ادب عربی

بر اساس شماره‌های نشریه

شماره جاری

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

اطلاعات آماری نشریات

همکاری با موسسه یا انجمن

فرم تعهد اثر

فرم تعارض منافع

شرایط پذیرش مقاله

شیوه نامه ارجاع نویسی و منبع نویسی

نمونه انگلیسی

نمونه فارسی

نمونه عربی

هزینه انتشار

راهنمای ثبت نام در پابلونز

داوران نشریه ادب عربی

تحلیل الخطاب النقدی لقصیدة «الرحیل إلی مدن العشق للبیاتی» علی ضوء نظریة فان لیوین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاذة مشارکة، فی قسم اللغة العربیة وآدابها بجامعة العلامة الطباطبائی،طهران، ایران.

2 طالبة مرحلة الدکتوراه فی اللغة العربیة وآدابها بجامعة العلامة الطباطبائی،طهران، ایران.

چکیده

إنّ التحلیلَ النقدی للخطاب یُعنی بدراسة العلاقات الجدلیة بین اللغة والخطاب والمجتمع،والسلطة التی تُکرّسها تلک العلاقات علی صعید الممارسة الاجتماعیة وما تحدثه من تغیرات اجتماعیة.فإنّ التحلیل النقدی للخطاب،یُبیّن العلاقة الموجودة بین النص وأیدیولوجیة المؤلف.یمهد تحلیل الخطاب النقدی الأرضیة لکی نستفید منه لمعالجة النصوص الأدبیة التی  تعکس القضایا السیاسیة والاجتماعیة للمجتمعات عامة وللمجتمع العربی خاصة.إنّ البیاتی من أجل حیاته الملیئة بالاضطرابات السیاسیة والاجتماعیة اختارَ الشعرَ کسلاحٍ للتمرّد علی الأوضاع السائدة وتنویر الأفکار فی مجتمعه المتخلّف.إذن یرمی هذا البحثُ إلی تمثیل الفاعلین الاجتماعیین و تبیین المعانی والأیدیولوجیات المستورة خلف قصیدة «الرحیل إلی مدن العشق» وتحدید المکونات السیمیائیة والاجتماعیة فیها علی أساس نظریة فان لیوین بالاعتماد علی المنهج التحلیلی الوصفی.ویتمّ تمثیلُ الناشطین الاجتماعیین فی هذه القصیدة بطریقتَی الحذف والاظهار.إنّ البیاتی قام بحذفِ الناشطین الاجتماعیین الذین ظلموا الناسَ وسلبوا الحریة منهم لکنّ تمثیلَه الناشطین الاجتماعیین الذین تمرّدوا علی الظلم والانعزال والجمود کان بشکل التعیین أکثر فهذا یدلّ علی استخدامه طریقة الإظهار.حاول البیاتی للتأکید علی أیدیولوجیته،إلی اضفاء الشرعنة علی مفاهیم کالرفض والإباء والثورة والابتعاد عن حیاة الانعزال والتقوقع عبرَ استخدام منظومات التحویل الحکائی والتفویض والتسویغ والتقییم الأخلاقی.فتبرز کثیرا استراتجیة التفویض فی هذه القصیدة لاضفاء الشرعنة علی هذة المفاهیم المجردة.إن التسمیة إلی جانب الدلالة الضمنیة من أنواع الإظهار هی أکثر تمثلا فی هذا الخطاب للتعبیر عن أهمیة دور هذه الشخصیات فی توعیة الناس وإضفاء الشرعنة إلی خطابه المبنی علی الدعوة إلی التجدد وإیقاظ العقول الصدئة.کما أنّ الشاعر اتّجه إلی نزع الشرعنة عن مضامین کالجمود وعدم الحریة والرکاکة والقتل والنفی حسب ما یقول به فان لیوین

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Critical Discourse Analysis of the Ode "Journey to the Cities of Love" Written by Abdul Wahab Bayati Based on Van Leeuwen's Theory

نویسندگان [English]

  • raja abuali 1
  • Shahrzad Amirsoleymani 2

1 Associate Professor in Department of Arabic Language and Literature,Allameh Tabataba`i University, Tehran, Iran.

2 Ph.D. Candidate,Department of Arabic Language and Literature,Allameh Tabataba`i University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Critical discourse analysis examines the dialectical relations between language, discourse and society and examines the consolidated hegemony of these relations at the level of social practice and the changes resulting from these relations. Critical discourse analysis explains the relationship between the text and the author's perspective.The analysis of critical discourse prepares the ground to benefit from it to treat literary texts that reflect political and social issues for societies in general and for Arab society in particular. Due to his politically and socially unstable life, Bayati chose poetry as a weapon to rebel against the prevailing situation and awaken thoughts in his backward society. Therefore, this research aims to portray the social agents in the poem "The Journey to the Cities of Love" and to determine the meanings of the aspects hidden in it and the semiotic and social elements, based on Van Leyen's theory, relying on the descriptive-analytical approach. In this poem, social agents are depicted with two methods of elimination and expression. Bayati removed the social agents who oppressed the people and deprived them of their freedom. But he identified the agents who rose up against the oppression and used the method of expression. Bayati has given legitimacy to concepts such as defiance, honor, revolution, and avoiding isolation by using myth and authorization and rationality and value for emphasizing his own perspective.Therefore,the strategy of authorization in this ode is very clear to legitimize these abstract concepts.In this discourse ,the naminalization is represented more along with the implicit meaning which is a type of statement in order to express the importance of the role of the characters in the awakening of the people and also to give legitimacy to their discourse based on the invitation to modernity and the awakening of rusty thoughts.As it has tended to delegitimize concepts such as stagnation, stagnation, lack of freedom, killing, and exile based on the theory of Van Leuween.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Critical Discourse Analysis
  • Ideology
  • Van Leeuwen
  • Abd al-Wahhab Al Bayati
  • Ode “ Journey to the Cities of Love"
مراجع
البیاتی،عبدالوهاب(1995)،الأعمال الشعریة،الجزء الثانی،بیروت:المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
البیاتی،عبدالوهاب(1999)،ینابیع الشمس،الطبعة الاولی،دمشق:دارالفرقد.
البیاتی،عبدالوهاب(1985)،قصائد الحب علی بوابات العالم السبع،الطبعة الثالثة،القاهرة:دارالشروق.
الخوری،لطفی(1990)،معجم الأساطیر،الجزء الأول،الطبعة الأولی،بغداد:دارالشؤون الثقافیة العامة.
بدری الحربی،فرحان(2003)،الأسلوبیة فی النقد العربی الحدیث دراسة فی تحلیل الخطاب،بیروت:مجد المؤسسة الجامعیة  للدراسات والنشروالتوزیع.
حجازی،عبدالرحمن(2005)،الخطاب السیاسی فی الشعر الفاطمی،الطبعة الاولی،الجزیرة:المجلس الاعلی للثقافة.
ربابعة،موسی(2011)،آلیات التأویل السیمیائی،ط1،الکویت،دارالآفاق.
رزق،خلیل(1995)،شعر عبدالوهاب البیاتی فی دراسة أسلوبیة،بیروت:موسسة الأشرف للتجارة والطباعة والنشر.
رواء،محمود حسین(2014)،ابن حزم ونقد المنطق (الکلیات الخمس نموذجاً)،مکتبة الألوکة.
سوان،جون والآخرون(2019)،معجم اللغویات الاجتماعیة،فوّاز محمد،عبدالرحمن حسنی:المترجمان،الطبعة الاولی،الریاض:دار وجوه للنشر والتوزیع.
شارادو،باتریک ومنغنو،دومینیک(2008)،معجم تحلیل الخطاب،عبدالقادر المهیری وحمادی صمود:المترجمان،تونس:دارسیناترا.
شرشار،عبدالقادر(2009)،تحلیل الخطاب السردی وقضایا النص،الطبعة الأولی،وهران:منشورات دارالقدس العربی.
خلیفی،فتحی(2013)، الإیدیولوجی والشعری فی دیوان عبدالوهاب البیاتی،الطبعة الأولی،تونس:الدار التونسیة للکتاب.
عبداللطیف،عماد والآخرون(2019)،التحیل النقدی للخطاب مفاهیم ومجالات وتطبیقات،الطبعة الاولی،برلین:المرکز الدیموقراطی العربی.
عبیدی،منیة(2016)،التحلیل النقدی للخطاب،الطبعة الأولی،عمان:دارالکنوز المعرفة للنشر والتوزیع.
عزام،محمد(2003)،تحلیل الخطاب الادبی علی ضوء المناهج النقدیة الحداثیة،دمشق:منشورات إتحاد الکتاب العرب.
عودة حمیدی الخاقانی،حسن عبد(2006)،«الترمیز فی شعر عبدالوهاب البیاتی»،أطروحة لنیل درجة الدکتوراه،جامعة الکوفة.
فارکلوف،نورمان(2009)،تحلیل الخطاب،طلال وهبه،بیروت:المنظمة العربیة للترجمة.
فان دایک،توین(2014)،الخطاب والسلطة،غیداء العلی،الطبعة الاولی،القاهرة:المرکز القومی للترجمة.
فوکو،میشل(1985)،نظام الخطاب وإرادة المعرفة،أحمد السلطانی وعبدالسلام بن عبدالعال،الدار البیضاء.
کریزویل،إدیث(1993)،عصرالبنیویة،جابر عصفور،الطبعة الاولی،الکویت:دارسعاد الصباح.
ماسنیون،لویس(1964)،شخصیات قلقة فی الإسلام،عبدالرحمن بدوی،الطبعة الأولی،القاهرة:دارالنهضة العربیة.
ماریان ،یورغسن والآخرون(2019)،تحلیل الخطاب النظریة والمنهج،شوقی بوعنانی:المترجم،الطبعة الاولی،المنامة:هیئة البحرین للثقافة والآثار.
نادیة،محمد باشا(2018)،«الدیمقراطیة التشاوریة عند هابرماس»،مجلة البحث العلمی فی الآداب،العدد التاسع عشر،جامعة عین شمس.
یقطین،سعید،(1997)،تحلیل الخطاب الروائی،بیروت:المرکز الثقافی العربی للطباعة والنشر والتوزیع.
المصادر الفارسیة
آقاگل زاده،فردوس(1385)،تحلیل گفتمان انتقادی،تهران:شرکت انتشارات علمی وفرهنگی.
خوانساری،محمد(1356)،فرهنگ اصطلاحات منطقی،تهران:بنیاد فرهنگ اسلامی.
عبداللهی،حسن (1388)،«دیک الجن شاعر مظلوم اهل البیت»، مجله زبان وادبیات عربی،العدد1،97-116.
فان لیون،تئو(2004)،آشنائی با نشانه شناسی اجتماعی،محسن نوبخت،تهران:انتشارات علمی.
فان لیون،تئو(1395)،تحلیل گفتمان سیاسی،امر سیاسی به مثابه یک برساخت گفتمانی،امیر رضائی پناه وسمیه شوکتی مقرب،تهران:انتشارات تیسا.
کریمی فیروزجائی،علی(1396)،گفتمان شناسی انتقادی،تهران:انتشارات جامعه شناسان.
یارمحمدی،لطف الله(1383)،گفتمان شناسی رایج وانتقادی،تهران:نشر هرمس.
المواقع الإلکترونیة
المهاجر،جعفر(2021،27 سبتمبر)،«الراحل عبدالوهاب البیاتی شاعر المنافی والفقراء والبحث عن النقاء»:
https://www.almothaqat.com/b2/920865
الخاقانی،حسن(2017)،«رموز الموت والحیاة وما بینهما فی شعر عبدالوهاب البیاتی».
https://www.abdullazohair.com/web/2017/10/16
Sources
Abdul Latif,E and et al.(2019),Critical discourse analysis concepts,spaces and comparisons,First edition.Berlin: The Arab Democratic Center.]In Arabic[
Abdollahi,H.(1388), Dik al-Jan, the oppressed poet of Ahl al-Bayt,Journal of Arabic literature, number 1.97-116. ]In Arabic[
Agha Gol Zadeh,F.(2006),Critical discourse analysis,Tehran: Scientific and Cultural Publishing Company.]In Persion[
Azzam,M.(2003),Analyzing literary discourse based on modern critical approaches,Damascus: Manshurat Ittihad al-Kuttab al-ʻArab. ]In Arabic[
Al-bayati, A.(1995),al-a'mal al-she'riah, Beirut:The Arab Foundation for Studies and Publishing, (vol 2). ]In Arabic[
Al-bayati, A.(1999), Yanabi al-Shams, First edition, Damascus: Dar Al Farqad. ]In Arabic[
Al-bayati, A.qasayid alhub alaa bawaabat alaalam alsabe,Third edition,Cairo: Dar Al Shorooq. ]In Arabic[
Al-Khaqani,H.(2017), Symbols of death, life and what is between them in the poetryof Abd al-Wahhab al-Bayati, https://www.abdullazohair.com/web/2017/10/16.Al-Khouri,L.The dictionary of mythology,First edition,Baghdad:The General House of Cultural Affairs,(vol1) ]In Arabic[
Al Mohajer,j.(2021) The late Abdul-Wahhab Al-Bayati, the poet of exile and the poor, and the search for purity, https://www.almothaqat.com/b2/920865. ]In Arabic[
Badri Alharbi,Farhan,(2003),Stylistics in modern Arabic criticism,a study analysis,Beirut:Glory to the University Institute for Studies,Publishing and Distribution. ]In Arabic[
Fairclough, N.(2009),Discourse analysis,Translated by Talal Wahba,Beirut:Arab Organization for Translation. ]In Arabic[
Foucault, M.(1985),Discourse system and the will to know,Translated by Ahmad Al-Soltani and Abdul Salam Ebn Abdul Ali, Al dar Al Bedaa.]In Arabic[
Hijazi,A(2005),Political discourse in Fatimi poetry,First edition,Aljazeera:Almajlis al aela lilthaqafa. ]In Arabic[
Kalifi,F.(2013), Ideology and Poetics in the poetical of  works Abd al-Wahhab al-Bayati,Tunisia: al-dar-al-tonesia-lelkottab. ]In Arabic[
Karimi Firouzjaei, Ali (2016),Critical Discourse Studies, Tehran:Sociologists Publications. ]In Persion[
Khansari,M.(1997), Dictionary of logical terms,Tehran: Scientific and Cultural Publishing Company. ]In Persion[
Swan, j and et al.(2019),Dictionaryof  Sociolinguistics,Translated by Mohammad Fawwaz,Abdurrahman Hasani,First eddition,Riyadh:Dar wojooh for publishing.]In Arabic[
Sharado,P.andMengino,D.(2008),A Dictionary of Discourse Analysis,Translated by Abdelkader Al-Muhairi and Hammadi Samoud,Tunisia:Dar sinatra.]In Arabic[
Shershar, Abdul Qader ,(2009),Narrative discourse analysis and text issues,First edition,Oran:Manshurat dar alquds alarabi. ]In Arabic[
Jorgensen,M.and Philips,L.(2019),Discour analysis,theor and method,Translated by Shawqi Buanae,First edition,Maname:Bahrain Authority for culture and Antiquities.]In Arabic[
Kurzweil, E.(1993),The era of structuralism,Translated by Gaber Asfour,First edition,Kuwait:Dar SOUAD Al-Sabah.]In Arabic[
Massignon,L.(1964),Anxious personalities in Islam,Translated by Abdul Rahman Badawi,First edition,Cairo: Dar al-Nahzah al-Arabiah.]In Arabic[
  nadiyeh,M.(2018),Consultative democracy according to Habermas, Journal of Scientific Research inArts,number nineteen,Ain Shams University.]In Arabic[
  Obaidi,M.(2016 ), Critical discourse analysis,First edition,Oman: Dar al-Knooz al-Marfah for   publication and distribution.]In Arabic[
Odeh Hamidi  Alkhaqani,H.( 2006), Symbolization in the poetry of Abd al-Wahhabal-Bayati,Thesis for obtaining a Ph.D,University of Kufa.]In Arabic[
Rababea,M.(2011),Tools for enterpreting semiotecs,First edition, Kuwait:Dar Al Afaq.]In Arabic[
Rawa, M. (2014), Ibn Hazm and the Criticism of Logic (The Five Colleges as a Model), Alukah Maktabatt. ]In Arabic[
  Rezq,Kh.(1995),Abdul Wahab Al-Bayati's poetry in a stylistic study,Beirut: Institute of  Al-Ashraf for Trade, Printing and Publishing. ]In Arabic[
Van Dijk,T.(2014),Discourse and Power,Translated by Ghaida Al-Ali,First edition,cairo:National Center For Translation.]In Arabic[
Van Leeuwen,T.(2016), Analysis of political discourse, political matter as a discursive construction,Translated by Amir Rezaei Panah and Somyeh Shokati Mogharrab,Tehran: Tisa Publications.]In Arabic[
Van Leeuwen, T.(2004) Familiarity with social semiotics,Translated by Mohammad Nobakht,Tehran: Scientific publications.]In Persion[
Van Leeuwen, T. (1996). The representation of social actors. Texts and
practices; Readings in Critical Discourse Analysis. C.R. Caldas – Coulthard
(ed.).London: Routledge.
Van Leeuwen,T.(2008)Discourse and practice, New tools for critical discourseanalysis. New York: Oxford University Press.
Yaghtin,saeed,(1997),Narrative discourse analysis,Beirut:Al Markaz Althakafi Alarabi For Printing,Publishing and Distribution. ]In Arabic[
Yarmohammadi,Lotfollah,(1383),Popular and critical discourse,Tehran:Hermes Publication ]In Persion[
ادب عربی
دوره 15، شماره 4 - شماره پیاپی 38
آذر 1402
صفحه 43-70
فایل ها
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 14 آبان 1401
  • تاریخ بازنگری: 27 بهمن 1401
  • تاریخ پذیرش: 02 اسفند 1401
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار