دوره 15 (1402)
دوره 14 (1401)
دوره 13 (1400)
دوره 12 (1399)
دوره 11 (1398)
دوره 10 (1397)
دوره 9 (1396)
دوره 8 (1395)
دوره 7 (1394)
دوره 6 (1393)
دوره 5 (1392)
دوره 4 (1391)
دوره 3 (1390)
دوره 1 (1388)
تعداد مقالات: 437
بررسی تعابیر استعاری و کنایی شعر سید حمیری در تصویر سیرة اهل بیت (ع)
دوره 3، شماره 3 ، بهمن 1390، ، صفحه 23-54
چکیده
بکارگیری استعاره و کنایه همواره از ارزشمندترین هنرنماییهای ادبی و وسیله‌ای مناسب برای محک‌زدن قدرت سخن‌سرایی شاعران بوده است. سید حمیری بعنوان یکی از شاعران بزرگ شیعه که شعر خود را وقف دفاع از اهل ... بیشتر
واکاوی کارکرد اسطورههای یونانی در اشعار عبدالعزیز مقالح
دوره 5، شماره 2 ، اسفند 1392، ، صفحه 23-46
چکیده
عبدالعزیز مقالح شاعر معاصر یمنی از جمله شاعرانی است که در بیان تجارب و مفاهیم شعری خویش از اسطورة ملل مختلف، بهرة فراوان گرفته است. در این میان بهرهگیری شاعر از اسطورههای یونانی، جلوهای بارز ... بیشتر
خوانش اگزیستانسیالیستی رمان «ستارة آگوست» اثر صنع الله ابراهیم
دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 23-40
چکیده
مکتب اگزیستانسیالیسم نهضتی برای اعتراض به نظامها و قانونهای آرمانگرایانهای است که قصد دارند بر انسان سیطره یابند. این نهضت از یک مفهوم صرفِ فلسفی تجاوز کرده و توانست به خوبی در هنر و ادبیات جای ... بیشتر
هنجار گریزی معنایی قرآن در شعر اَمَل دُنقُل
دوره 7، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 23-42
چکیده
هنجار گریزی از روشهای آشنایی‌زدایی است که نخستین بار توسط نظریه‌پردازان فرمالیست روسی در سال 1917م مطرح شد. نگرش ساختارگرایانه به متون ادبی و توجه به جنبههای زیباییشناسانة آثار، موجب شد تا فرمالیستها، ... بیشتر
بوطیقای روایت در چکامه «سمفونی کولی» اثر عبدالوهاب بیاتی
دوره 13، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 23-42
چکیده
به کارگیری تمهیدات داستانی در شعر، غالباً در راستای تقویت سطحِ شکلی و فرم اشعار و با هدف انتقال لایههای ژرف دلالتهای معنایی از طریق عادتزدایی در نگاه و ذهن خواننده صورت میگیرد. این ترفند، از ... بیشتر
تحلیل ساختاری رمان «حب بلا مقاومة» اثر لیلی عیتاوی بر اساس رمزگان های پنج گانه رولان بارت
دوره 14، شماره 2 ، مرداد 1401، ، صفحه 23-42
چکیده
نقد ساختارگرا یکی از شاخه های نقد متون ادبی به شمار میرود که در آن به کشف ساختارها و رابطه میان اجزاء و قوانین پرداخته می شود. یکی از پایه گذاران این مکتب «رولان بارت» (Roland Barthes) (1915-1980) اهل ... بیشتر
دراسة مجموعة عناقید العطش القصصیة لعلی حجازی وفقاً لنظریة النموذج العاملی لغریماس
دوره 14، شماره 4 ، بهمن 1401، ، صفحه 23-49
چکیده
یُعدّ غریماس رائد مدرسة باریس السیمیائیة، ومن أشهر منظّریها، وشیّد صرح أهمّ نظریة سردیّة استطاع من خلالها أن یتجاوز فیها المفهوم التقلیدی للشخصیة. وقد تطرق غریماس إلی مفهوم العامل فی نظریته التی سمّیت ... بیشتر
بررسی بازنمود ایدئولوژی در گفتمان شعری «الأرض و الجرح الذی لاینفتح» أمل دنقل بر اساس مربع ایدئولوژیک ون‌دایک
دوره 15، شماره 1 ، فروردین 1402، ، صفحه 23-42
چکیده
زبان در تمام عرصه‌های زندگی جوامع بشری نمود دارد و از دیرباز در تمام سطوح زندگی بشر سامان دهندۀ روابط میان انسان ها و زیربنای شکل‌گیری مناسبات، منعکس‌کنندۀ باور، دیدگاه و تجربیات میان انسان ها ... بیشتر
تحلیل فرآیند هویت‌سازی کنشگر اجتماعی غالب در رمان شظایا فیروز از منظر کاستلز
دوره 15، شماره 2 ، خرداد 1402، ، صفحه 23-48
چکیده
گفتمان‌های موجود در جامعه از نظر فرهنگی بر پایه زنجیره‌ای از مفاهیم و شبکه‌های معنایی خاص خود استوار هستند. در این میان، شبکه اصلی معنایی که هویت اجتماع بر پایه آن بنیان نهاده میشود، متعلق به کنشگرانی ... بیشتر
أثـر أبی‌العلاء المعرّی فی الشعر العربی المعاصر
دوره 3، شماره 1 ، مرداد 1390، ، صفحه 25-46
چکیده
ابوالعلاء معری در ادبیات کلاسیک عربی صاحب فکر و اندیشة ویژه‌ای است. او در اوج باروری و غنای ادبیات عربی زیسته است. این شخصیت ادبی و فکری، بسیاری از ادبای بعد از خود را به شیوه‌های گوناگون تحت تأثیر قرار ... بیشتر
الإمام علی علیه السلام أولُ مَنْ وَضَعَ النَحْوَ العربی
دوره 6، شماره 1 ، تیر 1393، ، صفحه 25-50
چکیده
إنّ إطلاق وصف مؤسس أی علم یعنی تقدمه فی وضع اللبنة الأولى له، وثبوت أسبقیته. وعلى الرغم من ورود الروایات الکثیرة التی أشارت إلی أن الواضع الأول للنحو هو الإمام علی علیه السلام، الذی قام بتوجیه أبی الأسود ... بیشتر
سوررئالیسم در شعر اُنسی الحاج، مجموعه «لن»
دوره 6، شماره 2 ، بهمن 1393، ، صفحه 27-48
چکیده
انسی حاج شاعر لبنانی، از پرچمداران مدرنیسم ادبی و از بنیانگذاران شعر منثور در جهان عرب است. شعر او به نگارش خودکار، غلبة فضای گسست و رؤیا و چیرگی ساحت ذهن، ممتاز است. انسی حاج خصوصاً در مراحل نخست شعری ... بیشتر
نقد و تحلیل سنت نوشتاری زنانه در چهار رمان زنانه الجزایری بر نظریه الین شوالتر
دوره 14، شماره 3 ، آذر 1401، ، صفحه 27-48
چکیده
الین شوالتر، نظریه‌پرداز فمینیست آمریکایی، با ارائه نظریه «نقد وضعی زنان» و با تکیه بر مدلی تکرارشونده در خرده‌فرهنگ‌های (1) ادبی، لزوم بررسی آثار داستانی نویسندگان زنِ هر کشور را در تأیید این ... بیشتر
بررسی ساختار موسیقایی شعر سپید عربی
دوره 3، شماره 2 ، آبان 1390، ، صفحه 29-50
چکیده
پیدایش شعر سپید در عصر حاضر نقطة عطفی در تاریخ زبان و ادبیات عربی بشمار می-رود. با تولد این پدیدة نوین شعری مفهوم کلی شعر و به‌ویژه موسیقی شعری دگرگون شد. بدین‌ترتیب در راستای فرآیند مذکور ساختار موسیقایی ... بیشتر
جمله و تقسیمات آن از دیدگاه ابن هشام و مخزومی
دوره 4، شماره 1 ، خرداد 1391، ، صفحه 29-46
چکیده
یکی از موضوعات مهم نحوی که همواره مورد بحث و اختلاف نحویان قدیم و جدید بوده، بحث جمله و تقسیمات آن است. جمله از نظر ابن هشام به سه قسم؛ فعلیه، اسمیه و ظرفیه تقسیم میشود. جملة ظرفیه از نظر وی، جمله‌ای است ... بیشتر
التفاعل بین الفنّ والحیاة فی شعر عدیّ بن زید العبادی « أثر الرّوح الفارسی نموذجا»
دوره 4، شماره 2 ، مرداد 1391، ، صفحه 37-56
چکیده
عدی بن زید العبادی شاعر من العصر الجاهلی، طار صیته فی الآفاق. عاش الشاعر فی بلاط الساسانیین و ملوک الحیرة بعیدا عن الحروب الطائفیة، و المعیشة البدویة. کان الشاعر متضلّعا باللغتین العربیة و الفارسیة و ... بیشتر
سخن سردبیر
دوره 10، شماره 2 ، دی 1397
چکیده
سخن سردبیر پژوهشگران فرهیخته و استادان ارجمند! در آغاز سخنِ این شماره از مجله ادب عربی لازم است نکات چندی را یادآور شوم. هیأت محترم تحریریه فعال‌تر از گذشته، کار ارزیابی مقالات و آثار نویسندگان و ... بیشتر
واکاوی کارکرد "رؤیا" در سروده های ادونیس
دوره 10، شماره 2 ، دی 1397، ، صفحه 1-20
چکیده
چکیده «رؤیا» از جمله اصطلاحات اساسی در نقد ادبی و تعریف شعر نو به شمار میرود که تحت تأثیر مکاتب غربی یا تصوّف به این حوزه وارد شد. امروز شاعر نوپرداز عرب نه تنها از ساختارها و چارچوب های از پیش تعیین ... بیشتر
بررسی جایگاه نحوی عزالدین کاشی (با تکیه بر کتاب نسخه خطی شرح المفصّل)
دوره 12، شماره 1 ، فروردین 1399، ، صفحه 1-21
چکیده
کتاب المفصّل زمخشری به دلیل برخورداری از ویژگی‌های خاص سبکی آن تاکنون توسط عالمان بسیاری شرح داده شده است. یکی از شروح مشهور این اثر، نسخه خطی شرح عزالدین عبدالعزیز کاشی، شاعر، مؤلف و کاتب ایرانی اواخر ... بیشتر
مطالعة تطبیقی نظریة نظم عبدالقاهر جرجانی و نظریة بافت موقعیّت فرث
دوره 9، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 17-35
چکیده
نظریة نظم جرجانی از نظریاتی است که در بلاغت عربی از اهمیّت ویژه‌ای برخوردار است. علت این امر را میتوان گستردگی ابعاد، شمول و توجه آن به جنبههای مختلف دستوری، معنایی و زیباشناختی دانست. این نظریه با ... بیشتر
بررسی تطبیقی سازمایۀ گفت‌وگو در داستان‌های ماهی سیاه کوچولو و الحدیقة الأجمل با تأکید بر آموزه‌های دینی
دوره 10، شماره 1 ، خرداد 1397، ، صفحه 19-35
چکیده
گفت وگو از سازمایههای مهم و بنیادین ادبیات داستانی است که همسو و هم جهت با ساختار روایی داستان عمل میکند و شخصیت‌ها، درونمایه، کشمکش‌ها و بهطور کلی طرح اثر را قوام میبخشد. نویسندگانِ داستان ... بیشتر
بررسی سبک‌شناختی لایه‌ای سازههای گفتمان‌مدار در شعر امل دنقل (مطالعۀ موردی قصیدۀ «مقابلة خاصة مع ابن نوح»)
دوره 12، شماره 4 ، اسفند 1399، ، صفحه 19-38
چکیده
زبان به مثابة فرایندی اجتماعی در خدمت تولید معنا و در سطوح مختلفش دارای بار ایدئولوژیکی است و در تعامل با روابط قدرت به کار گرفته میشود. زبان شعری و آفرینش ادبی بستری مناسب جهت تحلیلهای زبانی و سبکی ... بیشتر
چندمعنایی واژگانی بر اساس دیدگاه معنی‌شناسی واژگانی شناختی (تحلیل موردی رمان دروز بلغراد اثر ربیع جابر)
دوره 9، شماره 1 ، شهریور 1396، ، صفحه 21-37
چکیده
پژوهش حاضر، چند معنایی را در سطح واژگانی رمان دروز بلغراد؛ حکایة حنا یعقوب در سایة دیدگاه معنی‌شناسی واژگانی شناختی مورد بررسی قرار میدهد. هدف، تبیین چگونگی کارکرد این دیدگاه در تحلیل چندمعنایی، از ... بیشتر
مشکلات الأداء الصوتی عند متعلمی اللغة العربیة لغیر الناطقین بها؛ دراسة صوتیة اکوستیکیة
دوره 11، شماره 1 ، تیر 1398، ، صفحه 23-48