نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران.

2 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه فرهنگیان

چکیده

حضور پدیدار شناختی در نشانه معناشناسی، به حضور جسمانه شَوِشگر و کنش پرداز در موقعیت گفتمانی اشاره دارد. بر اساس نشانه معناشناسی شوشگر در عملیات گفتمان در کانون حضور قرار دارد و تحت تأثیر شرایط گفتمانی گفتمان در وضعیت‌های مختلفی شکل می‌گیرد. برخلاف نشانه‌شناسی این رویکرد جدید ابعاد مختلف حسی، ادراکی، عاطفی و زیباشناختی را در تولید معنا سهیم می‌داند. پیکره گفتمانی بر پایه نظام‌هایی استوار است که گرمس آنها را به کنشی، شوشی، تنشی و بوشی تقسیم کرده و نشانه معناشناسی بر اساس فرآیند تولید معنا به مطالعه آنها می‌پردازد. پژوهش حاضر بر اساس رویکرد تحلیل کنش‌محور  گرمس، سروده «نامه‌ای به سیف بن ذی یزن» را مورد مطالعه قرار داده است. بر اساس این رویکرد کنش در مرکز عملیات روایی قرار دارد و برخورد کنش‌های مختلف هویت یک گفتمان را شکل می‌دهد. وضعیت کنشی در واقع تلاشی برای به دست آوردن ابژه ارزشی و برطرف کردن نقصان ارزشی است. نگارندگان با تکیه بر رویکرد تحلیل کنش‌محور، به دنبال شناخت و تبیین روند تولید معنا در این قصیده هستند. شاعر این قصیده را بین سال‌های 1961 تا 1971 سروده است. سال‌هایی که بعد از شکست اعراب، جهان عرب از هرج و مرج نابسامانی رنج می‌بُرد و یمن نیز در نتیجه ستیز بین ناصریست‌ها و سلطنت‌طلبان از یک‌سو و کمونیست‌ها و ناسیونالیست‌ها در بحران بود. نتایج پژوهش بیانگر این است که قصیده با ترسیم یک فضای تنشی آغاز می‌گردد. گفته‌پرداز، تحت تأثیر شرایط حسی و ادراکی پذیرای این شرایط نیست و «سیف بن ذی یزن» را به مقابله و رویارویی دعوت می‌کند. به اقتضای نظام  استعلاییِ غالب بر گفتمان حاکم، در سیر روایی رخداد، گفته‌پرداز به دنبال وادار ساختن گفته‌پذیر به حرکت و خیزش است. شاعر واقعیتی از جامعه رکود زده و مصیبت‌دیده را به تصویر می‌کشد و با به کارگیری طرحواره‌های حرکتی و زیباشناختی، به دنبال انتقال حس و ادراک تنیده در وجود خود، به گفته‌پذیر و خلق مرحله کنشی است. سیر روایی بر اساس نظام گفتمانی از سکون به سمت پویایی و خیزش گام برمی‌دارد. در مرحله تنشی فقدان کنش متقابل ترسیم می‌شود و در پایان، حضور کنشگرانه از سوی سیف بن ذی یزن تثبیت می‌گردد. کنشی که رهایی و خلاص و زندگی را برای وطن و سرزمین به بار آورده و تصاحب مجدد وطن و سرزمین را به عنوان ابژه ارزشی به تصویر کشیده است

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analytical Study of "Eli Saif Bin Dhi Yazan's Letter" by Abdulaziz Makaleh Based on the Action-Oriented Approach of Greimas

نویسندگان [English]

  • Hossein Elyasi 1
  • Zeinab Ghasemiasl 2

1 Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Lorestan University, Khorramabad, Iran.

2 Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, Farhangian University

چکیده [English]

Phenomenological and different dimensions of discourse including sensory, perceptual, emotional and aesthetic dimensions are based on systems. Greimas has divided them into action, action, tension, and action. Semantics studies based on the process of meaning production. This article has analyzed the poem "A letter to Saif bin Dhi Yazen" according to the approach of Greimas' action-oriented analysis. Relying on the action-oriented analysis approach, the authors seek to understand and explain the meaning generation process in this ode. According to the obtained results, the poem begins by drawing a tense atmosphere. The speaker is under the influence of sensory and perceptive conditions and is not receptive to these conditions. He invites Saif bin Dhi Yazen to a confrontation. According to the transcendental system that dominates the discourse, in the course of the narrative, the narrator seeks to make the spoken to move and rise. The poet portrays the reality of the stagnant and distressed society. By using movement and aesthetic schemas, it seeks to transfer the sense and perception embedded in one's existence to the spoken word and create an action stage. The narrative moves from stillness to movement. In the tense stage, the lack of interaction is drawn, and at the end, the active presence of Saif bin Zhi Yazen is established. An action that has brought liberation and life to the homeland and the land and has depicted the repossession of the homeland and the land as a valuable object

کلیدواژه‌ها [English]

  • semantic sign
  • Greimas
  • action-oriented analysis
  • Abdul Aziz Maqaleh
  • Eli Saif bin Dhi Yazen's letter
احمدی، بابک(1370)، ساختار و تأویل متن، تهران، نشر مرکز.
آیتی، اکرم(1392)، «بررسی نشانه معناشناسی گفتمان در شعر پی‌دار و چوپان نیما یوشیج»، فصلنامه جستارهای ادبی، ش18، صص105- 124.
البستانی، بشری(2016م)، وحدة الإبداع وحواریة الفنون، ط1، عمان: دارفضاءات.
پیشگام، ناهید، معروف، یحیی، محمدی، مجید(1400)، نشانه‌شناسی عنوان در شعر محمد حلمی ریشه؛ مطالعه موردی: لاتعطنی تفاحة أخری، رسالة إلی کلیم الله و أبابیل، مجله ادب عربی، سال 13، شمارۀ4، صص17- 37.
خلیف خضیر الحیانی، محمود(2019م)، النظریات النقدیة الحدیثة: مناهج الحداثة، الأردن، اربد: عالم الکتب الحدیث.
ربابعه، موسی(2012م)،آلیات التأویل السیمیائی، الکویت: دارالمتنبی للنشر.
رسولی، پگاه و دیگران(1400)،«تحلیل نشانه معناشناسی حکایت طوطی و بازرگان مثنوی و معنوی مولانا»، فصلنامه تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی، دوره14، ش53، صص294- 313.
روشه، گی(1395)، جامعه شناسی تالکیت پارسونز، ترجمۀ نیک گهر، تهران، نشر نگاه.
شعیری، حمیدرضا(1395)، نشانه معناشناسی ادبیات: نظریه و روش در تحلیل گفتمان ادبی، تهران، انتشارات دانشگاه تربیت مدرس.
شعیری، حمیدرضا(1388)، «از نشانه‌شناسی ساختگرا تا نشانه معناشناسی گفتمانی»، فصلنامه نقد ادبی، ش8، صص33- 51.
شعیری، حمیدرضا(1395)، تجزیه و تحلیل نشانه معناشناسی گفتمان، تهران، انتشارات سمت.
عرفت پور، زینة(1401)، « تحلیل نشانه‌شناختی قصیده الحزن صلاح عبدالصبور بر اساس دیدگاه ریفاتیر، مجله ادب عربی، سال15، ش3، پیاپی37، صص2- 18.
فلاح، ابراهیم، شفیع پور، سجاد(1398)، «تحلیل روایت موسی و سامری بر پایه نشانه معناشناسی گفتمانی»، مجله جستارهای زبانی، ش1، پیاپی49، صص25- 50.
قدرتی، ام‌البنین، صیادی نژاد، روح ا‌الله، نجفی ایوکی، علی(1402)، «بازنمایی کنشگران در رمان الطلیانی بر اساس رهیافت ون لیوون»، مجله نقد ادب معاصر عربی، سال 13، پیاپی6، صص94- 118.
کنعانی، ابراهیم(1397)، «نشانه معناشناسی نور در شعر سهراب سپهری»، مجله زبان‌شناسی و گویش‌های خراسان، فردوسی، ش18، صص1- 20.
گرمس، آلژیرداس ژولین(1389)، نقصان معنا، ترجمه و شرح: حمیدرضا شعیری، تهران، نشر علم.
محمدی اصل، عباس(1390)، پارسنز و نظریه کنش، تهران، نشر آذین.
مددی، مجید(1397)، از خودبیگانگی انسان مدرن، چاپ یکم، تهران، نشر آگاه.
وفایی مقدم، فریده(1391)، «تحلیل نشانه معناشناختی شعر آرش کمانگیر و عقاب: تحول کارکرد تقابلی زبان به فرآیند تنشی»، نشریه جستارهای زبانی، دورۀ4، ش1، صص124-105.
Afrashi, A. (2016). Basics of Cognitive Semantics. Tehran, Research Institute of Humanities and Cultural Studies.[In Persian].
Ahmadi, B. (1991). structure and interpretation of the text, Tehran: Nahr-e-Karzan. [In Persian[.
Aiti, A.2012). "Examining the semiotics of discourse in Nima Yoshij's Pi Dar and Chupan", Literary Queries Quarterly, Vol. 18, pp. 105-124.[In Persian[
Al-Bustani, B. (2016).The Unity of Creativity and the Dialogue of Arts, 1st edition, Amman: Dar fada’at. [In Arabic[.
Arafatpour, Z. (2022), "Semiotic analysis of Salah Abd al-Sabour's Qaseida al-Hazn based on Rifatir's theory, Arabic Literature Magazine, year 15, vol. 3, pp. 37-37, pp. 18-2.[In Persian[.
Bakhtin, Mikhail. (1981). The Dialogic Imagination: Four Essays, Ed. Michael Holquist. Trans. Caryl Emerson and Micheal Holquist. Astin: University of Texas Press.
Fallah, E. Shafipour, S. (2018). "Analysis of the narrative of Moses and Samaritans based on discourse semantics", Journal of Linguistic Studies, vol. 1, series 49, pp. 25-50.[In Persian[.
Garmes, A. J.(2010). lack of meaning, translation and commentary: Hamidreza Shoyiri, Tehran: Alam Publishing. [In Persian[.
Ghudarti, U, Sayadinejad, R, Najafi Ayuki, A. (2023). "Representation of actors in Al-Taliani's novel based on Van Leeuwen's theory", Contemporary Arabic Literature Review, year 13, series:6, pp. 118-94.[In Persian[.
Kanani, E. (2017). "Semantics of Light in Sohrab Sepehari's Poem", Journal of Linguistics and Dialects of Khorasan, Ferdowsi, Vol. 18, pp. 1-20.[In Persian[.
Khalif Khudair Al-Hayani, M.(2019), Modern Critical Theory: Approaches to Modernity, Jordan, Irbid: Modern World of Books. [In Arabic[.
Madadi, M. (2017).on the alienation of modern man, 1st edition, Tehran: Aghah Publishing House. [In Persian[.
Mohammadi Asl, A. (2012). Parsons and Theory of Action, Tehran: Azin Publishing. [In Persian[.
Pishgam, N, Ma'rouf, Y, Mohammadi, M. (2021). title semiotics in Mohammad Helmi's poetry. Case study: La Tatani Tafaha Ukhara, Resala Ela Kalimullah And Ababil, Journal of Arabic Literature, year 13, number 4, pp. 17-37.[In Persian[.
Raba’a, M.(2012). Mechanisms of Semiotic Interpretation, Kuwait: Dar Al-Mutanabbi Publishing.[In Arabic[.
Rasouli, P.and others (2021). "Analysis of the semiotics of the story of the parrot and the merchant of the Masnavi and Manavi of Rumi", Quarterly Journal of Analysis of Persian Language and Literature Texts, Volume 14, No. 53, pp. 294-313. [In Persian[.
Roche, G.2015). Talkitt Parsons Sociology, translated by Nik Gohar, Tehran, Negah Publishing House. [In Persian[.
Shairi, H. R. (2015).Semiotics of Literature: Theory and Method in Literary Discourse Analysis, Tehran: Tarbiat Modares University Press. [In Persian[
Shoairi, H. (2008). "From Constructivist Semiotics to Discourse Semiotics", Literary Criticism Quarterly, Vol. 8, pp. 51-33. [In Persian[.
Shoairi, H.(2015). analysis of the semiotics of discourse, Tehran: Samt Publications. [In Persian[.
Wafai Moghadam, F. (2013). "Semiotic analysis of Arash Kamangir's poem and the eagle: the transformation of the confrontational function of language into a tense process", Journal of Linguistic Studies, Volume 4, Vol. 1, pp. 105-124. [In Persian[.