نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی اکبر فراتی ¹
• زهره نورائی نیا ²

¹ استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران، تهران، ایران

² استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

زندگی در بادیه و عدم استقرار دائم در یک مکان از ویژگی‌های شعری شاعران عرب جاهلی، به‌ویژه امرؤالقیس بوده‌ است؛ عاملی که سبب شده تا این حرکت و پویایی به‌عنوان عنصری غالب در شعر آنان به‌ شمار آید، به­طوری­که همواره نوعی دگردیسی در شعر آنان همپای گذر زمان و گردش روزگار وجود داشته ‌است. در معلقۀ امرؤالقیس نیز که سرآمد شعر جاهلی به‌ شمار می‌رود، حرکت  به موازات ایام در شعرش رخ می‌نماید و عنصری مؤثر در سازه‌های تصویری شعر و نیز عاملی مهم در پیشبرد آن می­گردد تا جایی که می‌توان ادعا کرد مهم‌ترین ملاط انسجام و پیوستگی اجزاء معلقۀ او همین عنصر پویایی است. عنصری که زاییده رویکرد واقع­گرایانۀ شاعر و نگاه حسی او به طبیعت و حاصل سیر متوازن زندگی او با جهان پیرامون اوست. حرکتی از درون به بیرون که خط سیر پویایی را از عواطف و احساسات درونی او پی گرفته، آن را در جهان بیرونی او به­تدریج وسعت می­بخشد و در نهایت نبض احساس او را در عاشقانه­هایش به پویش سهمگین طبیعت در تصاویر پایانی قصیده پیوند می‌زند. بدین ترتیب تصاویرِ حرکت، عنصری مهم و برجسته در سیمای ادبی شعر امرؤالقیس می­گردد. پژوهش حاضر که به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی و با هدف ایجاد نگاهی تازه به تصویرگری در معلقۀ امرؤ القیس انجام گردیده  در پی  پاسخ به این پرسش است که تصاویر پویایی در معلقۀ او از چه سازه‌هایی فراهم آمده و این سازه‌ها چگونه در دستیابی به تصویر کلی حرکت و حیات در این قصیده مؤثر بوده‌اند؟ این بررسی نشان می­دهد که تصویرِ حرکت در معلقۀ امرؤالقیس حاصل حضور فعال سازه­های ایستا و پویایی چون انواع سازه­های زبانی، بلاغی، مؤلفه­های روایی و نیز عناصر موثر زمان و مکان است که در این گفتار با عنوان تصویرسازه یا سازه­های تصویری معرفی می­شوند. سازه­هایی که گاه مستقل و گاه در تعامل با یکدیگر موجب برجستگی سیمای کلی حرکت در شعر او شده است.

کلیدواژه‌ها

• تصویرگری
• تعامل تصویری
• تصویرسازه‌های پویا
• تصویرسازه‌های ایستا
• معلقه امرؤالقیس

عنوان مقاله [English]

Interaction of dynamic and Static Illustrators in the Dynamics of Imro al-Qays's Moallaghe Images

نویسندگان [English]

• Aliakbar Forati ¹
• Zohre Nooraenia ²

¹ Assistant Professor in Arabic language and literature, University of Tehran

² Assistant professor in Persian language and literature, Yadegar-e-lmam Khomeini(RAH) Shahre Rey Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Living in desert and not being permanently settled in one place have been the poetic features of the pagan Arab poets, especially Imro Al-Qais; The factor that has caused this movement and dynamism to be considered as a dominant element in their poetry, so that there has always been a kind of metamorphosis in their poetry along with the passage of time. In Imro Al-Qais’s Muallaqa, which is considered to be the foremost of ignorant poetry, parallel movement occurs in his poetry and becomes an effective element in the pictorial structures of the poem and also an important factor in its advancement, so that it can be claimed this dynamic element is the most important mortar of the coherence and continuity in his components of Muallaqa. An element that is born of the poet's realistic approach and his sensory view of nature and the result of his life balanced with the world around him. An inward-outward movement that originates from his inner feelings, gradually expands it into his out world, and finally connects the pulse of his romances to the paradigm shift of nature in the final images of the poem. In this way, the images of movement become an important and prominent element in the literary image of Imro Al-Qais's poet. The present study, which has been done in a descriptive-analytical manner and with the aim of creating a new look at illustration in the Imro Al-Qais’s Muallaqa, seeks to answer the question of what structures provided dynamic images in his poetry and how these structures achieve a general picture of movement and life were they effective in this poem? This study shows that the image of motion in the Imro Al-Qais’s Muallaqa is the result of the active presence of static and dynamic structures such as linguistic, rhetorical narrative components and also effective elements of time and place that referred to as structures images or pictorial structures. Structures that sometimes independently and sometimes in interaction with each other have made the general image of movement in his poetry stand out.

کلیدواژه‌ها [English]

• Illustration
• Visual Interaction
• Dynamic Illustrators
• Static Illustrators
• Imro al-Qais’s Muallaqa