نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران

2 دانش‌آموخته دکتری، مدرس گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.

چکیده

فراداستان شیوۀ روایی پسامدرنی است که نویسنده در آن به اشکال مختلف می‌کوشد خیالی بودن و داستان‌وارگی آن را نمایان سازد و از اقتدار خدا‌گونۀ خود در نقل و روایت حوادث داستان بکاهد. در این شیوه روایی نویسنده از قواعد روایت‌پردازی سنتی و کلاسیک دوری کرده و تصنعی بودن داستان را با فن‌های فراداستانی برجسته می‌سازد. این شیوۀ روایی مورد توجه نویسندگان ادبیات عربی نیز واقع شد و بسیاری از نویسندگان با این شیوۀ روایی، فراداستان‌های مشهوری را خلق کردند. امجد ناصر نویسنده اردنی نیز از نویسندگانی است که در رمان «هنا الوردة» از فن‌های فراداستانی استفاده کرده است. لذا پژوهش حاضر با شیوۀ توصیفی – تحلیلی  و آماری کاربست شیوۀ روایی فراداستان را در رمان مذکور نقد و بررسی می‌کند و اهداف نویسنده از به‌کارگیری این شیوۀ روایی را بیان می‌کند. بر اساس یافته‌های پژوهش، ناصر به کمک فن‌های فراداستانی همچون اتصال کوتاه، نقد داستان و اشاره به شیوۀ نگارش داستان، تلفیق ژانرها و سبک‌ها و عدم قطعیت و چند فرجامی کردن داستان، برساخته بودن رمانش را برجسته می‌کند و با دخالت‌ها و اظهارنظرهای فراداستانی خود، جهان خیالی داستان و جهان واقعیت را به هم متصل می‌کند و به خواننده نیز در فرایند روایت، نقش فعالی می‌دهد

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Metafictional Analysis of the Novel "Hona Al Warde" by Amjad Nasser

نویسندگان [English]

  • Payman Salehi 1
  • Moslem Khezeli 2

1 Profesor, Department of Arabic Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Ilam University, Ilam, Iran

2 Ph.D. Graduated in Department of Arabic Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities Sciences, Ilam University, Ilam, Iran.

چکیده [English]

Metafiction is a post-modern narrative method in which the author tries to show its fictionality and story-likeness in different ways and reduce his god-like authority in narrating the events of the story. In this narrative method, the author avoids the rules of traditional and classic narration and highlights the artificiality of the story with metafictional techniques. This method of narration was also noticed by the writers of Arabic literature and many writers created famous meta-stories with this method of narration. Amjad Nasser, a Jordanian writer, is also one of the authors who used the metafictional technique in the novel "Hona Al Warde". Therefore, the present research has analyzed the application of the metafiction narrative method in the mentioned novel with a descriptive-analytical and statistical method and stated the author's goals of using this narrative method. Based on the findings of the research, with the help of metafictional techniques such as short connection, criticism of the story and reference to the way of writing the story, combining genres and styles and the uncertainty and multi-completion of the story, Nasser highlights the constructedness of his novel and with his interventions and metafictional comments, the imaginary world It connects the story and the world of reality and gives the reader an active role in the narrative process

کلیدواژه‌ها [English]

  • Metafiction
  • metafictional techniques
  • storytelling
  • Amjad Nasser
  • Hona Alwarde
البناء، لیندا نصار، «هنا الوردة» لأمجد ناصر روایة الإرباک النقدی. (2018/1/4) https://www.al-binaa.com
پاینده، حسین (1382)، گفتمان نقد: مقالاتی در نقد ادبی، تهران، روزنگار.
پاینده، حسین (1388)، نقد ادبی و دموکراسی، تهران، نیلوفر.
تدینی، منصوره (1388)، پسامدرنیسم در ادبیات داستانی ایران: مروری بر مهم‌ترین نظریه‌های پسامدرنیستی و بازتاب آن در داستان معاصر ایرانی، تهران، علم.
-خوش‌گفتار، علی و همکاران (1401)، «واکاوی ساحت‌های وجودی پست‌مدرن در نمایشنامۀ «ابن الرومی فی مدن الصفیح» اثر عبدالکریم برشید»، ادب عربی،  دوره 14، شماره3، صص89-107.
ربیع، أروی محمد (2015)، تطور القصیدة فی الشعر أردنی المعاصر 1980-2010، عمان، وزارة الثقافة.
شیرخانی، محمدرضا، خزلی، مسلم (1400)، «بررسی شیوۀ روایی فراداستان در رمان حرب الکلب الثانیة»، نقد ادب معاصر عربی، سال یازدهم، بیست و دوم پیاپی، صص 212-234.
صدری خانلو، راضیه و همکاران (1401)، «تمهیدات فراداستان و بازی در رمان لعبة النسیان»، ادب عربی، دوره14، شماره1، صص21-41.
عوفی، نهی جعفر (2022)، «ملامح النوستالوجیا فی کتابات أمجد ناصر»، جامعة الواسط، مجلة العلوم الانسانیة، العدد6، صص195-183.
لاج، دیوید (1393)، رمان‌ پسامدرنیستی، نظریه‌های رمان از رئالیسم تا پسامدرنیسم، ترجمه حسین پاینده، تهران، روزنگار.
لوئیس، بری (1383)، مدرنیسم و پسامدرنیسم در رمان: پسامدرنیسم و ادبیات، ترجمه حسین پاینده، تهران، روزنگار.
مارتین، والاس (1386)، نظریه‌های روایت، ترجمه محمد شهبا، چاپ دوم، تهران، هرمس.
مجلة الفیصل، عمر شبانة، «هنا الوردة» لأمجد ناصر: أسالیب سردیة حدیثة (1 / 5 / 2018).
 https://www.alfaisalmag.com
مجلة الکلمة، العدد122، حاتم الصکر، روایة «هنا الوردة». عن الأحلام والأوهام وما بینهما، (یونیو 2017)،
http://www.alkalimah.net
مک‌هیل، برایان، لینداهاچن، پاتریشیا وو، آرتور هانیول، جان فلچر، مالکوم برادبری و بری لوئیس (1393)، مدرنیسم و پست‌مدرنیسم در رمان. گزینش و ترجمه حسین پاینده، تهران، نیلوفر.
ناصر، أمجد (2017)، هنا الوردة، بیروت، دارالآداب.
وارد، گلن (1387)، مدرنیسم، ترجمه قادر فخر رنجبری و ابوذر کرمی، تهران، ماهی.
وو، پاتریشیا (1390)، فراداستان، ترجمه شهریار وقفی‌پور، تهران، چشمه.
هاچن، لیندا (1383)، مدرنیسم و پسامدرنیسم در رمان (فراداستان تاریخ نگارانه)، ترجمه حسین پاینده، تهران، روزنگار.
یزدانجو، پیام (1394)، ادبیات پسامدرن (گزارش، نگرش، نقادی)، چاپ پنجم، تهران، مرکز.
Al-Sakr, H. (2017), The novel Hona Al-warde is about dreams, illusions, and everything in between. Al-Kalima Magazine, Issue 122, http://www.alkalimah.net. [In Arabic].
Cazzato, L. (2002). Metafiction of anxiety: Modes and meanings of the postmodern self-conscious novel. Michigan: The University of Michigan.
Currie, M. (2014). Metafiction. London & New York: Routledge Taylor& Fransis Group.
Hutcheon, L. (2004), Modernism and Postmodernism in the Novel (Historiographic Metafiction) (H. Payandeh, Trans.). Tehran: Rouznegar. [in Persian].  
Hutcheon, Linda. (2013). Narcissistic Narrative: The Metafictional Paradox. Wilfred Laurier University Press.
Khosh Ghaftar, A.&. Others. (2022), Analyzing postmodern existential fields in the play "Ibn al-Rumi fi Modun al-Safih" by Abdul Karim Barshid. Arabic Literature magazine, Volume14, Issue 3, pp. 89-107. [in Persian].  
Klinkowitz, Jerome. (1998). "Metafiction". The Encyclopedia of the Novel.Chicago, London: Fitzroy Dearborn Publishers.
Lewis, B. (2004), Modernism and Postmodernism in the Novel: Postmodernism and Literature (H. Payandeh, Trans.). Tehran: Rouznegar. [in Persian]. 
Lodge, D. (2014), Postmodernist Novel: The Theories of the Novel from Realism to Postmodernism (H. Payandeh, Trans.). (1st ed.). Tehran: Rouznegar. [in Persian].  
Martin, W. (2007), Narrative Theories (M. Shahba, Trans.). (2nd ed.). Tehran: Hermes. [in Persian]. 
McHale, B., Hutcheon, L., Waugh, P., Hannayol, A., Fletcher, J., Bradbury, M., & Lewis, B. (2014), Modernism and Postmodernism in the Novel: Selection and Translation by Hossein Payandeh (1st ed.). Tehran: Niloufar. [in Persian]. 
Nasar, L. (2018), Hona Al-warde by Amjad Nasser, a novel of critical confusion. [In Arabic].
Nasser, A. (2017), Hona Al-warde (1st ed.). Beirut: Dar Al-Adab. [In Arabic].
Oufi, N. J. (2022), Features of Nostalgia in Amjad Nasser's Writings. Al-Wasat University, Humanities Journal, 6, 195-183. [In Arabic].
Payandeh, H. (2003), Critique Discourse: Articles in Literary Criticism. Tehran: Rouznegar. [in Persian]. 
Payandeh, H. (2009), Literary Criticism and Democracy. Tehran: Niloufar. [in Persian].  
Rabie, A. M. (2015), The Evolution of Poetry in Contemporary Jordanian Poetry 1980-2010 (1st ed.). Amman: Ministry of Culture. [In Arabic].
Sadri Khanlou, R. (2022), Provisions of metafiction and games in the novel Alanceyan's game. Arabic Literature magazine, Volume 14, Issue 1, pp. 21-41. [in Persian]. 
Shabaneh, O. (2018), Here is the Rose, by Amjad Nasser: Modern narrative methods. Al-Faisal Magazine. https://www.alfaisalmag.com. [In Arabic].
Shirkhani, M., & Khezeli, M. (2021), A Study of the Narrative Style of Metafiction in the Novel 'The Second War of the Dog'. Contemporary Arabic Literature Criticism, Yazd University, 11(22), 212-234. [in Persian]. 
Tadayyoni, M. (2009), Postmodernism in Iranian Fiction Literature: A Review of the Most Important Postmodernist Theories and Their Reflection in Contemporary Iranian Fiction. Tehran: Elm. [in Persian]. 
Ward, G. (2008), Modernism (Q. Fakhr Ranjbari & A. Karami, Trans.). Tehran: Mahi. [in Persian]. 
Waugh, P. (1996). Metafiction. London: Routledge.
Wu, P. (2011), Metafiction (S. Vaghfipour, Trans.). Tehran: Cheshmeh. [In Arabic].
Yazdanjoo, P. (2015), Postmodern Literature (Report, Perspective, and Criticism) (5th ed.). Tehran: Markaz. [in Persian].