نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید بهشتی تهران

3 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران

چکیده

ناجی العلی از جملة هنرمندانی است که با درک جایگاه متون چندرسانه‌ای، ادبیات و فرهنگ عربی را در آثار خویش به شکل‌های مختلف انعکاس داده است. مطالعة کیفیت کاربرد بینامتنیت به­عنوان یک استراتژی متنی در آثار ناجی العلی، هدفی است که پژوهش حاضر بر مبنای
آن نگاشته شد. بدین منظور نگارندگان ذیل این پرسش که بینامتنیت چه تأثیری بر فرم و محتوای آثار العلی داشته است، این جستار را به سرانجام رساندند. در فرآیند بررسی روابط بینامتنی موجود بین ادبیات عربی و هنر کاریکاتور نزد العلی، استخراج و دسته‌بندی شد. با تحلیل نمونه‌ها این نتایج بدست آمد:بینامتنیت در آثار ناجی العلی، از جنبة ساختاری، گاه در طرحِ اثر وگاه فقط به­صورت یک یا چند کلمه استفاده شده است. نوع دیگری هم وجود دارد که از هر دو گزینه یعنی الگوی اثر و استفاده از متن، بهره می­برند. اما از نظر محتوا و درون­مایه، العلی در به کارگیری بینامتنیت تلاش کرده است تا ضمن استفاده از مفاهیم مقبول نزد ملت‌ها، ذهن مخاطب را به سمتی هدایت کند که رنج در به کارگیری بینامتنیت تلاش کرده است تا ضمن استفاده از مفاهیم مقبول نزد ملت‌ها، ذهن مخاطب رابه سمتی هدایت کند که رنج فلسطین را دریابد. این تلاش ناجی العلی در انواع مختلف بینامتنیت تاریخی، مذهبی، فولکوریک و فرهنگ جهانی قابل مشاهده است که راهبردهای
تضاد، تعجب، طرح سوال، طنز تلخ و... برای بیان آنها به تناوب مورد استفاده قرارگرفته­اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Usage of Intertextuality in Palistinian Resistance Literature (Naji al- Ali’s Caricatures, for Example)

نویسندگان [English]

  • Ali Afzali 1
  • walid saedi nasab 2
  • Zeinab Ghsemi Asl 3

1 Assistant Professor, Department of Arabic Literature. University of Tehran

2 phd student, department od arabic literature, shahid beheshti university

3 Ph.D Student, Arabic Language and Literature. University of Tehran

چکیده [English]

In cultural discourse, a caricature has a special role in contemporary world and specially in political and social issues it is preferable to written cultural. There is no doubt that the influence of visual displays and the inspiritual meanings of caricatures, is higher than the written and audience mysteries and concepts. The Palestinian case and the artists who have used their art and his moral obligation to show the pain of this nation, are manifest in caricatures of Naji Al- Ali, the Plestinian caricaturist. Naji Salim Hussain al-Ali was a Palestinian cartoonist, noted for the political criticism of "Israel" in his works. He born on 29 August 1987 in the Palestinian village of Ash Shajara  and On 22 July 1987, al-Ali was shot in the neck and mortally wounded. Naji al-Ali died five weeks later in Charing Cross Hospital. Many people belive that the intelligence agency of Israel "moosad"  killed Al Ali. Al Ali's cartoons were drawn from his experience as a Palestinian refugee since childhood and clearly reflected his political stance,which was often critical of the Arab regimes. He has been described as the greatest Palestinian cartoonist and probably the best-known cartoonist in the Arab world. He is perhaps best known as creator of the character Handala, pictured in his cartoons as a young witness of the satirized policy or event depicted,and who has since become an icon of Palestinian defiance. Handala has also been remarked that "He was the arrow of the compass, pointing steadily towards Palestine. Naji Al-Ali used only simple lines and traces to depict his ideas and thoughts onto paper. His works and thoughts were impressive and unusual.The intertexuallity is used in Ali’s cartoons structurally, in plan of cartoon or in one or a few words. He used another kind of technique by combining the plan and text. Al-Ali tried to use the nation’s acceptable themes that lead the viewers and readers to understand Palestinian pain and suffering. Naji Al- Ali used the historian, religious and folkoloric intertextuality and world calture and applied the contrast, surprise, question, satire and other techniques. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Palestinian Resistance Literature
  • Intertextuality
  • Naji al-Ali
  • Caricature
قرآن کریم.
أبوراشد، عبدالله، «ناجی العلی، ذاکرة مفتوحة على المقاومة»، جریدة الفنون، العدد 47، صص 8-24، 2004.
الأسدی، عبده، دراسة فی ابداع ناجی العلی، بیروت، دارالکنوز العربیه، 1994.
البوجدیدی، علی، «الفضاء فی الکاریکاتیر الساخر، رسوم ناجی العلی الکاریکاتوریة»، الکوفة، السنة 2، العدد 2، صص 193- 214، ربیع 2013.
 خضری، سید احمد رضا، تاریخ خلافت عباسی از آغاز تا پایان آل بویه، تهران، سمت، 1379.
دکارت، رنه، گفتار در روش راه بردن عقل، ترجمة محمدعلی فروغی، تصحیح امیرجلال­الدین اعلم، تهران، البرز، 1377.
سلمان، طلال، کاریکاتیرناجی العلی،ناجیالعلی اسمناالحرکی، بیروت، المرکز العربی للمعلومات، 1983.
شاه سیاه، سارا، «تأثیر کاریکاتور به­عنوان یک میدان هنری در ایران»، مطالعات جامعه شناختی ایران، ش5 ،  صص 134-197، 1391.
شاه ولی، منصور و ژیلا مشفق، «بررسی کارکرد اطلاع رسانی کاریکاتور با توجه به ویژگی های شخصی سواد بصری و دانش عمومی کاریکاتور»، کیهان کاریکاتور، ش 176-175، صص 9-4، 1385.
طبری، محمد بن جریر، تاریخ الطبری، بیروت، دارالتراث، 1967.
العابودی، فادی عبدالمجید، فیالذکرىالثانیةلاستشهادناجیالعلیدراسةفیکاریکاتیر ناجیالعلی، فلسطین، دارمجد الکروم، 1989.
عبد العزیز، عمر، ناجی العلی، الشّاهد والشّهید، الإمارات المتحدة العربیة، دائرة الثقافة والإعلام، 2001.
کلم، محمود عبدالله، ناجی العلی، کامل التراب الفلسطینی، من أجل هذا قتلونی، بیروت، داربیسان، 2001.
                   ، ناجی العلی، من أجل هذا قتلونی، بیروت، دار بیسان، 2001.
الفقیه، خالد، حرکة الوعی فی کاریکاتیر ناجی العلی، الاردن، دار فضاءات ، 2012.
محلاتی، رسول، درس‌هایی از تاریخ تحلیلی اسلام، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1368.
النابلسی، شاکر، أکله الذئب، السیرة الفنیة للرسام ناجی العلی، بیروت، المؤسسة العربیة للدراسات والنشر، 2005.
النجار، سلیم و آخرون، ناجی العلی نبض لم یزل فینا، الاردن، دار البیرونی، 2012.
الیوسفی، ماهر، ناجی العلی، مدهش الملهاة و مفجع المأساة، دمشق، أطلس، 2006.
Webster, Merriam, Webster Ninth new collegiate Dictionary, University of California, 2008.