نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه زبان و ادبیات عربی دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.

2 مدرس عربی مدارس اهواز، اهواز، ایران.

چکیده

رئالیسم جادویی از شاخصه‌های واقع­گرایی است که با خیال در آمیخته و ساختارهای واقعیت را تغییر داده است. حسن کمال از جمله پیشگامان این سبک داستان نویسی در ادبیات داستانی معاصر مصر است که رمان «المرحوم» را به سبک رئالیسم جادویی نوشته و در آن به بیان درد و رنج دانشجویان پزشکی اتاق تشریح و جامعه انسانی پرداخته است. سبک نویسندگی وی موجب ­شد تا اثرش جنبه­های اعجاب انگیزی از جمله کاربرد موفق عناصر رئالیسم جادویی داشته باشد. لزوم شناخت درون­مایه­ و عناصر رئالیسم جادویی در «المرحوم»، ضرورت اصلی پژوهش است. در این پژوهش، با بهره­گیرى از روش توصیفی- تحلیلی به چنین نتایجی ىست می­یابیم: توصیف جزئیات یک اتاق تشریح توسط محمود سلمان، استفاده از رئالیسم جادویی برای بیان مشکلات سیاسی و اجتماعی  موجود در جامعه، دوگانگی شخصیت درعالم رئال و خیال، نشان از وجود رنگی از خیال و جادو در بستر واقعی رمان «المرحوم» دارد که به کمک مؤلفه­های ذکر شده می­توان مشکلات جامعه مصر را به شیوه­ای جدیدتر به خواننده نشان داد. اتاق تشریح نمادی از ساختار جامعه مصر است که کمال از این ژرفا به عنوان ابزاری برای نشان دادن رویدادهای پزشکی مصر بهره می‌گیرد. در این داستان مؤلفه­های رئالیسم جادویی؛ مانند دوگانگی، کشمکش، رازگونگی، سکوت اختیاری، صدا و بو (در ابعاد مختلف آن) حضوری پررنگ­تر و برجسته­تر دارد. برجسته­ترین این مؤلفه­ها در «المرحوم» به کشمکش ذهنی محمود سلمان و جسد مرحوم و رازگونگی وی برمى­گردد. تقابل جهان خیالی و واقعی در جای‌جای رمان مشاهده می‌شود. این در حالی است که دیگر مؤلفه­ها را نمی­توان نادیده انگاشت. هدف نهائی این پژوهش نیز آن است که به کُنِش­مندیِ عناصر فعال رئالیسم جادویی در پردازش طرح­واره­های داستانی رمان المرحوم پی برده و نقش این نمادهای تلفیقی را در ارائه تصویری باورپذیرتر از مشکلات جامعه مصر برای خواننده تبیین نماییم

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

An Analysis of the Propositions of Magical Realism in Hassan Kamal's Novel "The Al-Marhoum"

نویسندگان [English]

  • Malek Abdi 1
  • Mohammad Reza Shirkhani 1
  • Sayyedeh Zaynab Faghih 2

1 Department of Arabic Language and Literature, Ilam University/Faculty of Literature and Humanities Ilam University, Ilam, Iran.

2 Arabic Teacher in Ahwaz Schools, Ahwaz, Iran.

چکیده [English]

Realism means observing the realities of life as they are. The realists believed that "the reality presented in Romanticism is fleeting; Because they portray life as more adventurous and exaggerated than reality. This is while the realists show the ordinary life of people as it is and the reader acknowledges its truth ”(Shamisa, 1391: 78-77). A realist is an external or objective school in which the author does not express his feelings and emotions in the story. He sought to discover the facts so that the reader by reading the work to reach the conclusion that he has read and understood the reality (Hosseini, 1388: 159). Magical realism is a style in which unusual and unnatural phenomena occur and the writers combine ordinary and magical events without any justification and create a story. Hassan Kamal is one of the contemporary Egyptian writers who wrote the story of the "deceased" from the point of view of magical realism, in which he shows the audience strange and surreal events; Where a person named the deceased plots to infiltrate other corpses and complete the flow of unfulfilled deeds and aspirations. The novel "Almarhum" by Hassan Kamal is about two characters, one of whom is related to the world of the dead and in his opinion has a mission from God, and the second character is a writer and a doctor and tries to be the narrator of this person's life.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Magical realism
  • Kamal Hasan
  • novel "The almarhum
  • Arabic literature
  • reality and fantasy
  1. قرآن کریم

    أبوحامد، حامد (2007)، الواقعیة السحریة فی العربیة، القاهرة، المجلس الأعلی للثقافة.

    أبوهیف، عبدالله (2004)، القصة القصیرة فی سوریة من التقلید إلی الحداثة، دمشق، اتحاد الکتاب.

    آتش سودا، محمدعلی و اعظم توللی (1389)، «بررسی تطبیقی رمان صد سال تنهایی و رمان عزاداران بیل»، نشریه مطالعات  ادبیات تطبیقی، دورۀ 5، شمارۀ  16، صص 11-34 .

    البستانی، بطرس (1987)، الجمعیة السوریة للعلوم و فنون، بیروت، دارالمرء.

    پارسی­نژاد، کامران (1382)، «مبانی وساختار رئالیسم جادویی»، مجله ادبیات داستانی، شمارۀ 66 - 67، صص 5-9.

    حسینی، سید حسن (1388)، مشت در نمای درشت: معانی و بیان در ادبیات و سینما، چاپ سوم، تهران، سروش.

    خزاعی­فر، علی (1384)، «رئالیسم جادویی در تذکره الاولیا»، نامه فرهنگستان، دورۀ 7، ش 1، صص 6 - 21.

    داد، سیما. (1378)، فرهنگ اصطلاحات ادبی؛ تهران، مروارید.

    سلیمی، علی و مصیب قبادی و حسین عابدی (1392)، «تحلیل برخی داستان های مجموعه دمشق الحرائق زکریا تامر»؛ نقد ادب معاصر عربی، دورۀ 3، شمارۀ 5، صص 81 – 103.

    شراهی، آسیه و حسن گودرزی لمراسکی (1394) «رئالیسم جادویی در رمان عالم بلاخرائط عبدالرحمن منیف و جبرا ابراهیم جبرا»؛  نقد ادب عربی، دورۀ 6، شمارۀ 1، صص167-185.

    شمیسا، سیروس (1391)، مکتبهای ادبی، تهران، قطره.

    شوشتری، منصوره. (1387)، «رئالیسم جادویی، واقعیت خیال­انگیز! آغاز رئالیسم جادویی»؛ فصلنامه هنر، شماره 57، صص 44-65.

    عبدی، صلاح الدین (2012)، «الواقعیه السحریه فی أعمال ابراهیم الکونی»، العلوم الانسانیة الدولیة، العدد 19، صص 89-108.

    عطیه، جورج و محمود شریح و م.م بدوی و سلمی الخضراء الجیوسی و صبری حافظ (1391)، ادبیات معاصر عربی، ترجمه علی گنجیان خناری، تهران، سخن.

    عیسی، فوزی (2009)، الواقعیة السحریة فی الروایة العربیة، القاهرة، دارالمعرفة.

    قدرت­آبادی، سمانه و حیاتی آشتیانی، کریم (1398)، «بررسی مؤلفه­های اصلی رئالیسم جادویی در آثار ماری ایندیای»، نشریه علمی پژوهش­های زبان فرانسه، دورۀ دوم، شمارۀ دوم، پیاپی (3)، صص 121-137.

    کمال، حسن (2013)، المرحوم، القاهرة، دارالشروق.

    کهنمویی پور، ژاله و چیترا رهبر (1381)، «بررسی علل بازخوانی اسطوره در تئاتر قرن بیستم فرانسه»، پژوهش ادبیات معاصر جهان، شمارۀ 37، صص 54-43.

    میرزایی نیا، حسین و بهروز سالمی مغانلو (1396)، «واکاوی شگردهای رئالیسم جادویی در رمان الغجریة و یوسف المخزنجی إدوار خرّاط»، الجمعیه الإیرانیه للغة العربیة، صص 165-188.

    ناظمیان، رضا و علی گنجیان خناری و داوود اسپرهم و یسرا شادمان (1393)، «بررسی گزاره­های رئالیسم جادویی در رمانهای عزاداران بیل و شبهای هزار شب، ادب عربی، شمارۀ 2، صص 178-158.

    نجاتی، داوود و احمد رضا صاعدی و محمد خاقانی (1397)، «مؤلفه های رئالیسم جادویی در رمان تقریر میلیس اثر ربیع جابر»، مجله نقد ادب معاصر، شمارۀ 15، صص 131-149.

    النعیمی، احمد حمد (2004)، إیقاع الزمن فی الروایة العربیة المعاصرة، الأردن الهاشمی، المؤسسة العربیة.

    یاورى، مریم (1392)، جمهورى عربى مصر، تهران، شرق.

    Abdi, S., (2012), “Magic Realism in the Works of Ibrahim Al-Koni”, International Human Sciences, No. 19, pp. 89-108, [In Arabic].

    Abu Hamed, H., (2007), Magical Realism in Arabic, Cairo, Supreme Council for Culture, [In Arabic].

    Abu Heif, A., (2004), The Short Story in Syria from Tradition to Modernity, Damascus, Writers' Union, [In Arabic].

    Al-Bustani, B., (1987), the Syrian Society for Science and Arts, Beirut, Dar Al-Mura, [In Arabic].

    Al-Nuaimi, A. H., (2004), The Rhythm of Time in the Contemporary Arabic Novel, Jordan Al-Hashemi, The Arab Foundation, [In Arabic].

    Atiyah, G. M., S., M.M. Badavi, Salmi, Al-Khadra Al-Jiusi, and Sabri Hafez (2013), Contemporary Arabic Literature, Tehran, Sokhn, [In Persian].

    Dad, Sima (1378), dictionary of literary terms; 3rd edition, Tehran, Marwarid, [In Persian].

    1. Souda, M., and Azam, T., (1389), “Applied Research Rumman Sed Sal Tanhayi and Rumman Ezzadaran Bell”, Published Applied Literature Review, Round 5, Issue 16, pp. 11-34, [In Persian].

    Haj Ebrahimi, M., K., (1376), Al-Samat al-Adabi, Isfahan, Isfahan University, [In Arabic].

    Hosseini, S, H., (2008), A fist in a large view: meanings and expressions in literature and cinema, third edition, Tehran, Soroush, [In Persian].

    Issa, Fawzi (2009), Magical Realism in the Arabic Novel, Cairo, Dar Al-Marefa, [In Arabic].

    Kahnamouipour, J., and Chitra, R., (2008), "Investigation of the causes of retelling of myth in French theater of the 20th century", World Contemporary Literature Research, No. 37, pp. 43-54, [In Persian].

    Kamal, H., (2013), The Late, Cairo, Dar Al-Shorouk, [In Arabic].

    Khazai F., Ali (2004), "Magical Realism in the Book of Al-Awlia", Farhangistan Letter, Volume 7, Vol. 1, pp. 21-6, [In Persian].

    Mirzaei N., H., and Behrouz S., M., (2016), "Analysis of Magical Realism Techniques in the Novel of Al-Ghajariya and Yusuf Al-Makhnji Eduar Kharrat", Jamia Al-Iraniye for Arabic Language, pp. 165-188, [In Persian].

    Nazemian, R., Khanari. A. G., Dawood Esperham, and Yusra Shadman (2013), "Examination of Magical Realism Propositions in the Novels of Azadaran Beil and Shabhai Hazar Shab", Arabic Literature, No. 2, pp. 158-178, [In Persian].

    Nejati, Dawood, Ahmed Reza Saedi and Mohammad Khaqani (2017), "Components of Magical Realism in Rabi Jaber's Narrated Novel of Milis", Contemporary Literary Criticism Magazine, No. 15, pp. 131-149, [In Persian].

    Rios, A., (1999), Magical Realism; Definition, Arizona StateUniversity, TempeAZ

    Rios, A., (1999), Magical Realism; Definition, Arizona StateUniversity, TempeAZ, [In English].

    Roussos, K. (2007). Decoloniser l,imaginaire. Paris: L,Harmattan.

    Salimi, A., Moseib, Q., and Hossein A., (2012), "Analysis of some stories from Zakaria Tamer's collection Damascus Fires"; Criticism of contemporary Arabic literature, volume 3, number 5, pp. 81-103, [In Persian].

    Shamisa, S., (1391), literary schools, third edition, Tehran, drop, [In Persian].

    Shrahi, A., and Guderzi Lemraski, H., (2014) "Magic Realism in the novel Alam Bilahrat by Abdulrahman Manif and Jabra Ebrahim Jabra"; Criticism of Arabic literature, volume 6, number 1, pp. 167-185, [In Persian].

    Shushtri, M., (2007), "Magical realism, fantastic reality!" The beginning of magical realism"; Art Quarterly, No. 57, pp. 44-65, [In Persian].

    www.almasryalyoum .com

    www.almasryalyoum .com/ www.pinterest.com

    www.pinterest.com

     Yavari, Maryam (2012), Arab Republic of Egypt, Tehran, East, [In Persian].