نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علیرضا محمدرضایی ¹
• عیسی متقی زاده ²
• فاطمه اکبری زاده ³

¹ دانشیار دانشگاه تهران (پردیس فارابی)

² دانشیار دانشگاه تربیت مدرس

³ استادیار دانشگاه الزهراء (س)

چکیده

جاحظ یکی از چهره­های برجسته در عرصة نثر عربی در دورة عباسی محسوب می‌شود که آثار مهمی از وی به جا مانده است. در میان میراث ادبی او، کتاب «البخلاء» طنزی با ابعاد روانشناختی از شخصیت بخیل و حاصل معارف و تجارب اوست و به خوبی هنر جاحظ را می‌نمایاند.
این ادیب گرانسنگ در کتاب «البخلاء» در قالب طنز، با تکیه بر وصف، موضوع بخل ورزی در زندگی بخلاء را دستمایه قرار داده و شخصیت و طرز تفکر بخیل را به تصویر کشیده است؛ آن گونه که شخصیت بخیل، شخصیتی منفعل و به دور از اجتماع نیست، بلکه  فردی دانا است که با زیرکی و درایت و با شناخت کامل از خود، به تنظیم روابط با دیگران می‌پردازد و با بهره از هوش اجتماعی و یا همان هوش هیجانی، عوامل را در جهت موفقیت خویش سامان می‌بخشد.
در این جستار کوشش می‌شود به روش تحلیلی توصیفی، شخصیت بخیل و ویژگی­های آن در کتاب «البخلاء» با توجه به نظریة هوش هیجانی مطرح در حوزة روانشناسی بررسی شود. تحلیل روانشناختی شخصیت بخیل در کتاب  «البخلاء» روشن می­کند که آنان به لحاظ شخصیتی افرادی با هوش هیجانی بالایی بوده و با بهره­گیری از آن، تعاملات خویش را سامان می­­داده­اند.

کلیدواژه‌ها

• البخلاء
• جاحظ
• طنز
• هوش هیجانی
• ابعاد هوش هیجانی

عنوان مقاله [English]

Emotional Intelligence of The Miser Character In Al-bokhala (Misers)

نویسندگان [English]

• Alireza Mohammad Rezaei ¹
• Isa Mottaghi Zadeh ²
• Fatemeh Akbari Zadeh ³

¹ Associate Professor in University of Tehran (Callege of Farabi)

² Associate Professor in the Tarbiat Modarres University

³ Assistant Professor in university of Alzahra

چکیده [English]

Jahez is considered as one of the prominent figures in Arabic prose literacy of Abbasids era which has left important works. Among his literary heritages, “Al-Bokhala” is the result of Jahez’s own experiences and knowledge, and shows the art of Jahez by introducing the miser characters and their intelligence.
This precious scholar has described the subject of avarice in miser’s life, based on satire. He has depicted the personality and ideology of a miser very well that a miser character is not a passive character but it is a societal character. He is a wise person with intelligence and cleverness that regulates his relationship with others with a full recognition of himself and with the use of his emotional intelligence, organizes the factors of his success.
This article attempts to contemplate the miser character in Al-Bokhala book using Analytical Descriptive Method and consider its character traits regarding on considerable theories in psychology areas especially in emotional intelligence field.
Analysing the miser characters in Al-Bokhala book determines that they are people with a high emotional intelligence ability and to achieve their goals they use this ability with marvellous attitudes.

کلیدواژه‌ها [English]

• Al-Bokhala
• Jahez
• Emotional intelligence