نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه اصفهان
2 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه اصفهان
چکیده
تصویرسازی مفاهیم ذهنی در قالب پدیدههای عینی، به ویژه تجلی مفهوم «مرگ» به صورت ملموس، در قصاید شاعران دوران جاهلی بسیار به چشم میآید. از همین رو، پژوهش حاضر، هدف خود را برآن گذاشته است تا با استناد به نظریۀ «چهار الگوی فضای ذهنی» فوکونیه و ترنر، برای پاسخگویی به این پرسش چگونگی تصویرسازی و آفرینش آمیزههای مفهومی «مرگ» در دوران جاهلی، به بررسی و تحلیل ابیات مرتبط با این موضوع نزد شعرای این عصر (عنترة بن شداد، زهیر بن أبی‌سلمی، أمیة بن أبی‌الصّلت و أبو ذؤیب هذلی) بپردازد و طبق اصول نظریۀ معناشناسی شناختی مذکور، میزان خیال‌برانگیزی آنها را از نظر زبانشناسی، مورد ارزیابی قرار دهد. نتائج به دست آمده بیانگر آن است که برخی مفاهیم آفریده‌شده در ابیات، به یک الگوی آمیختگی، محدود نمیشود؛ بلکه نیازمند الگوهای آمیزشی بیشتری است. این امر به ذهن شاعر بازمی‌گردد که با انتخاب واژگان و چنینش آن، تصاویر متعّددی را از یک ترکیب می‌آفریند و آمیزه مفهومیِ نوینی را سبب می‌شود. شبکههای معنایی بهدست آمده در ابیات منتخب منحصر به شبکه تکحوزهای (استعاره مفهومی) در دو حالت با میزان خلاقیت متوسط و شبکه دوحوزهای در چهار حالت، باداشتن بیشترین میزان خیالپردازی، شد. آمیختگی مفاهیم ذهنی در شبکههای معناشناختی پیشرفته، گواه از ذهن خلاق شاعر جاهلی دارد که با مددجستن از محیط پیرامون خویش توانسته است فضای پویا و تازهای را میان واژگان ایجاد کند. باتوجهبه پایه بررسیهای زبانشناسی شناختی، چیدمان واژگان و آمیزش آن در تراکیب، توانایی شاعر را به عرصۀ نمایش می‌گذارد،و کاربست آمیزههای مفهومی، این امکان را به خواننده میدهد تا با نگاهی نو مؤلفههای شناختی را در اشعار جاهلی دریابد و به دنبال آن خوانش گستردهتری از مفاهیم مطرحشده داشته باشد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
A Study of the Conceptual Blending of Death in the Poetry of the Age of Ignorance Based on Gilles Fauconnier and Mark Turner’s Model of Four Mental Spaces
نویسندگان [English]
- Farzaneh Haji Ghasemi 1
- Mehdi Abedi Jozeini 2
1 Ph.D student, Arabic Language and Literature, University of Isfahan
2 Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, University of Isfahan
چکیده [English]
The concrete portrayal of abstract concepts (especially the concept of “death”) is very evident in the poetry of the Age of Ignorance. Therefore, the aim of this study is to explore the manner of portrayal and creation of conceptual blending of “death” in this age. In order to explore this subject, we have employed the “four mental spaces” model developed by Gilles Fauconnier and Mark Turner to study a selection of poems written during the Age of Ignorance (The selection includes poems of Antarah ibn Shaddad, Zahayr ibn Abi Salma, Umayya ibn Abi al-Salt, Abu Zueyb Hozalli.). Then, we have provided a linguistic evaluation of their image/thought-evoking boundaries based on the principles of cognitive semantic theory. The results of the study indicate that some of the created concepts in these poems are not limited to one blending and require more blending models. This is explained by the poet’s mind and its ability to choose words and arrange them in a way that a new conceptual blending is created and, as a result, multiple images are evoked in the mind. The semantic networks of these poems are a single-scope network (conceptual metaphor) of two states with average creativity and a double-scope network of four states with maximum creativity. The blending of subjective concepts in the advanced semantic networks indicates the creativity of the poets of the Age of Ignorance, who, inspired by their surroundings, had managed to create a new dynamic space between words. Based on the studies of cognitive linguistics, the arrangement of words and their blending in compounds demonstrate the poets’ abilities in this field. Also, the pragmatics of conceptual blending enables the readers to view the cognitive components of the poetry of the Age of Ignorance in a new light and, subsequently, their perception of these concepts is widened.
کلیدواژه‌ها [English]
- Literary Criticism
- Cognitive linguistics
- Mental spaces
- Gilles Fauconnier
- Mark Turner
- Poetry
- Age of Ignorance
)