صورت‌بندی‌های نحوی و ذهنیت کاربر زبان بر اساس زبان‌شناسی صورت‌گرا گشتار جایگزینی "إذا" فجائیه به جای "فاء"جزاء در آغاز جواب شرط در قرآن (ترجمه آیتی به عنوان نمونه)
صورت‌بندی‌های نحوی و ذهنیت کاربر زبان بر اساس زبان‌شناسی صورت‌گرا گشتار جایگزینی "إذا" فجائیه به جای "فاء"جزاء در آغاز جواب شرط در قرآن (ترجمه آیتی به عنوان نمونه)

قاسم عزیزی مراد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 شهریور 1403

https://doi.org/10.22059/jalit.2024.376366.612825

چکیده
  موضوع نزاع بر سر رابطه‌ی میان داده‌های دستوری و ایده‌ها از یک طرف و از طرف دیگر برابر نهادهای مناسب برای ترجمه‌ی آنها در زبان مقصد است. این نوع بررسی در فرآیند فهم متن فراز و فرودهای بسیاری داشته است. ...  بیشتر
بررسی زبان‌شناختی آیات ارث از نگاه محمد شحرور
بررسی زبان‌شناختی آیات ارث از نگاه محمد شحرور

محمّدنبی احمدی؛ مهدی پورآذر

دوره 13، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 137-153

https://doi.org/10.22059/jalit.2018.220431.611587

چکیده
  طرح قرآن­پژوهی محمّد شحرور می‌کوشد میان متن قرآنی، معرفت و ذهنیّت انسانی تعاملی سازنده و فعّال برقرار کند و فهم قرآنی را از حدّ و مرز خوانش‌ها و تفسیرهای گذشته که گاهی هاله‌ای از قداست و نقدگریزی ...  بیشتر
بینامتنیت واژگانی و شخصیتی «رائیّه» ابن عرندس با قرآن کریم
بینامتنیت واژگانی و شخصیتی «رائیّه» ابن عرندس با قرآن کریم

علی شیخ‌الرئیس؛ محمّدابراهیم خلیفه‌شوشتری

دوره 12، شماره 2 ، تیر 1399، ، صفحه 133-156

https://doi.org/10.22059/jalit.2020.245409.611812

چکیده
  تناص یا بینامتنی یکی از اصطلاحات مطرح در حوزه پژوهش‌ها و مطالعات زبان و ادبیات است. طبق این نظریه، هیچ متنی مستقل نیست و هر متن، ترکیبی است از متون گوناگون که آگاهانه یا ناخودآگاه از سرچشمه‌های ادبی ...  بیشتر
بررسی معناشناسی واژة سلام در تفسیر تبیان شیخ طوسی
بررسی معناشناسی واژة سلام در تفسیر تبیان شیخ طوسی

حسن کاظمی سهلوانی؛ سید ابراهیم دیباجی؛ غلام عباس رضایی هفتادر

دوره 9، شماره 1 ، شهریور 1396، ، صفحه 249-260

https://doi.org/10.22059/jalit.2017.124252.611320

چکیده
  سلام واژه­ای است قرآنی با 43  بار تکرار و پنج  جلوه معنایی که خداوند، انبیای خود را با آن درود گفته و مردمان را در جهت تحیّت به آن فرمان داده است. این واژه در ساخت­های گوناگون صرفی و وجوه متعدد نحوی ...  بیشتر
معنی شناسی تاریخی واژة «کفر» از کاربست جاهلی تا تضمین نحوی در قرآن
معنی شناسی تاریخی واژة «کفر» از کاربست جاهلی تا تضمین نحوی در قرآن

ناصر قره خانی؛ علی باقر طاهری نیا؛ عبدالحسین فقهی

دوره 8، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 1-23

https://doi.org/10.22059/jalit.2017.60719

چکیده
  واژة کفر یکی از وا‍‍ژه­های اساسی و پرکاربرد در قرآن کریم است. بررسی تحول این واژه از دورة جاهلی ­تا متن قرآن کریم، تحت عنوان معنی­شناسی تاریخی(در زمانی) با بهره­گیری از منابع وکتب لغت قدیم کمک ...  بیشتر
بررسیِ نقشِ آهنگ جمله در تعیین معانی آیات قرآن کریم
بررسیِ نقشِ آهنگ جمله در تعیین معانی آیات قرآن کریم

محمد حسن فؤادیان؛ علی رضا فرازی

دوره 7، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 241-260

https://doi.org/10.22059/jalit.2016.58109

چکیده
  چند معنایی و تشابه شکلی ساختارهای زبانی، ممکن است به ابهام و پوشیدگی در کلام بیانجامد. اما از آن­جا که زبان به حسب کارکرد و فایدۀ خود، باید از این کاستی به دور باشد، لازم است با تکیه بر قرینه­ها، این ...  بیشتر
ژرف ساخت ناسازواری در شعر اَمل دُنْقُل و بینامتنی قرآنی
ژرف ساخت ناسازواری در شعر اَمل دُنْقُل و بینامتنی قرآنی

فرامرز میرزایی؛ رضا تواضعی؛ سیدرضا موسوی

دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1394، ، صفحه 301-324

https://doi.org/10.22059/jalit.2015.56706

چکیده
  «طنز ناسازوار» ویژگی بارز شعرسیاسی امل دنقل، شاعر برجستة مصری است که با بهره­مندی بجا و هنرمندانه از آیات و مضامین قرآنی، آن را  در شعر خود برجسته­سازی کرده است. وی این ساز و کار ادبی را با ...  بیشتر
تأمّلی در شاخصه های قصه در قرآن
تأمّلی در شاخصه های قصه در قرآن

ولی الله شجاع پوریان

دوره 5، شماره 2 ، اسفند 1392، ، صفحه 113-134

https://doi.org/10.22059/jalit.2014.50260

چکیده
  قصه، در عرصة فرهنگ و انتقال مفاهیم انسانی قدمتی کهن دارد و سازگارترین فرم کلامی با ذهن بشر است. از همین روی دامنة مخاطبانش وسیع­تر و قدرت نفوذش بیشتر است. گرچه زبان اصلی قرآن، زبان دین و هدایت معنوی است، ...  بیشتر
الفاظ مترادف و شیخ علی صغیر
الفاظ مترادف و شیخ علی صغیر

امیرمحمود کاشفی؛ آیت الله زرمحمدی

دوره 4، شماره 4 ، اسفند 1391، ، صفحه 141-168

https://doi.org/10.22059/jalit.2013.35137

چکیده
   بیشتر زبان‌شناسان و دستوردانان، پذیرای اصل ترادف­اند. اما عاملی که ما را بر آن داشت تا دگر بار به کالبدشکافی این پدیده بپردازیم، دستیابی به نتایج تازه ای بود که امید است ثمربخش واقع شود. از سوی ...  بیشتر
بینامتنی قرآنی در شعر بدر شاکر سیاب
بینامتنی قرآنی در شعر بدر شاکر سیاب

قــاسم مخــتاری؛ سجاد عربی

دوره 4، شماره 4 ، اسفند 1391، ، صفحه 169-196

https://doi.org/10.22059/jalit.2013.35138

چکیده
  بینامتنی، نظریه­ای است که با ­ورودش به حوزۀ نقد ادبی، باعث ایجاد تحولی شگرف در این زمینه گشت. براساس این نظریه، هر متنی، آگاه یا ناخودآگاه، زایش و بازخوانشی از دیگر متون پیش از خود یا معاصر با خود است. ...  بیشتر
نقش قرآن در تحول نقد و بلاغت
نقش قرآن در تحول نقد و بلاغت

محمود فضیلت

دوره 3، شماره 1 ، مرداد 1390، ، صفحه 199-216

چکیده
  از آغاز حضور قرآن کریم در حوز? اندیشه و فرهنگ، نقد و بلاغت نیز مورد توجه قرار گرفته است که از آن جمله می‌توان به آثار ادبی و بلاغی‌ای چون مجاز القرآن از ابوعبیده مَعمَر بن مثنّی و کتاب الفصاحه از ابوحاتم ...  بیشتر