نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• وحید میرزائی ¹
• نرگس انصاری ²
• علیرضا شیخی ³

¹ دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

² دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

³ استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

چکیده

 بررسی واژگان شعر از جمله رویکردهایی است که به منظور متمایز ساختن نوشتار و سبک شاعر استفاده می­شود و در کنار دیگر لایه­های سبک­شناسی یعنی نحوی، بلاغی و آوایی نقش مهمی در تبیین شیوه بیان فرد، عصر یا دوره و یا جریان ادبی دارد. از آنجایی که واژه ساختار زبان را شکل می­دهد، بررسی واژگان متون ادبی، جایگاه ویژه­ای در فهم و شناخت سبک و زبان شاعرانه دارد؛ لذا واژه را باید اولین نمود و ابزاری دانست که به عواطف و احساسات شاعرانه تجسم بخشیده و ارتباط وی را با خواننده فراهم می­کند. با توجه به اهمیت این عنصر زبانی در ادبیات و قابلیت مطالعه مستقل آن پژوهش حاضر تلاش دارد با تمرکز بر آن و با روش توصیفی و تحلیلی و به کار گرفتن رویکرد آماری به بررسی لایه واژگانی در دیوان سماء فی خوذة از عدنان صائغ - شاعر معاصر عراق که به ادبیات مقاومت خود شناخته شده است - بپردازد تا با کشف ارتباط این لایه با محتوا و بافت متن، همچنین پیوند واژگان با یکدیگر، کارکرد واژگان شعری پربسامد را مشخص کند و به منظور دریافت اندیشه غالب بر دیوان شعری شاعر، سبک او را در ترکیب واژگانی و سبک نوشتاری واژگان مورد کاوش قرار دهد. بر اساس تحلیل­های انجام شده در این پژوهش، واژگان شاعر به طور کاملا هدفمند و منطبق با محیط پیرامونی وی انتخاب شده است که بخصوص در عنوان دیوان نمود برجسته­ای دارد و تقابل دو دنیای معنوی و مادی (درونی - بیرونی) با مرکزیت کلیدواژ­ه­های آسمان و کلاه­خود، دیالکتیک­های متفاوتی از وسعت و تنگنا را به وجود آورده است. از سویی ترکیب­های واژگانی نو سبب تفرد و برجسته­سازی سبکی در دیوان شعری شاعر شده است و ساختی متفاوت و سبکی متمایز به شعر وی می‌بخشد. همچنین شکل کانکریت واژه در نزدیکی و یکسان‌سازی صوت و ابعاد دیداری واژه بسیار هنرمندانه صورت گرفته است.

کلیدواژه‌ها

• سبک‌شناسی
• لایه واژگانی
• عدنان الصائغ
• سماء فی خوذة
• کانکریت

عنوان مقاله [English]

A Stylistic Lexical Analysis of Sama fi Khozeh by Adnan al-Sayegh

نویسندگان [English]

• Vahid Mirzaei ¹
• Narjes Ansari ²
• Alireza Shaikhi ³

¹ Ph.D. Candidate in Arabic Language and Literature, Imam Khomeini International University

² Associate Professor, Department of Arabic Language and Literature, Imam Khomeini International University

³ Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, Imam Khomeini International University

چکیده [English]

The study of the vocabulary of poetry is one of the approaches used to evaluate a poetic style. Along with other layers of stylistics, namely syntax, rhetoric, and phonetics, it plays an essential role in analyzing the poets’ way of expressing themselves, and in studying a historical era or literary school. Since words form the structure of language, the study of the diction of literary texts is essential in understanding poetic style and language. Therefore, words should be considered the first tool that embodies poetic emotions and bring the poet into contact with the reader. Due to the importance of this linguistic element in literature, the present study tries to examine the linguistic layers in the poetry collection Sama fi Khozeh (Sky in a Helmet) by Adnan al-Sayegh, a contemporary Iraqi poet known for his resistance literature. The article tries to discover the connection of this layer with the content and form of the text, and the relationship of words with each other, and to determine the function of frequent poetic words. Based on the analysis conducted in this research, the words of this poetry collection have been selected in an entirely purposeful manner so that they correspond with the poet’s surroundings, and this is reflected in the title of the collection, too. The diction shows the contradiction of the spiritual (internal) and material (external) worlds through the centrality of the keywords “sky” and “helmet.” This has created a dialectic of endlessness and limitation. On the other hand, new lexical combinations have caused individuality and stylistic emphasis, and have given a different structure and a distinct style to the poems. Moreover, the concrete forms of words have been juxtaposed with their auditory and visual forms in an artistic manner.

کلیدواژه‌ها [English]

• Stylistics
• Vocabulary layer
• Adnan al-Sayegh
• Sama fi Khozeh
• Concrete