ادب عربی - مقالات آماده انتشار

مقاله پژوهشی

تحلیل «گفتمان داعش» در رمان «وشم الطائر» بر مبنای نظریۀ تحلیل گفتمانی لاکلا و موف

نرگس انصاری؛ لیلا صادقی نقدعلی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 آبان 1401

https://doi.org/10.22059/jalit.2022.346172.612567

چکیده

حدود یک دهه از بازیگری دولت به ظاهر اسلامی عراق و شام موسوم به «داعش» در عراق می‌گذرد. این گروه با تشکیل دولت به دنبال بازسازی جامعه و ترویج گفتمان ویژۀ خود بوده است. هدف اصلی پژوهش‌ حاضر، شناسایی ... بیشتر حدود یک دهه از بازیگری دولت به ظاهر اسلامی عراق و شام موسوم به «داعش» در عراق می‌گذرد. این گروه با تشکیل دولت به دنبال بازسازی جامعه و ترویج گفتمان ویژۀ خود بوده است. هدف اصلی پژوهش‌ حاضر، شناسایی عناصر گفتمانی گروه داعش، مشخص ساختن دال مرکزی، دال شناور، دال خالی، برجسته‌سازی و حاشیه‌رانی و تعیین مفصل‌بندی حاکم بر گفتمان آن در رمان «وشم الطائر» اثر «دنیا میخائیل» با تکیه بر روش توصیفی – تحلیلی و بر مبنای الگوی تحلیل گفتمانی لاکلا و موف است. این روش واجد قابلیت بسیاری در تبیین پدیده-های سیاسی- اجتماعی است. نتایج حاکی از آن است که مبنای سیاسی داعش که بر پذیرش «خود»(برجسته سازی) و نفی «دیگری» (حاشیه رانی مسیحیان، یهودیان و ایزدی‌های عراق) استوار است هر فرد، گروه یا سازمانی را که در راستای ایدئولوژی ایشان نباشد به حاشیه رانده و متهم به تمرد و عصیان میکند. سازمان داعش، سازمانی عقیدتی بنا شده بر اندیشه و اعتقادات تکفیری است که برای مواجهه با این سازمان در کنار جنگ رو در رو باید به مقابله با نظام اندیشگانی آنان پرداخت. به منظور تحقق یافتن دال مرکزی گفتمان داعش که برقراری «خلافت اسلامی» است دال‌های شناور (جهاد، تکفیر «دیگری»، شریعت، هجرت) به مفصل‌بندی آن کمک کرده تا دال خالی این گفتمان (برقراری عدالت، مساوات و کرامت و سلطه بر جهان) که وجه استعاری و اسطوره سازی آن نیز است تحقق یابد.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

اشتغال النموذج العاملی فی روایة السندباد الأعمى للکاتبة بثینة العیسى على ضوء آراء جولیان غریماس البنیویة

خلیل حمداوی؛ محمد جواد پورعابد؛ ناصر زارع؛ رسول بلاوی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 آبان 1401

https://doi.org/10.22059/jalit.2022.339070.612514

چکیده

یُعَدّ النموذج العاملی الغریماسی أحد المکوّنات الأساسیة لطروحات غریماس فیما یخص البنیة السطحیة للنص. یرتکز النموذج العاملی على ثلاثة نماذج من العوامل، هی: الذات/ الموضوع، المرسل/ المرسل إلیه، المساعد/ ... بیشتر یُعَدّ النموذج العاملی الغریماسی أحد المکوّنات الأساسیة لطروحات غریماس فیما یخص البنیة السطحیة للنص. یرتکز النموذج العاملی على ثلاثة نماذج من العوامل، هی: الذات/ الموضوع، المرسل/ المرسل إلیه، المساعد/ المعارض؛ وتصدر من هذه العوامل ثلاث علاقات. لقد استعمل جولیان غریماس نموذجه العاملی فی تحلیله لمفهوم العاملی وإبراز العلاقات التی تربط النص. بما أنّ الروایة تصنّف ضمن الأجناس الأدبیة التی تجسّد صورة الإنسان فی صراعه مع الحیاة وتُعَدّ فضاء تعبیریّاً، فیلجأ إلیه الکاتب لنقل أحاسیسه وأفکاره إلى المتلقی بالاعتماد على جملة من العناصر المنسجمة وتُعدّ الشخصیة کونها المحور الأساسی التی تدور حولها الروایة، من أهمّ هذه العناصر. ینطلق هذا البحث بدراسة النموذج العاملی فی روایة السندباد الأعمى للکاتبة بثینة العیسى معتمداً على النموذج العاملی لغریماس والمنهج الوصفی ـ التحلیلی فی إطار الدراسات النقدیة التی تجعل من الشخصیة بؤرة الاهتمام. سنحاول فی هذه الدراسة قراءة نص هذه الروایة بالاعتماد على النموذج العاملی، حیث سنتطرق للشخصیة ونحلل وظائفها داخل المتن السردی فی هذه الروایة وسنرکّز على الشخصیات الرئیسة وذلک من خلال الأسماء وعلاقتها بالشخصیات الأخرى. فقد توصلنا فی هذه الدراسة الى أنّ هذه الروایة تمر بعدّة مراحل تُسهم فی تجسیدها؛ إذ کانت عناصر التحریک والأهلیة والإنجاز والجزاء حاضرة من خلال سلوک شخصیات الروایة؛ کما أنّ الأدوار العاملیة فی هذه الروایة برزت بشکل ملحوظ وعلى هذا الأساس تمکّنا من استکمال الخطاطة السردیة للبرنامج السردی فی هذه الروایة.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

تحلیل الخطاب النقدی لقصیدة «الرحیل إلی مدن العشق للبیاتی» علی ضوء نظریة فان لیوین

رجاء ابوعلی؛ شهرزاد امیرسلیمانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 اسفند 1401

https://doi.org/10.22059/jalit.2023.350767.612607

چکیده

إنّ التحلیلَ النقدی للخطاب یُعنی بدراسة العلاقات الجدلیة بین اللغة والخطاب والمجتمع،والسلطة التی تُکرّسها تلک العلاقات علی صعید الممارسة الاجتماعیة وما تحدثه من تغیرات اجتماعیة.فإنّ التحلیل النقدی ... بیشتر إنّ التحلیلَ النقدی للخطاب یُعنی بدراسة العلاقات الجدلیة بین اللغة والخطاب والمجتمع،والسلطة التی تُکرّسها تلک العلاقات علی صعید الممارسة الاجتماعیة وما تحدثه من تغیرات اجتماعیة.فإنّ التحلیل النقدی للخطاب،یُبیّن العلاقة الموجودة بین النص وأیدیولوجیة المؤلف.یمهد تحلیل الخطاب النقدی الأرضیة لکی نستفید منه لمعالجة النصوص الأدبیة التی تعکس القضایا السیاسیة والاجتماعیة للمجتمعات عامة وللمجتمع العربی خاصة.إنّ البیاتی من أجل حیاته الملیئة بالاضطرابات السیاسیة والاجتماعیة اختارَ الشعرَ کسلاحٍ للتمرّد علی الأوضاع السائدة وتنویر الأفکار فی مجتمعه المتخلّف.إذن یرمی هذا البحثُ إلی تمثیل الفاعلین الاجتماعیین و تبیین المعانی والأیدیولوجیات المستورة خلف قصیدة «الرحیل إلی مدن العشق» وتحدید المکونات السیمیائیة والاجتماعیة فیها علی أساس نظریة فان لیوین بالاعتماد علی المنهج التحلیلی الوصفی.ویتمّ تمثیلُ الفاعلین الاجتماعیین فی هذه القصیدة بطریقتَی الحذف والاظهار.إنّ البیاتی قام بحذفِ الفاعلین الاجتماعیین الذین ظلموا الناسَ وسلبوا الحریة منهم لکنّ تمثیلَه الفاعلین الاجتماعیین الذین تمرّدوا علی الظلم والإنعزال والجمود کان بشکل التعیین أکثر فهذا یدلّ علی استخدامه طریقة الإظهار.حاول البیاتی للتأکید علی أیدیولوجیته،إلی اضفاء الشرعنة علی مفاهیم کالرفض والإباء والثورة والابتعاد عن حیاة الانعزال والتقوقع عبرَ استخدام منظومات التحویل الحکائی والتفویض والتسویغ والتقییم الأخلاقی.فتبرز کثیرا استراتجیة التفویض فی هذه القصیدة لاضفاء الشرعنة علی هذة المفاهیم المجردة.إن التسمیة إلی جانب الدلالة الضمنیة من أنواع الإظهار هی أکثر تمثلا فی هذا الخطاب للتعبیر عن أهمیة دور هذه الشخصیات فی توعیة الناس وإضفاء الشرعنة إلی خطابه المبنی علی الدعوة إلی التجدد وإیقاظ العقول الصدئة.کما أنّ الشاعر اتّجه إلی نزع الشرعنة عن مضامین کالجمود وعدم الحریة والرکاکة والقتل والنفی حسب ما یقول به فان لیوین. کلمات مفتاحیة:التحلیل النقدی للخطاب،الأیدیولوجی،فان لیوین،البیاتی،قصیدة«الرحیل إلی مدن العشق».

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

تحلیل نشانه‌شناختی قصیده الحزن صلاح عبد‌الصبور بر اساس دیدگاه مایکل ریفاتر

زینت عرفت پور

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 اسفند 1401

https://doi.org/10.22059/jalit.2023.352697.612622

چکیده

در نشانه‌شناسی معاصر در حوزة مطالعات روایت‌شناسی اگر نام‌هایی چون پراپ، گریماس، تودوروف، ژنت و بارت وجود دارد، در عرصة شعر باید مایکل ریفاتر را یکی از نظریه‌پردازان روشمند دانست. ریفاتر در سیر اندیشه‌ها ... بیشتر در نشانه‌شناسی معاصر در حوزة مطالعات روایت‌شناسی اگر نام‌هایی چون پراپ، گریماس، تودوروف، ژنت و بارت وجود دارد، در عرصة شعر باید مایکل ریفاتر را یکی از نظریه‌پردازان روشمند دانست. ریفاتر در سیر اندیشه‌ها و نظریه‌هایش از «سبک‌شناسی ساختاری» به‌سوی نشانه‌شناسی شعر و تولید متن روی‌می‌آورد و در این راستا نشانه‌ها و عناصر ایجادکنندة ادبیت متن شعری را ارائه می‌دهد. در نظریۀ ریفاتر دو شیوة خوانش مطرح است: خوانش اکتشافی یا خطی و خوانش نشانه‌شناختی یا پس‌نگر که خواننده از طریق آن ها، پس از بررسی عناصر ادبیت متن یعنی نادستوری ها (دستورگریزی)، منظومه‌های توصیفی، انباشت‌ها (ترادف ها) و هیپوگرام (تصویر کلیشه ای که از طریق کل شعر در ذهن خواننده القا می‌شود)، به ماتریس یا شبکة شعر دست می یابد که همان گزارة بنیادی شعر است و اسباب وحدت را فراهم می‌کند. در این مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، پس از خوانش اکتشافی و خوانش نشانه‌شناختی قصیدة الحزن به این نتیجه رسیدیم که عناصر نشانه‌شناختی بر مبنای دیدگاه ریفاتر، در خوانش سطح نشانه‌شناختی قصیده الحزن عبدالصبور به‌خوبی می‌تواند ایفای‌نقش‌کند؛ قصیدة الحزن از‌لحاظ واژگانی و نحوی نا‌دستوری‌های اندکی دارد، ولی ازلحاظ معنایی نادستوری‌های زیادی دارد که از‌طریق تشبیه، استعاره و کنایه خود‌نمایی‌می‌کنند. از سوی دیگر منظومه‌های توصیفی و انباشت‌ها و هیپوگرام و نهایتاً ماتریس متن، همگی در کنار هم موضوعات کلیدی شعر را به‌تصویر می‌کشند و وحدت شعری را محقق‌می‌سازند.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

خوانش اکوفمنیستی اشعار سوزان علیوان وگلرخسار صفی‌آوا با تکیه بر نظریه ژانت هنشال

جعفر طهماسبی؛ مهین حاجی زاده؛ عبدالاحد غیبی؛ حمید ولی زاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 اسفند 1401

https://doi.org/10.22059/jalit.2023.353574.612633

چکیده

اصطلاح نقد بوم‌گرا یا نقد اکولوژیک در سال 1978 میلادی توسط ویلیام روکرت(William Rueckert) منتقد امریکایی ابداع شد. این جریان نقدی و بینارشته‌ای، واکنش دیرهنگامی بود که ادبیات در مقابل بحران محیط زیست ازخود نشان ... بیشتر اصطلاح نقد بوم‌گرا یا نقد اکولوژیک در سال 1978 میلادی توسط ویلیام روکرت(William Rueckert) منتقد امریکایی ابداع شد. این جریان نقدی و بینارشته‌ای، واکنش دیرهنگامی بود که ادبیات در مقابل بحران محیط زیست ازخود نشان داد و به سرعت در محافل ادبی و اجتماعی مورد توجه قرار گرفت. بوم‌گرایی از شاخه‌ها و رویکردهای مختلفی تشکیل یافته که مهم‌ترین آنها «اکوفمنیسم» بود که تلفیقی از مفهوم اکولوژی و فمینیسم می-باشد و به بررسی طبیعت از نگاه فمنیستی نظر دارد، زیرا طبیعت را هم بنابر یک اصل اسطوره‌ای، ذاتی مونث تلقی می‌کند که مظهر قدرت‌های مولّد و محل رویش و زایش است و با توجه به اشتراکات سرشتی با زن، می‌بایست از حقوق آن دفاع کرد و در مقابل آسیب‌ها از آن محافظت نمود. پژوهش حاضر به روش تطبیقی و با تکیه بر محورهای ژانت هنشال (Jeanette Henshall)، (روابط زنان با طبیعت، ارتباط بین سلطه بر زن وطبیعت، نقش زنان در حل مشکلات اکولوژیکی و هم‌انگاری با طبیعت)، به بررسی اشعار گلرخسار صفی‌آوا و سوزان علیوان از دیدگاه نقد اکوفمنیستی می‌پردازد؛ چرا که هر دو شاعر، از طبیعت برای بیان دغدغه‌-های زنانه، تصویرسازی‌، همذات‌پنداری، مواضع اکولوژیکی و فمینیستی بهره برده‌اند. دستاورد پژوهش مبیّن آن است که نگاه صفی‌آرا و علیوان به طبیعت به مانند نگاهشان به زن ترحمانه است و هر دو را تحت سلطه دیگران می‌دانند و تنها راه فرار از بحران محیط زیست را برقراری مجدد رابطه اولیه زنان با محیط زیست و ترویج بازگشت به طبیعت می‌دانند.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

روان‌شناسی گفتمانی خشونت زبانی در رمان زینه اثر نوال سعداوی

روح الله صیادی نژاد؛ معصومه بخشعلی زاده؛ محسن سیفی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 اسفند 1401

https://doi.org/10.22059/jalit.2023.353880.612635

چکیده

روان‌شناسی گفتمانی، رویکرد تازه‌ای در تحلیل گفتمان است که راه‌های مختلفی را برای فهم پدیده‌های روان‌شناختی مانند شناخت، عاطفه، باورها، هویت، ادراکات و انگیزه‌ها فراهم ساخته است. در حقیقت این رویکرد ... بیشتر روان‌شناسی گفتمانی، رویکرد تازه‌ای در تحلیل گفتمان است که راه‌های مختلفی را برای فهم پدیده‌های روان‌شناختی مانند شناخت، عاطفه، باورها، هویت، ادراکات و انگیزه‌ها فراهم ساخته است. در حقیقت این رویکرد تازه رویداد‌های روان‌شناختی را از منظر و چشم‌انداز رویدادی اجتماعی و فرهنگی برآمده از زبان مورد بررسی قرار داده است و تحلیل گفتمان را به عنوان روش مطالعۀ زبان‌شناسانه انتخاب کرده است. خشونت زبانی از موضوعاتی است که در روان‌شناسی گفتمانی بدان پرداخته می‌شود. مقاله حاضر با هدف گفتمان‌کاوی مفهوم خشونت زبانی که شامل خشونت کلامی و خشونت غیرکلامی است در رمان «زینه» بر اساس رهیافت مالکین (۲۰۰۰) به نگارش درآمده است و با بهره‌گیری از روش تحلیل انتقادی گفتمان به بررسی سطوح واژگانی، دستوری و بلاغی در رمان مذکور پرداخته است. بر این اساس، یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که «خشونت زبانی» گفتمان اصلی در این رمان است و در ارتباط تنگاتنگی با سطوح زبانی از جمله ضمایر، صفات، استفهام و استعاره است که در هنگام قوع آن، بار روانی اجتماعی خاصی می‌گیرند و به واسطه آن، شخصیت‌های محوری داستان، تبدیل به نوع تهاجمی می‌شوند که شخصیت‌های فرعی داستان را به صورت کاراکتری فرودست و قربانی قرار می‌دهند. در حقیقت، زبان قدرت، نیروی مستقلی دارد که چارچوب عمل و تفکر گوینده را در داستان معین می‌کند.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

اللغةوعاطفة الحب فی سورة یوسف -علیه السلام-

سیده عفاف محمدی؛ جلال مرامی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 اسفند 1401

https://doi.org/10.22059/jalit.2023.350482.612616

چکیده

الملخّص تعتبر اللغة ، إلى جانب جمیع إشارات ورموز هذه الکلمة ، حدثًا مهمًا فی أذهان مختلف الشعوب ، بغض النظر عن اختلاف عصورهم و اوطانهم وتخصصاتهم ، ویبحث الباحثون بشکل أعمق لمعرفة ما یکمن وراءها. إنها ... بیشتر الملخّص تعتبر اللغة ، إلى جانب جمیع إشارات ورموز هذه الکلمة ، حدثًا مهمًا فی أذهان مختلف الشعوب ، بغض النظر عن اختلاف عصورهم و اوطانهم وتخصصاتهم ، ویبحث الباحثون بشکل أعمق لمعرفة ما یکمن وراءها. إنها اللغة المنطوقة أو المکتوبة عن الدافع الذی أدى إلى نشأتها ، وبما أن الإنسان استخدمها فی الحوار والکتابة ، فإنه یعبر عن نفسه دون الآخرین ویسکت عنه. تحدث هذه العملیة ، اختیار الکلمات ، فی منطقة معینة من العقل البشری. یتضمن هذا العمل علمین بشریین: علم النفس واللغویات ، ای العلوم التی تدرس الفکر البشری ، والعلوم التی تدرس اللغة. أنسب ما یتکلم به الإنسان ، وقد تسهم جمیع جوانب اللغة المتعلقة بالتأثیر العاطفی للغة على الکلام ، بما فی ذلک النبر والإیقاع والتنغیم واختیار الکلمات واللواحق وترتیب الکلمات والموضع داخل الجمل والعبارات. یهدف هذا البحث من خلال المنهج التحلیلی ،الی الکشف عن الاوجه البلاغیه فی عاطفة الحب فی سورة یوسف -علیه السلام،بغیة اثراء الجانب التطبیقی فی البلاغه القرانیه ،وبیان أثر المنهج البلاغی فی کشف المعانی والاقناع بها. وقد اتضح من خلال البحث:1_ إن اللبنة الأولی فی إخراج البعد العاطفی هی الکلمة و التی یتم من خلالها استحضار المشهد إذ تبث فیه الحیاة و الحرکة، و قد تؤدی المشهد أکثر من کلمة فی حجم آیة، أو من عدة آیات فی حجم صورة، أو من عدة صور، و هی صور فنیة یتضافرفی إخراجها اللغة و الدلالة و الإیقاع ، تشترک کلها لتقدیم المشهد بأبهی حلّة و أقوی تأثیر.2-تنوع الدلالات البلاغیه،وتآزرها فی ابراز المعانی وخدمتها. 3-تًغیّرالنمط الاسلوبی حسب مقتضی کل خطاب ، سواء من ناحیة المتحدث،ام من ناحیة الحدث.. 4-ظهور خطاب امراةالعزیزأکثرمن غیره فی عاطفة الحب،وتنوعه علی مستویات ثلاث:خطاب الرغبة،خطاب التهدید، وخطاب الاعتراف والتوبه . 5-سلامة لغة القصه من کل مثیرسلبی،رغم حساسیة الموضوع.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

دموکراسی روایی در مجموعه داستانی «المکافاة» اثر «ابن‌الدایة»

شهرام دلشاد؛ سیده اکرم رخشنده نیا

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 اسفند 1401

https://doi.org/10.22059/jalit.2023.352369.612618

چکیده

با توجه به پیچیدگی و جدید بودن مقوله دموکراسی، طبیعی است که شمار زیادی از آثار کلاسیک ادبیات عربی که پایبند سنت‌ها و اصول مشخص و قواعدی دگماتیسم‌اند، از آن محروم‌ باشد؛ اما در پاره‌ای از آثار، نویسنده ... بیشتر با توجه به پیچیدگی و جدید بودن مقوله دموکراسی، طبیعی است که شمار زیادی از آثار کلاسیک ادبیات عربی که پایبند سنت‌ها و اصول مشخص و قواعدی دگماتیسم‌اند، از آن محروم‌ باشد؛ اما در پاره‌ای از آثار، نویسنده با تبدیل روایت به بستری برای بازتاب صداها، فرهنگ‌ها و اندیشه‌های مختلف، در تلاش است، مسائل مردم عادی و طبقات مختلف جامعه را با رویکردی دموکراتیک بیان کند. این فرایند، زمینه را برای رهایی داستان از بند جزمیت و یکجانبه‌نگری فراهم کرده و به ادغام افکار و فرهنگ‌ها و القاء خوانش‌های بیشتر انجامیده است. ابن‌الدایة در کتاب داستانی المکافأة، با تبعیت از واقع‌گرایی، اوضاع سیاسی و اجتماعی عصر طولونیان در مصر را بازتاب داده است و به عنوان نویسنده‌ای با اندیشه دموکراتیک سعی در بهنجارسازی فرهنگ و آشتی دادن میان عقاید و افکار و سلایق می‌نماید. موضوعی که فعالیت ‌ابن‌الدایة در دربار و مرکز سیاسی قاهره عصر آل-طولون که با اصلاحات گسترده‌ای همراه بوده، در اتخاذ این رویکرد، بی‌‌تأثیر نبود. با توجه به ضرورت کاوش این قضیه در آثار کلاسیک عربی، این مقاله در صدد بررسی روایت دموکراتیک و ویژگی‌های اصلی آن، در کتاب مکافات ابن‌الدایه است. نتیجه نشان می‌دهد که مجموعه داستانی مذکور، از ویژگی‌هایی چون تعدد صدا و لحن، شمولیت و همه جانبه‌گری، کثرت‌گرایی و آشتی دادن فرهنگ‌ها و افکار و ادغام آنها، بازتاب فرهنگ عامه و کاربرد زبان شفاهی برخوردار است و اثری‌ست با رویکرد دموکراتیک که با تکیه بر مفهوم آزاداندیشی و پرهیز از جزمیت روایت شده است.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

واکاوی جامعه شناختی رمان أولاد الغیتو اسمی آدم از الیاس خوری بر پایه نظریۀ لوسین گلدمن

زهرا حقایقی؛ بهار صدیقی؛ احمد رضا حیدریان شهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 فروردین 1402

https://doi.org/10.22059/jalit.2023.353050.612629

چکیده

نقد جامعه‌شناختی رمان، یکی از انواع پرکاربرد نقد ادبیات داستانی است که بر اساس پیوند میان ساختار اجتماعی و ساختار ادبی، خوانشی جامعه‌شناختی از متن ادبی ارائه می‌دهد. الیاس خوری در رمان أولاد الغیتو-اسمی ... بیشتر نقد جامعه‌شناختی رمان، یکی از انواع پرکاربرد نقد ادبیات داستانی است که بر اساس پیوند میان ساختار اجتماعی و ساختار ادبی، خوانشی جامعه‌شناختی از متن ادبی ارائه می‌دهد. الیاس خوری در رمان أولاد الغیتو-اسمی آدم تحت‌تأثیر ساختارهای اجتماعی که در آن زندگی نموده،دست به آفرینش اثر ادبی زده‌است که ضمن نشان‌دادن نگرش و چالش‌های مهاجر در کشورمهاجرپذیر، با نگاه واقع‌گرایانه اجتماعی به موضوع فلسطین و مقاومت پرداخته‌است، با توجه به مطرح‌شدن ادبیات مقاوت و مسألۀ مهاجرت در این رمان، انجام پژوهشی جامعه‌شناختی در راستای روشن‌ساختن پیوندهای متن ادبی و جامعه ضروری به نظر می‌رسد. پژوهش حاضر به روش توصیفی – تحلیلی، بربنیان نظریۀ ساختگرایی گلدمن به بررسی این رمان پرداخته‌است. این جستار با هدف بررسی بسترهای تاریخی، اجتماعی و سیاسی با نگرشی انتقادی در پی تبیین لایه‌های درونی رمان از دیدگاه نقد جامعه‌شناختی گلدمن است که در دو مرحلۀ دریافت و تشریح، رهیافت این پژوهش نشان می‌دهد: اجزای رمان أولاد الغیتو دارای پیوند نظام‌مند در سه بخش است که کلیت رمان با پرداختن به بسترهای تاریخی،اجتماعی و سیاسی به بیان علت و شرایط مهاجرت راوی می‌پردازد که در مرحله دریافت با اشاره به واقعیت‌های تاریخی در قالب شخصیت‌های تماتیک و نمادگونه و متمرکز بر مکان قهرمان به مسألۀ فلسطین و سکوت جهان در برابر آن پرداخته‌است،ضمن آنکه راویان به عنوان قهرمان مسأله‌دار سعی در تغییر سطح آگاهی فعلی به ممکن را دارند و در سطح تشریح، نویسنده به ترسیم حوادث تاریخی بارمز سکوت پرداخته‌است و با گزینش قالب مهاجر آواره و با هدف ایجاد آگاهی، ساختارهای معنادار را ارائه نموده‌است و جهان‌بینی حاکم بر اثر بازتاب طبقة آوارگان فلسطینی و بیان نگرش انتقادی نویسنده به سکوت جهان دربارة این فاجعۀ انسانی است.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

مفارقة الموقف، ثیماتها وأنواعها فی مجموعة "صوْر" للشاعر عباس بیضون وفقاً لآراء میویک

محمد جواد پورعابد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 فروردین 1402

https://doi.org/10.22059/jalit.2023.353016.612630

چکیده

مفارقة الموقف، ثیماتها و أنواعها فی مجموعة "صوْر" للشاعر عباس بیضون وفقاً لآراء میویک الملخّص تُعدّ المفارقة من أهم الآلیات البلاغیة الفاعلة فی بناء النصّ الأدبی الحدیث وقد تختلف تلک النصوص من ... بیشتر مفارقة الموقف، ثیماتها و أنواعها فی مجموعة "صوْر" للشاعر عباس بیضون وفقاً لآراء میویک الملخّص تُعدّ المفارقة من أهم الآلیات البلاغیة الفاعلة فی بناء النصّ الأدبی الحدیث وقد تختلف تلک النصوص من خلال میزان استخدام هذه الآلیات ومدى تأثیرها فی بناء تصاویر نقیضة للواقع المعروف، حیث لا یمکن إدراک طبیعة النصّ الأدبی ودلالاته دون فهم مصطلح المفارقة واستیعاب ردودها ومعانیها المستحدثة. یُعدّ عباس بیضون من أبرز شعراء قصیدة النثر الحدیثة الذین أحسنوا توظیف المفارقة التصویریة فی نصوصهم. وتکمن أهمّیة هذا البحث فی دراسة النصوص الشعریة لبیضون على أساس مفارقة الموقف. یهدف هذا البحث إلی دراسة مجموعة "صوْر" المشبعة بصور المفارقة حیث أنها تداعیات وصور خیال الشاعر عن مدینته التی ولد وترعرع فیها وتعدّ هذه المجموعة مزیجاً من ذکریات طفولة بیضون وصباه مع تطلعاته الناضجة فی کبره فنجد نصّه الشعری مغایراً ومتمایزاً عن العدید من النصوص الأدبیة المعاصرة حیث زخر هذا النصّ بأنواع الانزیاحات والمفارقات اللفظیة والتصویریة، وقد تمّت دراسة هذه المجموعة وفقاً لمفارقة الموقف وعبر معاییر میویک المقسّمة لها، لتکون دراسةً مستقّلةً ومفیدة فی هذا المجال وقد تمّ اعتماد الأسلوب الوصفی - التحلیلی لهذه الدراسة من أجل بیان شامل ودقیق لکافة الصور الموجودة فی هذه المجموعة الشعریّة. وقدسعت هذه الدراسة التطرّق إلى مواضیع عدّه، قد عمد إلیها بیضون کمفارقة الماء والبحر والمدینة والحجر واللیل، حیث ظهرت معظم هذه الثیمات بشکل ممتزج وبأنواع عدیدة من المفارقة، کالمفارقة التصویریة ومفارقة الموقف. وقد توصّل البحث إلی عدة نتائج منها: استعمال بیضون فی شعره للعدید من مفارقات الموقف کالتنافر البسیط ومفارقة الدراما عبر أسلوب مختلف وحدیث وذلک من خلال لغة سلسة ودلالات بلیغة وکذلک لم تخلو شاعریة بیضون من استخدام التقانات البلاغیة الأخرى کالانزیاح، مما ساعدت فی خلق دلالات بعیدة عن واقع اللفظ ورسم لوحات فنیة فی سماء خیال المتلقین لشعره.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

نقدتخیلی معلقۀ طرفة بن العبد براساس نظریۀ گاستون باشلار

صغری فلاحتی؛ زهرا ایزدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 فروردین 1402

https://doi.org/10.22059/jalit.2023.353014.612628

چکیده

نقدتخیّلی شیوه‌ای‌ نوین و متفاوت در نقدادبی محسوب می‌شودکه از قابلیّت بالایی در تشخیص جوهرۀ تخیل‌شعراء و نویسندگان برخوردار است و گاستون باشلار فیزیکدان و فیلسوف فرانسوی آن را پایه‌گذاری کرده‌است. ... بیشتر نقدتخیّلی شیوه‌ای‌ نوین و متفاوت در نقدادبی محسوب می‌شودکه از قابلیّت بالایی در تشخیص جوهرۀ تخیل‌شعراء و نویسندگان برخوردار است و گاستون باشلار فیزیکدان و فیلسوف فرانسوی آن را پایه‌گذاری کرده‌است. در این نظریه، در‌ک بشر از جهان‌پدیدار با چهارمادۀ اصلی آفرینش یعنی آب، آتش، هوا و خاک پیوند برقرارمی‌کند. از نظرباشلار هر شاعراصیل یا هنرمند بزرگ با عنصری از عناصرچهارگانه ارتباط نزدیک‌تری دارد و آن عنصر را درآثارخود به شکل عنصرغالب آشکارمی‌سازد. پدیدار شدن این عنصردر فرآیندی رخ می‌دهدکه با روان شاعرمرتبط است به طوری که مطالعۀ این تصاویر، علاوه بر تولید زیبایی، می‌‍تواند برای آنچه بر روان شاعر گذشته، تبیین قابل قبولی ارائه دهد. ازآنجا که پدیدارشناسی تخیل تصاویردوگانه را هدف قرارمی‌دهد و آنها را با مفاهیم روانشناسی واکاوی می‌کند، این جستار تصاویرمادی مربوط به طرفة را واجد این ویژگی تشخیص داده و با رویکردپدیدارشناسی وبه روش تحلیل محتوا، به تبیین شرایط پدیدارشدن این تصاویر و تأثیرآنها درروان شاعر پرداخته‌است. نتایج نشان داده‌‌ که توجه به دوگانۀ مرگ و زندگی در اندیشۀ طرفة، ایماژ‌های خاک‌گون و آب‌گون را در اشعار او برجسته ساخته به طوری که تخیل‌شاعر را ابتدا به عنصرخاک پیوند داده و سپس با اضافه کردن عنصرآب، او را به سمت اصلی‌ترین دغدغه‌اش یعنی مرگ سوق داده‌است. بنابراین پدیدارشناسی‌تخیل، با ایجاد نوعی عملیات تصعید و والایش در روان طرفة در قالب مکان‌نگاری، تبدیل تصاویر و تغییر اندازه‌های آنها، درنهایت به تسکین شاعر انجامیده‌است.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

المکافئ الوظیفیّ والترجمة التعویضیّة فی الترجمة المباشرة العربیّة؛ برنامج "من طهران" لقناة العالم نموذجاً وفق نظریّة نیومارک

عبدالهادی ضیغمی؛ علی ضیغمی؛ حبیب کشاورز

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 فروردین 1402

https://doi.org/10.22059/jalit.2023.352869.612621

چکیده

کانت الترجمة منذ انطلاقها حلقة تواصل للتعاون بین الأمم للرُّقی بمستویاتها. ومع توسیع رقعتها واختلاف مستویاتها، ظهر التباین بین النصوص (الأقوال) المترجَمة. ونظرا للارتباط الوثیق بین اللغة والثقافة، ... بیشتر کانت الترجمة منذ انطلاقها حلقة تواصل للتعاون بین الأمم للرُّقی بمستویاتها. ومع توسیع رقعتها واختلاف مستویاتها، ظهر التباین بین النصوص (الأقوال) المترجَمة. ونظرا للارتباط الوثیق بین اللغة والثقافة، وضرورة معالجة التباین بین الترجمات، رأى بعض المختصّین، أن التباین قد یکون نتیجة نسبة استیعاب المترجم للنص أو لکلام المتحدث، أو ضعفه فی صیاغة المفهوم بلغة الهدف. فیما عزى آخرون الاختلاف، لتعدّد الأسالیب التی یتّبعها المترجمون. ولِلتخلص من هذا التباین، ظهرت آراء فی أسالیب الترجمة. وکان الباحث البریطانیّ "بیتر نیومارک"(1916م.-2011م.) من أبرز الباحثین الذین قدّموا نظریّات لتحدید أطر وأسالیب الترجمة، وقد حصر نیومارک العناصر الثقافیّة فی خمس فقرات، لتکون مقبولة لدى المعنیّین. فی هذا البحث تمّ تسلیط الضوء على أسلوبی "المعادل الوظیفیّ والترجمة التعویضیّة فی الترجمة المباشرة (للعربیّة)؛ فی حلقة من برنامج "من طهران" الأسبوعی لقناة العالم، وفق نظریّة نیومارک"، وهو لقاء مع المسؤولین الإیرانیّین. وبعد البحث والدراسة، أظهرت النتائج أن استراتیجیة المترجم لترجمة العناصر الثقافیّة المستخدمة فی البرنامج، لم تقتصر على استخدام أسلوب محدّد، بل إنه کان یمیل لاختیار الأسلوب الوصفیّ، ومن ثم الترجمة الحرفیّة، أکثر من باقی الطرق ما یکشف أن سرعة کلام المتحدث جعلته یضطر للإسراع فی اختیار المعادل المتاح أو اللجوء للترجمة الحرفیة، لعدم وجود فرصة لاختیار المصطلح المناسب، خاصة وأن الموضوع کان مفعما بالمصطلحات والتسمیات العسکریّة. .

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

بررسی دیدگاه روایی در رمان «یا مریم» اثر سنان انطون بر مبنای الگوی آسپنسکی و فاولر

علی صیادانی؛ پرویز احمدزاده هوج؛ سپیده باقری اوزان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 اردیبهشت 1402

https://doi.org/10.22059/jalit.2023.355945.612661

چکیده

دیدگاه روایی به معنای چشم‌اندازی است که داستان از طریق آن روایت می‌شود و از موضوعات مهمی است که در تحلیل متون داستانی و روایی مورد بررسی قرار می‌گیرد. یکی از مهمترین و نخستین رویکردهای تحلیلی در این ... بیشتر دیدگاه روایی به معنای چشم‌اندازی است که داستان از طریق آن روایت می‌شود و از موضوعات مهمی است که در تحلیل متون داستانی و روایی مورد بررسی قرار می‌گیرد. یکی از مهمترین و نخستین رویکردهای تحلیلی در این حوزه، الگوی جامع و نظام‌مندی است که بوریس آسپنسکی و راجر فاولر برای بررسی زاویۀ دید پیشنهاد کرده‌اند. این الگو که از چهار بخش دیدگاه زمانی، مکانی، روان‌شناختی و ایدئولوژیک تشکیل یافته است، با تکیه بر روش‌های زبانی به بررسی نقش راوی در جریان روایت می‌پردازد. مقالۀ حاضر به روش توصیفی-تحلیلی و بر پایۀ رویکرد مذکور به تحلیل رمان «یا مریم» اثر سنان انطون، از نویسندگان معاصر عراق پرداخته و دیدگاه راوی را در سطوح چهارگانۀ فوق بررسی کرده است. بر اساس نتایج این پژوهش، رمان یا مریم دارای روایت چندگانه است و در همۀ این روایت‌ها اعم از زاویه دید اول شخص و سوم شخص دانای کل از دیدگاه درونی استفاده شده است که افکار و احساسات شخصیت‌ها را شرح می‌دهد. همچنین بررسی‌ها در سطح دیدگاه ایدئولوژیک نشان می‌دهد که سنان انطون در پی تبیین حقوق مسیحیت و انتقاد از وضع کنونی مسیحیان است و در قالب شخصیت‌های محوری روایت، در حقیقت سیمای مسیحیان عراق را ترسیم می‌کند که به دلیل ناامنی و بی‌عدالتی به مهاجرت روی آورده‌اند.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

نقد پسا‌استعماری رمان آمریکانلی با تأکید بر روش واسازانه اسپیواک

سمیه خداوردی؛ علی بشیری؛ حامد حبیب زاده؛ محسن سیفی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 اردیبهشت 1402

https://doi.org/10.22059/jalit.2023.353983.612636

چکیده

صنع‌ الله ابراهیم در رمان آمریکانلی با بررسی تصاویر نژاد‌پرستانه در کشور آمریکا به نقد سیاست‌های استعماری آمریکایی بر طبقه‌ی فرودست می‌پردازد و جلوه‌های استعمار خاموش و استثمار کشورهای تحت سلطه‌ی ... بیشتر صنع‌ الله ابراهیم در رمان آمریکانلی با بررسی تصاویر نژاد‌پرستانه در کشور آمریکا به نقد سیاست‌های استعماری آمریکایی بر طبقه‌ی فرودست می‌پردازد و جلوه‌های استعمار خاموش و استثمار کشورهای تحت سلطه‌ی غرب را برای خواننده آشکار می‌سازد. از آنجا که اسپیواک که منتقد فمنیسم پسا‌‌استعماری است، در چهارچوب مطالعات تاریخ به واسازی تاریخ‌نگاری می‌پردازد، این مقاله در صدد پاسخگویی به این سؤال است که مبانی‌‌نظری اسپیواک تا چه اندازه در این رمان نمایانگر شده‌اند؟ در پاسخ باید گفت که پژوهش حاضر بر آن است که با تحلیل دیالکتیک مرکز و حاشیه و دیگری‌سازی از استراتژی تصاحب و ایدئولوژی دنیای استعماری پرده بر ‌دارد و با بررسی سرکوب نژادی افراد مستعمره‌نشین، ایدئولوژی بورژوایی طبقات سرمایه‌داری استعمارگران را در متن مطرح سازد و با خوانشی واسازانه تقابل غرب و شرق و فرایند تاریخی فرودستان را در پیرنگ رمان بازنمایی کند. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که صنع الله ابراهیم با بیان مرکزیت امپریالیسم برتر اروپایی، ، مسئلۀ بورژوایی و خشونت معرفت شناختی استعمار غالب غرب در قالب سرکوب اقلیت سیاه پوستان در متن خود مطرح می‌کند و در این راستا، صدای فرودستان جامعه را منعکس نموده و عدم عاملیت و کالا‌شدگی ابژه‌های سیاسی رمانش را که به سکوت واداشته شده‌اند و حق هرگونه اظهار نظر را نداشته‌اند را به تصویر کشیده است.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

تحلیل شخصیت در رمان «بیت القاضی- العرّاب الأخیر» بر مبنای نظریه کارن هورنای

فرشته جمشیدی؛ شهریار همتی؛ یحیی معروف؛ حامد پورحشمتی درگاه

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 اردیبهشت 1402

https://doi.org/10.22059/jalit.2023.357282.612667

چکیده

ریاض القاضی یکی از نویسندگان معاصر عراقی است که در رمان«بیت القاضی- العرّاب الأخیر» عوامل مؤثر در شکل‌گیری شخصیت اقشار مختلف اجتماع را به تصویر کشیده است. پژوهش حاضر بر آن است، تا با شیوه توصیفی- ... بیشتر ریاض القاضی یکی از نویسندگان معاصر عراقی است که در رمان«بیت القاضی- العرّاب الأخیر» عوامل مؤثر در شکل‌گیری شخصیت اقشار مختلف اجتماع را به تصویر کشیده است. پژوهش حاضر بر آن است، تا با شیوه توصیفی- تحلیلی و بر اساس نظریه شخصیت کارن هورنای به نقد روان‌شناسانه رمان«بیت القاضی- العرّاب الأخیر» ریاض القاضی بپردازد و تیب‌های مختلف شخصیتی رمان را مشخص کند و ویژگی‌های روان‌رنجور آن را واکاوی کند و به ریشه یابی علل مؤثر در شکل گیری شخصیت‌های رمان بپردازد و هدف نویسنده را از آفرینش این گونه‌های شخصیتی را بررسی می‌کند. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است در این رمان تیب‌ شخصیتی پرخاشگر یا حرکت علیه دیگران نسبت به تیب‌های دیگر بسامد بیشتری دارد. از نیازهای روان‌رنجوری که هورنای مطرح می‌کند می‌توان به قدرت طلبی، تمایلات سادیسمی و عقدة حقارت و تلاش برای کسب مقام و موقعیت اجتماعی، کنار زدن رقیبان، بهره‌کشی از دیگران نام برد که نویسندگان تلویحاً آن‌ها را نقد می‌کند و آثار زیانبار هر کدام را به تصویر می‌کشد. از دلایلی که منجر به شکل‌گیری این نیازهای روان‌رنجور شده محیط فرهنگی و فضای نابسامان عراق است که نقش بسزایی در شکل دادن به شخصیت هر یک از افراد رمان دارد و آن‌ها را به افرادی ضد اجتماع تبدیل کرده است .

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

نقد وارزیابی اعراب منصوبات در کتب اعراب الألفیة با تکیه بر آراء أزهری، مکودی، و عبدالحمید

یاسر حیدری؛ غلامعباس رضائی هفتادر؛ علی اکبر فراتی؛ محمد حسن فؤادیان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 اردیبهشت 1402

https://doi.org/10.22059/jalit.2023.349729.612597

چکیده

در بین مباحث نحوی و در میان اعراب های چهارگانه رفع ونصب وجر و جزم، تشخیص مرفوعات، مجرورات و مجزومات تا حدودی آسان است. ولی در موارد زیادی تشخیص نقش کلمه منصوب دشوار است؛ زیرا دایره معنایی منصوبات در زبان ... بیشتر در بین مباحث نحوی و در میان اعراب های چهارگانه رفع ونصب وجر و جزم، تشخیص مرفوعات، مجرورات و مجزومات تا حدودی آسان است. ولی در موارد زیادی تشخیص نقش کلمه منصوب دشوار است؛ زیرا دایره معنایی منصوبات در زبان عربی زیاد است، به جهت اینکه علامت نصب، فتحه است و فتحه اخفّ حرکات است، و از این روی تعداد منصوبات بیشتر است. از آنجایی مهترین ابزار فهم کلام، دانش نحو _که هدف آن تعیین رابطه و نسبت میان کلمات یک جمله می باشد_ است، اهمیت دقت در تعیین نقش کلمات دو چندان می شود. به همین جهت اهمال در ترکیب کلام، موجب عدم فهم صحیح آن کلام می شود. متأسفانه نحویان و به تبع ایشان مُعربان، به سبب منظور نکردن معنا، در تعیین نقش برخی منصوبات دچار لغزش شده اند. مانند آنچه که در کتابهای اعراب الفیه ابن مالک نسبت به برخی منصوبات اتفاق افتاده است. از قبیل مواردی که کلمه منصوب، خبر برای یکی از افعال ناقصه است و یا صفت برای مفعول مطلق محذوف است، ولی معربان الفیه آن را حال گرفته اند. و در مواردی در تشخیص مفعول اول و مفعول دوم فعلی دو مفعولی، دچار اشتباه شده اند، و یا قاعده تضمین را که قاعده ای شناخته شده و پرکاربرد در زبان عربی است را در نظر نگرفته اند. روش این مقاله در شناسایی و رفع این اشتباهات، توصیفی تحلیلی و مبتنی بر وجوه دهگانه نقد ابن هشام بر معربان در باب پنجم مغنی است.

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

روش‌شناسی ترجمۀ مقولات فرهنگی در خطبه قاصعه - مقایسۀ ترجمه‌های آیتی و شهیدی با تکیه‌بر چارچوب نظری نیومارک

زهرا رضائی؛ عزت ملاابراهیمی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 اردیبهشت 1402

https://doi.org/10.22059/jalit.2022.341395.612540

چکیده

چکیده: یکی از مدل‌ های ارزیابی ترجمۀ مقولات فرهنگی، الگوی پیشنهادی پیتر نیومارک ( 1988 ) می‌ باشد. این جستار با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و بر اساس نظریه پیتر نیومارک به بررسی و نقد شیوۀ ترجمۀ مفاهیم ... بیشتر

مشاهده مقاله

مقاله پژوهشی

استعاره مفهومی در خوانش اگزیستانسیالیستی مفاهیم آزادی و مرگ در اشعار خلیل حاوی

آرزو چالسری؛ علی اسودی؛ طیبه آخوندی؛ محمد رضا خضری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 اردیبهشت 1402

https://doi.org/10.22059/jalit.2023.355636.612651

چکیده

یکی از مباحث اساسی زبانشناسیِ شناختی استعاره مفهومی است که بر اساس آن یک حوزه مفهومی ناشناخته و انتزاعی با تطبیق با مفاهیم شناخته شده و ملموس در ذهن انسان قابل درک می‌گردد که این مفاهیم شناخته شده برخاسته ... بیشتر یکی از مباحث اساسی زبانشناسیِ شناختی استعاره مفهومی است که بر اساس آن یک حوزه مفهومی ناشناخته و انتزاعی با تطبیق با مفاهیم شناخته شده و ملموس در ذهن انسان قابل درک می‌گردد که این مفاهیم شناخته شده برخاسته از تجربیات انسان در همه ابعاد زندگی‌اش اعم از فلسفه و ادبیات می‌باشد؛ از سویی دیگر اگزیستانسیالیسم مکتبی فلسفی‌ست که ادبیات را دستاویز بیان پندارهایش قرار داده؛ روی آوردن فیلسوف اگزیستانسیالیسم به بیان ادبی موجب آمیزش فلسفه با ادبیات شد.در ادبیات اگزیستانسیالیستی به مضامینی چون تنهایی ، دلهره، حزن ،پوچی ،آزادی و مرگ پرداخته می‌شود. در این میان ادبیات عرب و بویژه شعر از مفاهیم این مکتب بی‌تاثر نماند؛نمونه‌ای از این اقبال را در اشعار خلیل الحاوی شاعر معاصر لبنانی می‌توان دید چرا که طنین مؤلفه‌های آزادی و مرگ در سروده‌هایش پدیدار است؛ وی مفاهیم ناامیدی، تألم، حقارت و یأس ناشی از شکست‌های پیاپی اعراب و به خصوص قیام 1967 م که پژواک ویژه‌ای در روح و جانش داشت را؛_ که همگی مفاهیمی انتزاعی هستند_ با مفاهیمی ملموس و محسوس به زیبایی و هنرمندانه به تصویر می‌کشد و از اسلوب استعارهٔ مفهومی مدد می‌جوید. لذا نگارندگان برآن هستند تا با روش توصیفی _ تحلیلی به انواع استعاره مفهومی در مؤلفه‌های اگزیستانسیالیستی آزادی و مرگ در سروده‌های الحاوی بپردازند؛نتایج حاکی از آن است که شاعر برای بیان افکار انتزاعی و وجودی خود نه تنها از استعاره مفهومی سود جسته، بلکه همسویی و انطباق انواع سه گانه استعاره مفهومی به درک بهتر این تفکر انسجام بخشیده است.

مشاهده مقاله

دوره 15 (1402)

دوره 14 (1401)

دوره 13 (1400)

دوره 12 (1399)

دوره 11 (1398)

دوره 10 (1397)

دوره 9 (1396)

دوره 8 (1395)

دوره 7 (1394)

دوره 6 (1393)

دوره 5 (1392)

دوره 4 (1391)

دوره 3 (1390)

دوره 1 (1388)

دوره و شماره: مقالات آماده انتشار

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده