بررسی و تحلیل مؤلفه‌های برجستۀ دیستوپیا در رمان «حرب الکلب الثانیة» اثر ابراهیم نصرالله

بازیار, عاطفه; همتی, شهریار; سلیمی قلعه ای, علی; زینی وند, تورج

doi:10.22059/jalit.2023.365397.612728

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه رازی ، کرمانشاه، ایران

² استاد گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه رازی ، کرمانشاه، ایران

³ استاد گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

https://doi.org/10.22059/jalit.2023.365397.612728

چکیده

دیستوپیا یا ویرانشهر، روایت جامعهای شوم و پلید است. این اصطلاح، در تقابل با اتوپیا یا آرمانشهری است که شاعران و نویسندگان از دیرباز رویای آن را در سر داشتند. به باور کلی‌تر غلبۀ پلیدی‌ها در جامعۀ انسانی و افزایش معضلات اجتماعی و فرهنگی را می‌توان دیستوپیا نامید. مفهوم ویرا‌نشهر با جوامع عربی رابطۀ تنگاتنگی دارد و اخیراً تعدادی از شاعران و نویسندگان آن را در آثار خویش به تصویر کشیده اند. رمان «جنگ دوم سگ» (حرب الکلب الثانیة) برندۀ جایزۀ بوکر عربی، یک اثر علمی - تخیلی نوشتۀ ابراهیم نصرالله است. او در این رمان با چرخش مفاهیم و با مدد قوۀ خیال، به‌جای ترسیم کشوری که قربانی صهیونیسم شده، تیغ نقد را به سمت جامعۀ خود گرفته و دنیایی وانفسا و فاجعه آفرین خلق میکند. این رمان با روایت شهرهای در حال زوال آینده، اختلاف های درون یک جامعۀ در حال فروپاشی و اشغال را ترسیم می کند که فنّاوری در آن پیشرفت های قابل توجهی داشته است؛ اما این پیشرفتها در نهایت سبب پلیدی و سقوط شده و ویرانشهری می آفریند که به نابودی بشر می انجامد. پژوهش حاضر با رویکردی تحلیلی-توصیفی، بارزترین عناصر دیستوپیایی در این رمان را بررسی و در پی کشف دلایل ظهور آن است. در نتیجه خواهیم دید که پیشرفت دیوانه وار فنّاوری و ماشینی شدن انسان، زیادهخواهی انسان مدرن و انحطاط خصلت های والای انسانی از مهم‌ترین دلایل ظهور این ویرانشهر است که با به تصویر کشیدن شهری خیالی و بینام ونشان، ترسیم و نقد یک جامعۀ منفی، چرخش و ایستایی زمان و مکان، از همگسیختگی هویت و ... در رمان بازتاب یافته است

کلیدواژه‌ها

موضوعات

برای مشاهده مقالات مرتبط با موضوع، روی نام موضوع کلیک کنید.

عنوان مقاله [English]

Investigation and Analysis of Prominent Components of Dystopia in the Novel "Harb Al-Kalb Al-Thaniyeh" by Ebrahim Nasrollah

نویسندگان [English]

Atefeh baziyar ¹
Shahriyar Hemmati ²
Ali Salimi ²
Touraj Zeinivand ³

¹ Ph.D. Candidate of Arabic language and literature, Razi University , Kermanshah, Iran

² Professor Department of Arabic Language and Literature, Faculty of Literature and Human Sciences, Razi University, Kermanshah, Iran.

³ Professor Department of Arabic Language and Literature, Faculty of Literature and Human Sciences, Razi University, Kermanshah, Iran.

چکیده [English]

Dystopia or Viranshahr is a narrative of a sinister and evil society. This term contrasts with utopia or Armanshahr that poets and writers have been dreaming of for a long time. According to the general belief, the predominance of filth in human society and the increase of social and cultural problems can be called dystopia. The concept of destruction has a close relationship with Arab societies and recently a number of poets and writers have depicted it in their works. The Booker Prize-winning Arabic novel "Gange dovome sagh" (Harb al-Kalb al-Thaniyyah) is a science fiction work written by Ibrahim Nasrallah. In this novel, by rotating concepts and with the help of imagination, instead of depicting a country that is a victim of Zionism, he takes the criticism towards his own society and creates a world that creates a disaster. Narrating the future decaying cities, this novel depicts the differences within a collapsing and occupied society in which technology has made significant advances; But these developments ultimately cause pollution and a fallen and ruined city that leads to the destruction of mankind. The present study, with an analytical-descriptive approach, examines the most obvious dystopian elements in this novel and seeks to discover the reasons for its appearance. As a result, we will see that the crazy progress of technology and mechanization of man, the extravagance of modern man and the degeneration of high human qualities are the most important reasons for the emergence of this ruined city, which by depicting an imaginary and nameless city, drawing and criticizing a negative society, The rotation and stagnation of time and space, the disintegration of identity, etc. are reflected in the novel.

کلیدواژه‌ها [English]

Dystopia
science-fictional literature
Arabic novel
Harb al-Kalb al-Thaniyyah
Ebrahim Nasrollah

مراجع

افلاطون (1362)، پنج ستاره، ترجمۀ محمود صناعی، تهران، مرکز انتشارات علمی فرهنگی.

اکبریزاده، فاطمه، رقیه رستمپورملکی و مونا نعیمی (1399)، «تحلیل تداوم زمانی در رمان حرب الکلب الثانیة»، دو فصلنامۀ روایتشناسی، شماره 8، صص 39-73.

بحراوی، حسن (1990)، بنیة الشکل الروائی؛ الفضاء، الزمن، الشخصیة، بیروت، المرکز الثقافی العربی.

پاینده، حسین (1399)، نظریههای رمان از رئالیسم تا پسامدرنیسم، چاپ چهارم، تهران، نیلوفر.

پرچگانی، فاطمه (2018)، «الدیستوبیا (المدینة الفاسدة) فی الروایة العربیة المعاصرة؛ قراءة فی روایة أورویل فی الضاحیة الجنوبیة لفوزی ذبیان»، إضاءات نقدیة، العدد التاسع و العشرون، صص 131-149.

حبیبی، محبوبه و احمدرضا حیدریان شهری (1400)، «بازخوانی تطبیقی تصویر ویرانشهر در سرودههای سیاب و اخوان ثالث»، زبان و ادبیات عربی، شماره 3، صص 98-117.

الحسنی، أحمد عبدالرزاق ناصر (2015)، «ثنائیة الیوتوبیا و الدیستوبیا فی الروایة العراقیة دراسة سیمیائیة»، مجلة کلیة الآداب جامعة بغداد، العدد 112، صص 191-210.

حسین، ایمان مصطفی و محمد القضاة (2019)، «سردیة الفوضی و عقد الإنسان فی الروایة العجائبیة روایة حرب الکلب الثانیة نموذجاً»، جامعة البحث، السنة 2019، العدد 103، صص 75-120.

حفیظة، أحمد (2007)، «بنیة الخطاب فی الروایة النسائیة الفلسطینیة»، دراسات نقدیة، منشورات أورغاریت الثقافی، رام الله فلسطین.

داد، سیما (1382)، فرهنگ اصطلاحات ادبی؛ واژه‌نامه مفاهیم و اصطلاحات ادبی فارسی و اروپایی (تطبیقی توضیحی)، تهران، مروارید.

دلشاد، شهرام و جعفر طهماسبی (1400)، «فرآیند فراروایت در رمان عینالفرس از میلودی شغموم»، ادب عربی، سال 13، شماره 3، صص 87-104.

عارفی، احمد و أبوعلی رجاء (1401)، «طغیان العلم و التقنیة فی روایة «حرب الکلب الثانیة» وفق میتاسردیات جان فرانسوا لیوتار بعد الحداثیّة»، مجلة دراسات اللّغة العربیّة و آدابها، العدد السادس و الثلاثون، صص 25-60.

الفریحات، عادل (2008)، «لخیال العلمی فی التراث»، مجلة الخیال العلمی، العدد الثانی، صص 40-46.

فورستر، ای. ام (1369)، جنبههای رمان، ترجمۀ ابراهیم یونسی، تهران، نگاه.

قصاع، محمد (1397)، پژوهشی در ادبیات و اندیشۀ علمی تخیلی، تهران، باز.

المعیلی، فضة (23/08/2023)، «إبراهیم نصراالله «حرب الکلب الثانیة» تحذیر من المستقبل حفریات» hafryat.com،

میرصادقی، جمال (1392)، داستانهای خیالی، تهران، سخن.

ناعمی، زهره و فرهنگ مفاخری (1401)، «زیستقدرت در ادبیات علمی – تخیلی عربی، خوانشی فوکویی از رمان «السید من حقل السبانخ» اثر صبری موسی»، ادب عربی، سال 14، شماره 33، صص 130-149.

نصرالله، ابراهیم (2016)، حرب الکلب الثانیة، بیروت، الدار العربیة للعلوم ناشرون.

نگارش، جاسم، صادق ابراهیمی کاوری و سهاد جادری (1400)، «تمظهرات الدیستوبیا فی الروایة العراقیة الحدیثة (روایة یا مریم للروائی سنان أنطون أنموذجاً)»، مجلة الجمعیة الإیرانیة للغة العربیة و آدابها، العدد 61، صص 23-46.

وتار، محمد ریاض (2000)، شخصیة المثقف فی الروایة العربیة السوریة، دمشق، اتحاد الکتاب العرب.

Aflatoon. (1983), Five Stars. Translated by Mahmoud Sanaⁱ. Tehran. Scientific and Cultural Publishing Center. ]In Persian].

Akbarizadeh, F & R. RostamPourmalki & M. Naeimi. (2020), "Narration^’s Speed in the Novel Harb Al-Kalb Al-Thaniyeh". Journal Of Narrative studies. 4 (8), 39-73. ]In Persian].

Al, Farihat, A (2008), Science Fiction in Heritage, Science Fiction Magazine, (2), 40-46. ]In Arabic].

Al-Hasani, A. A. R. N. (2015), Dogangi is a utopia and a dystopia in an Iraqi pomegranate, a city of honor. Danish magazine, Danish magazine, Baghdad. (112), 191-210. ]In Arabic].

Arefi, A & A. Raja. (2022), The tyranny of science and technology in the novel " Harb Al-Kalb Al-Thaniyeh " based on the postmodern metanarratives of Jean-Francois Lyotard. Journal of Arabic Language and Literature Studies, 13(36), 25-60. ]In Arabic].

Bahravi, H. (1990), The strength of the narrative, Space, time, personality. Beirut: al- Markazal- theqafi al-Arabi. ]In Arabic].

Dad, S. (2003), Dictionary of literary terms glossary of Persian and European literary concepts and terms (Comparative and Explanatory), Tehran: Morvarid. ]In Persian].

Delshad, D & J Tahmasebi (2021(, The Process of Meta-Narration in the Novel Ein Al-Fars. by the Melody Shaghmum, Arabic Literature, 13 (3). 87-104. ]In Persian].

Forster, E. M. (1990), Aspects of the novel. Translation: Ebrahim Yunesi. Tehran: Negah. ]In Persian].

Ghosaa, M. (2017), A research in science fiction literature and thought. Tehran: Baz. ]In Persian].

Habibi, M & A.R Heidaryan Shahri. (2021), "A Comparative Reading of the Image of Dystopia in the Poems of Sayyab and Akhavan Sales". Arabic language and literature. 13(3), 98-117. ]In Persian].

Hafizat, A. (2007), Discourse structure in Palestinian women's novels. Critical Studies. Urgarit Manshirat al- Saghafi. Ramallah: Palestine. ]In Arabic].

Hussein, I. M & M. al-Qozat. (2019), "A Novel of Pandemonium and Human Complexity in the Pomegranate of Asa's Miracle (Harb Al-Kalb Al-Thaniyeh) with a subtitle, with a title." Check it out. 41(103), 75-120. ]In Arabic].

Mir Sadeghi, J. (2012), Fictional stories. Tehran: Sokhan. ]In Persian].

Naemi. Z & Mafakheri. F. "Bio-Power in Arabic Sci-fi, Foucault^’s Reading of the Novel Al-Sayyid Min Haql Al-Sabankh by Sarbi Musa", Arabic Literature, 14 (33), 130-149. ]In Persian].

Nasrollah, E. (2016), Harb Al-Kalb Al-Thaniyeh. The publishers of the book of Arab science.] In Arabic].

Negaresh, J & S. Ebrahimi Cavari, & S. Jaderi.(N.D), The Manifestations of Dystopia In The Modern Iraqi Novel (The novel "Ya Maryam" by the novelist Sinan Antoun as an example) Journal of the Iranian Arab Language and Literature Association.(61), 23-46. ]In Arabic].

Parchekani, F. (2018), " Dystopia in the Contemporary Arab City: A Reading of the Novel "Orwell in the Southern Suburb" by Fawzi Zebian. “. Rays Of Criticism, 8 (29), 131-149. ]In Arabic].

Payandeh, H. (2019), Novel theories from realism to postmodernism. Edition 4. Tehran: Nilofar. ]In Persian].

Wetar, M.R. (2000), "The intellectual character in the Syrian Arabic novel". Damascus. Ettihad al-Kuttab al-Arab. ]In Arabic].

بررسی و تحلیل مؤلفه‌های برجستۀ دیستوپیا در رمان «حرب الکلب الثانیة» اثر ابراهیم نصرالله

مراجع

مراجع

دوره 16، شماره 4 - شماره پیاپی 42آذر 1403صفحه 97-116

دوره 16، شماره 4 - شماره پیاپی 42
آذر 1403
صفحه 97-116