علیرضا محمدرضایی؛ عیسی متقی زاده؛ فاطمه اکبری زاده
چکیده
جاحظ یکی از چهرههای برجسته در عرصة نثر عربی در دورة عباسی محسوب میشود که آثار مهمی از وی به جا مانده است. در میان میراث ادبی او، کتاب «البخلاء» طنزی با ابعاد روانشناختی از شخصیت بخیل و حاصل معارف ...
بیشتر
جاحظ یکی از چهرههای برجسته در عرصة نثر عربی در دورة عباسی محسوب میشود که آثار مهمی از وی به جا مانده است. در میان میراث ادبی او، کتاب «البخلاء» طنزی با ابعاد روانشناختی از شخصیت بخیل و حاصل معارف و تجارب اوست و به خوبی هنر جاحظ را مینمایاند. این ادیب گرانسنگ در کتاب «البخلاء» در قالب طنز، با تکیه بر وصف، موضوع بخل ورزی در زندگی بخلاء را دستمایه قرار داده و شخصیت و طرز تفکر بخیل را به تصویر کشیده است؛ آن گونه که شخصیت بخیل، شخصیتی منفعل و به دور از اجتماع نیست، بلکه فردی دانا است که با زیرکی و درایت و با شناخت کامل از خود، به تنظیم روابط با دیگران میپردازد و با بهره از هوش اجتماعی و یا همان هوش هیجانی، عوامل را در جهت موفقیت خویش سامان میبخشد. در این جستار کوشش میشود به روش تحلیلی توصیفی، شخصیت بخیل و ویژگیهای آن در کتاب «البخلاء» با توجه به نظریة هوش هیجانی مطرح در حوزة روانشناسی بررسی شود. تحلیل روانشناختی شخصیت بخیل در کتاب «البخلاء» روشن میکند که آنان به لحاظ شخصیتی افرادی با هوش هیجانی بالایی بوده و با بهرهگیری از آن، تعاملات خویش را سامان میدادهاند.