیل.
شمس‌الدین، محمدعلی (2009)، الأعمال الشعریة، مجلد الأول و الثانی، بیروت: الموسسة العربیة للدراسات و النشر.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (2009ب)، الیأس من الوردة، بیروت: دار الآداب.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1992)، أمیرال الطیور، بیروت: دار الآداب.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1992)، «شاعر الرؤیا و العدم»، بیروت: الدراسات و النشر.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1984الف)، طیور إلی الشمس المرّة، بیروت: دار الآداب.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1984ب)، أنادیک یا ملکی و حبیبی، الطبعة الثانیة، بیروت: دار الآداب.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1988)، أما آن للرقص أن‌ینتهی، بیروت: دار الآداب.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (2002)، ممالیک عالیة، بیروت: دار الآداب.
طهماسبی، عدنان و ادریس امینی (1393)، «سورئالیسم در شعر انسی الحاج؛ مجموعة «لن»»، ادب عربی، سال 6، ش 2، صص 27–48.
علی امین، حسین (2002)، «نقش محمدعلی شمس‌الدین در تجدد شعری لبنات، آثار و زندگی وی»، رساله دکتری، دانشگاه مادرید.
غلامی، زهرا (1393)، «روابط بینامتنی قرآنی در شعر معاصر عربی و فارسی محمدعلی شمس‌الدین و قیصر امین‌پور»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: انسیه خزعلی، دانشگاه الزهرا.
فتوحی، محمود (1385)، بلاغت تصویر، تهران: سخن.
Refrences:
Abofakhr, s. (2000). the diolougue with Adonis child. Poem. Basish ment. Beirut: The Arabic institude of research & broad casting. [In Arabic].
Adonis (saeed), A. (2001). Mysticism&surilism. Translated by Habiballah Abbasi. Tehran: Ruzeghar Publication. [In Persian].
Alashtar, A. (1983). Introduction to contemporary Arabic prose. Damascue :Ibn hayyan Publication. [In Arabic].
Ali amin, H. (2002). “The role of Mohammad Ali shamsedin in Lebanese poetic modernity works and lifes”. PHD Dissertation. University of Madrid. [In Persian].
Amini, E. (2013). ‘Surrealism in the Adonis poem. The book of changes & clepaituie in night & day land’. Iranian Association of Arabic language and literature. No. 28. Pp. 8-27. [In Persian].
Aminmoghadasi, A. & mohammadi, O. (2012). “Surrealism in the Abdollah baradoni poem”. Arabic Literature Criticism. No.6. Pp. 68-88. [In Persian].
Asl rokn abadi, L. (2014). “Acomparative study of resistance poetry of mohammadali shamsedin and Ggheysar amin pour”. PHD Dissertation. Supervisor: Hossein Abavayasani. University of KHarazmi. [In Persian].
Baraheni, R. (1971). Gold in Mes. Tehran: Negar Publication. [In Persian].
Bayat, H. (2018). “Semiotics in Mohammad Ali shamsedin poetry”. PHD Dissertation. Supervisor: Abolhassan Amin moghadasi. University of Tehran. [In Persian].
Bigzabi, c.v.e. (1973). Dada & surialism. .Translated by Hasa Afshar.Tehran: Nil Publication. [In Persian].
Budafer, P. (1973). Todays poets of French. Translated by Simin Behbahani.Tehran: cultarad & schientific Publication. [In Persian].
Fotuhi, M. (2006). Eloquence of image. Tehran: Sokhan Publishing. [In Persian].
Gholami, Z. (2014). “Quranic intertextual relation in contemporary Arabic and Persian poetry Mohammad Ali shamsedin and seyyd hasan hossayni”. MA Dissertation. Supervisor: Aniseh Khazali. University of AL zahra. [In Persian].
Hamoud, M. (2002). Study of king of the birds. Beirut: al- derasat Press. [In Arabic].
Jamshidi, N. (2014). “Study symbols in Lebanese sustainable poetry base on Mohammad Ali shamsedin”. MA Dissertation. Supervisor: Akram Roshanfekr. University of Guilan. [In Persian].
Rokn Abadi asl. L. (2016). “The beds of stability in the poems of Mohammad Ali shamsedin”.Arabic literature. 8th ed. No.1. Pp. 185-204. [In Persian].
Rushanfekr, A. (2014). The symbol of stability in Lebnan poem. Rasht: Katibeh Gil Publication. [In Persian].
Seyyedhoseyni, R. (1966). The literary Acadmy. 9th ed.Tehran: Nil Publication. [In Persian].
Shamsedin, M. (1992). the big Empires. Beirut: al-adab Publishing. [In Arabic].
Shamsedin, M. (1984) Beirut the house of Etiquette the birds in to the bitter sun. Beirut: al-adab Publication. [In Arabic].
Shamsedin, M. (1984). oh my dear God I love you. 2end Ed. Beirut: al- adab Publication. [In Arabic].
Shamsedin, M. (1988). Does the time of dancing com. Beirut: al- adab Publication. [In Arabic].
Shamsedin, M. (2002). The big Empires. Beirut: al- adab Publication. [In Arabic].
Shamsedin, M. (2009). Poetic works tj. The Arabic institute of research & broad casting. [In Arabic].
Shamsedin, M. (2009). The hoplessness of flower. Beirut: al- adab Publication. [In Arabic].
Tahmasebi, A & Amini, E. (2014). “Surrealism in the Adonic The complex Len”. Arabic literature. 6th ed. No. 2. Pp. 48-27. [In Persian].
Thervat, M. (2006). Related with litratur Academy. Tehran: Sughan Publication. [In Persian].
Zeyton, A. (1996). The poetic language of Mohammad Ali Shamsedin. Beirut: The Arabic institute of research & broad casting. [In Persian].
ابتدای صفحه